Vai là vị trí có biên độ vận động lớn và linh hoạt nhất của cơ thể, đồng thời có cấu tạo phức tạp nên rất dễ bị tổn thương. ThS.BS.CKI Trương Hữu Bảo, Trưởng Đơn vị Chấn thương Chỉnh hình, Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7, cho biết chấn thương vai khi tập gym có thể xảy ra ở bất kỳ ai nhưng thường gặp nhất ở người mới bắt đầu hoặc tập luyện cường độ cao.

Bong gân, căng cơ là chấn thương vai phổ biến khi tập gym. Hai tình trạng này đều gây ra các triệu chứng tương tự đau, sưng tấy, giảm hoặc mất khả năng cử động ở vùng bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, cần phân biệt bong gân và căng cơ để điều trị đúng, hiệu quả.

Viêm gân là tình trạng viêm sưng xung quanh khớp vai, gây đau và cứng vai, cản trở vận động. Viêm gân vùng vai thường xảy ra ở vận động viên, người tập gym thường xuyên sử dụng sức mạnh ở vai và tay.

Viêm bao hoạt dịch khớp vai xảy ra do va đập, té ngã, thực hiện các chuyển động lặp lại (vươn vai, vặn cánh tay...) hoặc do tập luyện không đúng tư thế. Viêm bao hoạt dịch vai gây đau, giới hạn phạm vi chuyển động của khớp vai, xung quanh vai sưng và đỏ.

Rách gân chóp xoay. Gân chóp xoay là một nhóm gồm 4 gân cơ là cơ trên gai, cơ dưới gai, cơ dưới vai và cơ tròn bé, bao quanh khớp vai. Bất kỳ vị trí nào của gân chóp xoay vai cũng có thể bị chấn thương, nhưng vị trí dễ rách nhất là cơ trên gai. Rách gân chóp xoay khi tập gym có thể do các sang chấn cấp tính hoặc những vi chấn thương nhỏ lặp lại trong thời gian dài.

Trật khớp vai xảy ra do rách bao khớp khiến hai mặt khớp của chỏm xương cánh tay bị trật khỏi ổ khớp. Khi tập gym, vai có thể bị trật ra trước, ra sau hoặc xuống dưới ổ chảo. Trật khớp vai khi tập gym có thể xảy ra do va chạm mạnh trực tiếp vào vai, té ngã và chống tay xuống đất hoặc vai chịu lực kéo đột ngột...

Hội chứng chèn ép dưới mỏm cùng vai là tình trạng khoang giữa mỏm cùng vai và các gân cơ chóp xoay hẹp lại. Người mắc hội chứng này thường cảm thấy mỏi, đau ở khớp vai khi nhấc tay, dang tay hoặc đưa tay về phía trước, cơn đau có thể gia tăng về đêm.

Bác sĩ Bảo cho biết trường hợp chấn thương phần mềm vai như bầm tím, bong gân, căng cơ... thường không ảnh hưởng đáng kể, có thể cải thiện tích cực bằng cách chăm sóc tại nhà và cơ chế tự chữa lành của cơ thể. Người bệnh cần theo dõi sức khỏe và đến gặp bác sĩ nếu vai sưng, đỏ dài ngày và có dấu hiệu viêm; đau lan xuống cánh tay hoặc đau lan lên cổ; đau nhức vai kéo dài 1-2 tuần không giảm dù đã áp dụng biện pháp giảm đau; đau đột ngột không rõ nguyên nhân.

Bác sĩ Bảo lưu ý chấn thương vai khi tập gym do gãy xương, rách cơ... là những trường hợp khẩn cấp, cần can thiệp ngay. Chấn thương vai nếu không được điều trị kịp thời hoặc không đúng cách có thể dẫn đến một số biến chứng như cứng khớp, teo cơ, giảm hoặc mất chức năng khớp vai, biến dạng khớp... Người bệnh cần đến gặp bác sĩ ngay tại thời điểm chấn thương. Tùy tình trạng cụ thể, người bệnh có thể được chỉ định như chụp X-quang, hoặc MRI 3 Tesla, CT 1975 lát cắt, CT 100.000 lát cắt để đánh giá tổn thương.

Phi Hồng