Bác sĩ Nguyễn Như Điền, Quản lý Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC, cho biết trẻ nhỏ có nguy cơ nhiễm bệnh dại cao khi chơi đùa cùng chó mèo nhà nuôi. Với sức vóc nhỏ bé, trẻ nhỏ cũng dễ bị chó mèo lạ tấn công mà không thể phản kháng. Bác sĩ Điền tư vấn, giải thích những băn khoăn của nhiều phụ huynh khi đưa trẻ đi tiêm vaccine dại.
Trẻ mấy ngày tuổi được tiêm ngừa dại?
Bệnh dại chưa có thuốc đặc trị, gần 100% người bị nhiễm virus dại sẽ tử vong. Trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ nếu bị chó, mèo cắn, cào, liếm lên vết thương hở đều có nguy cơ nhiễm bệnh. Do đó, vaccine không chống chỉ định với các trường hợp trẻ mới sinh vài ngày tuổi.
Vaccine và huyết thanh kháng dại là biện pháp điều trị dự phòng duy nhất. Khi đưa trẻ đi tiêm chủng, phụ huynh cần thông báo cho bác sĩ biết tình trạng sức khỏe, tiền sử dị ứng của trẻ để bác sĩ chỉ định phù hợp. Để đảm bảo sức khỏe, trẻ có thể được chỉ định tiêm ở bệnh viện thay vì ở cơ sở tiêm chủng. Sau tiêm, trẻ cần ở lại cơ sở tiêm chủng để theo dõi ít nhất 30 phút và ít nhất 48 tiếng tiếp theo tại nhà.
Trẻ nhỏ có nguy cơ nhiễm virus dại khi gần gũi với chó mèo nuôi hoặc bị chó mèo lạ tấn công. Ảnh minh họa: Unsplash
Vaccine dại có gây suy giảm trí nhớ, ảnh hưởng thần kinh?
Thông tin vaccine gây suy giảm trí nhớ và ảnh hưởng thần kinh khiến nhiều gia đình trì hoãn tiêm ngừa dại. Nỗi lo này có từ nhiều năm trước, khi nước ta sử dụng vaccine thế hệ cũ có độ tinh khiết không cao, gây nhiều tác dụng phụ. Tuy nhiên, vaccine thế hệ này đã ngưng sử dụng từ năm 2008.
Vaccine ngừa dại đang lưu hành hiện nay được nhập khẩu từ Pháp và Ấn Độ, là vaccine thế hệ mới có độ tinh khiết cao, đảm bảo an toàn theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Mũi tiêm giảm tác dụng phụ và hoàn toàn không gây ảnh hưởng đến trí nhớ, thần kinh.
Trẻ có thể tiêm trước khi bị cắn không?
Vaccine dại có thể tiêm dự phòng trước khi phơi nhiễm trên trẻ em. Việc này giúp trẻ chủ động phòng ngừa bệnh dại trong mùa hè.
Số lượng mũi tiêm ít, chỉ ba mũi vào các ngày 0, 7, 21 hoặc 0, 7, 28. Sau khi tiêm, nếu bị chó mèo cắn, cào, trẻ chỉ cần tiêm thêm hai mũi vaccine vào các ngày 0, 3 mà không cần tiêm thêm huyết thanh kháng dại dù là vết thương nặng.
Ngoài trẻ em, người trưởng thành cũng có thể tiêm ngừa phòng bệnh dại trước khi bị thương do chó mèo cắn, cào, đặc biệt những người thuộc nhóm nguy cơ cao như bác sĩ thú y, nhân viên spa cho chó, mèo, kiểm lâm...
Trẻ được theo dõi sức khỏe sau 30 phút tiêm vaccine tại Trung tâm tiêm chủng VNVC. Ảnh: Hoàng Dương
Mới chủng ngừa vaccine sau đó bị chó cắn, có cần tiêm tiếp?
Nếu trẻ đã hoàn thành tiêm ngừa và tiếp tục bị thương do chó mèo cắn, cào, trẻ cần tiêm thêm hai mũi vaccine dại. Mũi tiêm kích thích cơ thể tăng cường sản sinh kháng thể bảo vệ khỏi virus dại trong lần bị cắn gần nhất.
Ngoài vaccine, gia đình chú ý xử trí vết thương cho trẻ đúng cách sau khi bị chó, mèo cắn, cào. Quy trình như sau: lập tức rửa vết thương với nước và xà phòng trong ít nhất 15 phút; tiếp theo sát trùng lại bằng cồn, thuốc sát khuẩn, sau đó đưa trẻ đến trung tâm tiêm chủng càng sớm càng tốt. Tại đây, bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng vết thương, tư vấn tiêm vaccine ngừa dại, huyết thanh kháng dại và có thể sẽ tiêm thêm vaccine và huyết thanh phòng bệnh uốn ván.
Trong quá trình trẻ tiêm vaccine, cha mẹ cần theo dõi kỹ con vật. Sau ít nhất 10 ngày mà con vật không chết, tùy theo tình trạng vết thương bác sĩ có thể chỉ định ngừng tiêm. Lúc này, 3 mũi đã tiêm vẫn tạo ra kháng thể, có tác dụng dự phòng. Ở lần cắn, cào sau, trẻ chỉ cần tiêm thêm 2 mũi và không cần dùng huyết thanh kháng dại.
Khánh Chi