Trả lời:
Viễn thị là tật khúc xạ, trong đó ánh sáng đi vào mắt không hội tụ đúng trên võng mạc mà nằm phía sau. Điều này khiến người viễn thị nhìn xa thì rõ nhưng nhìn mờ hoặc mỏi mắt. Nguyên nhân chủ yếu là do nhãn cầu ngắn hơn bình thường hoặc giác mạc quá phẳng, khiến tiêu điểm không đúng vị trí cần thiết để có hình ảnh sắc nét.
Viễn thị thường gặp ở người lớn tuổi, hay bị nhầm lẫn với lão thị (tình trạng suy giảm chức năng điều tiết để nhìn gần do quá trình lão hóa tự nhiên). Trẻ em cũng có thể bị viễn thị, thường do bẩm sinh và đôi khi tự cải thiện khi mắt phát triển đầy đủ. Tuy nhiên, nếu không được phát hiện và điều chỉnh, viễn thị ở trẻ có thể gây nhược thị hoặc lác trong (mắt bị lệch hướng vào trong, thay vì nhìn thẳng về phía trước như bình thường).
Người ở độ tuổi 30-40 như bạn cũng vẫn có nguy cơ viễn thị. Có thể bạn bị viễn thị tiềm ẩn từ nhỏ nhưng chưa từng đi khám. Nhiều người bị viễn thị nhẹ khi còn nhỏ nhưng mắt vẫn có khả năng tự điều tiết đủ tốt nên không có triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, theo thời gian, khả năng điều tiết của mắt dần suy giảm, nhất là sau tuổi 30, dẫn đến biểu hiện rõ ràng như mỏi mắt, nhìn mờ gần, nhức đầu...
Viễn thị có thể xảy ra ở người sử dụng mắt cường độ cao trong thời gian dài, khiến mắt quá tải, đặc biệt là dân văn phòng, người dùng máy tính hoặc điện thoại quá nhiều. Nếu mắt đã viễn thị (dù ở mức độ nhẹ), người bệnh dễ mờ mắt, đau đầu, rối loạn tập trung. Khô mắt, ít chớp mắt, tư thế làm việc không đúng cũng làm các triệu chứng nặng hơn.
ThS.BS Tăng Ngọc Anh tư vấn về bệnh lý ở mắt. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh
Nếu không điều chỉnh viễn thị đúng cách có thể gây ra nhiều vấn đề như mỏi mắt mạn tính, rối loạn thị lực gần. Viễn thị kéo dài còn có nguy cơ ảnh hưởng đến thị lực ban đêm, có thể gây chói sáng khi lái xe buổi tối hoặc khó định hình không gian. Viễn thị có thể được cải thiện nếu phát hiện và xử lý đúng cách. Giải pháp đơn giản và phổ biến nhất là đeo kính đúng số viễn. Kính có độ cộng (+) giúp đưa tiêu điểm về đúng võng mạc, giảm gánh nặng điều tiết cho mắt. Nhiều người nghĩ mắt vẫn nhìn được nên không đeo kính nhưng thực ra mắt vẫn đang làm việc quá sức mỗi ngày, rất dễ dẫn đến mỏi mắt và suy giảm thị lực về sau.
Bạn cũng nên để mắt nghỉ ngơi như áp dụng quy tắc 20-20-20, tức sau 20 phút nhìn gần, hãy nhìn ra xa khoảng 20 feet (6 m) trong 20 giây. Ưu tiên làm việc dưới ánh sáng tự nhiên, tránh ngồi quá sát màn hình hoặc sách vở. Trong quá trình làm việc, nếu có sử dụng máy tính, bạn nên để màn hình ngang tầm mắt, cách mắt 50-70 cm, phông chữ đủ lớn để không phải nheo mắt.
Để hỗ trợ mắt khỏe và sáng hơn, bạn cũng cần chú ý chế độ dinh dưỡng. Bổ sung các thực phẩm tốt cho mắt (giàu vitamin A, lutein, omega-3...), tránh dùng thiết bị điện tử trong bóng tối, ngủ đủ giấc và hạn chế stress cũng giúp mắt phục hồi tốt hơn.
Không chỉ người có tật khúc xạ mới nên khám mắt định kỳ mà người có mắt bình thường cũng nên khám ít nhất mỗi năm một lần. Người có biểu hiện mỏi mắt, chảy nước mắt, nhìn mờ gần... càng cần kiểm tra sớm.
ThS.BS Tăng Ngọc Anh
Phó khoa Mắt, Trung tâm Mắt Công nghệ cao
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM