Trả lời:

Bệnh Chikungunya do virus lây truyền qua muỗi Aedes aegypti và Aedes albopictus. Đây là loài muỗi gây bệnh sốt xuất huyết và Zika. Bệnh Chikungunya thường khởi phát sau 3-7 ngày bị muỗi đốt, với triệu chứng điển hình là sốt cao trên 39 độ C, đau khớp nghiêm trọng, phát ban dạng sẩn, đau cơ, đau đầu, mệt mỏi, buồn nôn, viêm kết mạc. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), bệnh này có thể gây đau khớp kéo dài, nhưng hiếm khi gây tử vong.

Biểu hiện chung của Chikungunya là đau khớp. Trẻ nhỏ nhiễm bệnh không mô tả được cơn đau nên thường quấy khóc, bỏ bú, không muốn được bế ẵm; trẻ lớn có thể đi khập khiễng. Trẻ sơ sinh dễ bị ảnh hưởng nặng hơn người lớn.

Ở trẻ em, bệnh có biểu hiện đặc trưng ở ngoài da, đôi khi xuất hiện phát ban dạng phỏng nước (bullous rash) - tình trạng hiếm xảy ra ở người lớn. Về thần kinh, trẻ có thể gây co giật, viêm não, viêm màng não, lơ mơ, thay đổi ý thức. Về tiêu hóa, bệnh khiến trẻ bị nôn mửa, tiêu chảy nhiều hơn, dễ mất nước.

Đặc biệt, trẻ sơ sinh thuộc nhóm nguy cơ cao nhất vì virus có thể lây từ mẹ sang con trong giai đoạn chuyển dạ, gây suy hô hấp, suy tim, viêm não màng não, rối loạn đông máu. Trẻ dưới một tuổi và trẻ có bệnh nền (tim, phổi, thần kinh) có nguy cơ biến chứng nặng.

Bệnh Chikungunya ở trẻ có triệu chứng giống với sốt xuất huyết, tay chân miệng, sởi, rubella... nên có thể gây chẩn đoán nhầm dẫn đến điều trị chậm trễ. Để chẩn đoán bệnh, bác sĩ cần dựa trên triệu chứng lâm sàng, tiền sử đi lại và thực hiện các xét nghiệm như RT-PCR, ELISA.

Hiện, chưa có thuốc đặc trị bệnh, điều trị chủ yếu là giảm triệu chứng. Khi trẻ mắc bệnh, phụ huynh cần tham khảo ý kiến bác sĩ, có thể cho trẻ dùng Paracetamol đúng liều theo cân nặng, tuyệt đối không dùng Aspirin do nguy cơ phát triển hội chứng Reye (thường ảnh hưởng đến não, gan sau khi nhiễm virus). Bù nước cho trẻ đầy đủ bằng nước lọc, sữa, nước trái cây, oresol. Cha mẹ nên đưa trẻ đến viện ngay nếu có dấu hiệu li bì, co giật, thở khó, da vân tím, tay chân lạnh.

Bệnh có thể phòng ngừa bệnh Chikungunya bằng cách chống muỗi đốt, dùng kem hoặc xịt chống muỗi chứa thành phần như DEET, Picaridin, cho trẻ mặc đồ dài tay, sáng màu, ngủ màn ban ngày. Gia đình nên vệ sinh môi trường sống, không để nước tù đọng, thay nước bình hoa, bể cá, đậy kín dụng cụ chứa nước, lắp lưới chống muỗi.

Hiện Việt Nam chưa ghi nhận ca bệnh song các nghiên cứu huyết thanh cho thấy bệnh đã lưu hành trong cộng đồng.

ThS.BS Lê Thị Hồng Huệ
Khoa Nhi, Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7