Trước khi nhập viện, ông Hoàng mệt lả, khát nước nhiều nên về nhà vào phòng điều hòa nằm nghỉ thì bất ngờ xây xẩm, chân tay yếu dần, miệng nói khó. Người nhà đưa ông vào Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, các bác sĩ kích hoạt quy trình "Code Stroke" cấp cứu đột quỵ. Kết quả chụp cộng hưởng từ (MRI) phát hiện ông Hoàng bị nhồi máu não do tắc động mạch não giữa. Bác sĩ chỉ định phối hợp thuốc tiêu sợi huyết và can thiệp lấy huyết khối bằng hệ thống chụp mạch số hóa xóa nền (DSA) cho ông Hoàng.

Được đưa vào viện cấp cứu thời điểm này còn có bà Hạnh, 62 tuổi, bị choáng, nói ngọng, ngã quỵ trong khi tắm sau một buổi buôn bán ngoài trời nắng. ThS.BS Vũ Thị Hinh, khoa Thần kinh - Đột quỵ, chẩn đoán bà Hạnh bị nhồi máu do tắc mạch nhỏ, cấp cứu trong giờ "vàng" nên được dùng thuốc tiêu sợi huyết và điều trị nội khoa tích cực.

Hai bệnh nhân đã thoát nguy kịch, đang trong quá trình điều trị phục hồi khả năng vận động và giao tiếp.

Bác sĩ Hinh giải thích khi nhiệt độ ngoài trời cao, cơ thể tăng nhịp tim và thân nhiệt, tiết mồ hôi gây mất nước, rối loạn điện giải, cô đặc máu, tăng nguy cơ hình thành cục máu đông. Lúc này, vào phòng điều hòa lạnh hoặc tắm nước lạnh ngay lập tức khiến nhiệt độ cơ thể giảm đột ngột gây co mạch máu dưới da, cản trở lưu thông máu. "Thay đổi nhiệt độ đột ngột làm tăng huyết áp, tăng áp lực lên mạch máu dẫn đến vỡ mạch máu gây đột quỵ", bác sĩ Hinh nói, thêm rằng người có tiền sử tim mạch, rối loạn mỡ máu, huyết áp cao, lớn tuổi, nguy cơ cao bị đột quỵ.

Tại miền Bắc những ngày gần đây nhiệt độ ngoài trời dao động 35-37 độ C, có thời điểm xấp xỉ 40 độ, chỉ số tia UV ở mức nguy cơ gây hại cao. "Nền nhiệt này làm tăng nguy cơ đột quỵ, ảnh hưởng đến tim mạch, hô hấp - yếu tố nguy cơ khác gây đột quỵ", bác sĩ Hinh nói.

Dấu hiệu đột quỵ gồm méo miệng, nói ngọng hoặc không nói được, yếu liệt tay chân một bên, thị lực giảm đột ngột, đau đầu dữ dội, lơ mơ, mất ý thức. Khi thấy người xung quanh có những biểu hiện bất thường này, cần gọi ngay cấp cứu và đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế có khả năng xử trí đột quỵ trong khung giờ vàng. Thời gian "vàng" điều trị đột quỵ nhồi máu não là từ 3 giờ đến 4,5 giờ kể từ khi khởi phát triệu chứng, đột quỵ xuất huyết não được can thiệp càng sớm hiệu quả càng cao.

Để phòng tránh đột quỵ trong thời tiết nắng nóng, bác sĩ Hinh khuyến cáo hạn chế ra ngoài vào thời điểm nắng gắt, nhất là 10h đến 15h. Khi làm việc ngoài trời cần che chắn kỹ, nghỉ giải lao thường xuyên, bổ sung nước đều đặn kể cả khi chưa thấy khát, ưu tiên nước lọc, nước điện giải, tránh dùng nước đá quá lạnh. Kết thúc làm việc, hãy nghỉ ngơi trong bóng râm, lau khô mồ hôi rồi mới vào phòng máy lạnh hay tắm sau khi nghỉ ngơi 20-30 phút.

Người có bệnh lý nền cần kiểm soát tốt chỉ số huyết áp, đường huyết, mỡ máu theo hướng dẫn của bác sĩ. Dùng thuốc đều đặn, khám định kỳ và tầm soát nguy cơ đột quỵ nhằm phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường, từ đó chủ động điều chỉnh lối sống, hạn chế biến cố nguy hiểm.

Linh Đặng

*Tên người bệnh đã được thay đổi