Trả lời:

Bệnh dại có hai thể chính: hung dữ và liệt. Ở cả hai thể, nước bọt của động vật mắc bệnh đều chứa virus dại và có thể lây cho người.

Ở thể hung dữ, chó thường kích động, cắn xé, sủa nhiều; người bệnh có hành vi kích động, ảo giác, sợ nước, sợ gió. Tử vong xảy ra nhanh sau vài ngày do ngừng tim, ngừng thở.

Thể liệt (dại câm) khiến chó mệt mỏi, bỏ ăn, chảy dãi liên tục, dần yếu liệt, dễ gây nhầm lẫn với bệnh tiêu hóa. Người mắc bệnh diễn tiến chậm, cơ liệt dần từ vết thương, hôn mê rồi tử vong. Thể này chiếm khoảng 20% ca bệnh.

Chó, mèo là nguồn lây dại chính, chiếm hơn 97%, với tỷ lệ tử vong gần như 100%. Trong 10 tháng đầu năm 2025, Việt Nam ghi nhận 67 ca tử vong do bệnh dại, thiệt hại kinh tế khoảng 1.000 tỷ đồng.

Do đó, nếu phát hiện chó có biểu hiện lừ đừ bất thường, bỏ ăn, đi loạng choạng, chảy nước dãi hoặc có vết thương quanh miệng, người nuôi cần hạn chế tiếp xúc trực tiếp, cách ly con vật. Trong vòng 10 ngày theo dõi, nếu chó chết hoặc biểu hiện nặng hơn, người từng tiếp xúc phải đến cơ sở y tế để được đánh giá nguy cơ và tiêm phòng dại theo phác đồ.

Việt Nam có hai loại vaccine dại gồm Verorab (Pháp) và Abhayrab (Ấn Độ). Phác đồ tiêm gồm 5 mũi vào các ngày 0, 3, 7, 14, 28. Người chưa bị cào, cắn hoặc có nguy cơ cao phơi nhiễm bệnh dại như bác sĩ thú y, nhân viên vườn thú, làm việc tại cơ sở chăm sóc thú cưng... nên tiêm vaccine để dự phòng. Phác đồ gồm ba mũi vaccine vào ngày 0, 7, 21 hoặc 28.

Ngoài vaccine, ngay khi bị chó mèo cắn, cào, liếm trên vết thương hở, cần rửa sạch vết thương dưới vòi nước chảy trong 15 phút. Sau đó, sát khuẩn bằng cồn 45-70 độ hoặc cồn iốt để làm giảm thiểu lượng virus dại tại vết cắn. Người bị cắn không điều trị bằng thuốc nam và các phương thuốc dân gian, gia truyền.

BS.CKI Nguyễn Tiến Đạo
Quản lý Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC