Bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC, cho biết như trên trong bối cảnh Bến Tre ghi nhận 83 ca thủy đậu tại một công ty may mặc trong hai tháng, dự báo nguy cơ tiếp tục lây lan. Trước đó, các trường học ở một số địa phương cũng ghi nhận rải rác chùm ca bệnh trong trường học.
Theo bác sĩ Chính, thủy đậu do virus varicella zoster (VZV) gây ra. Bệnh lây truyền thông qua giọt bắn nhỏ chứa virus từ đường hô hấp khi người bệnh nói chuyện, hắt hơi, ho. Virus cũng có trong niêm mạc, dịch bóng nước của người bệnh, vỡ ra bám vào các vật dụng như quần áo, bàn ghế, đồ chơi, bát đũa, ly uống nước... sau đó lây cho người lành.
Trường hợp người lớn mắc thủy đậu điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội. Ảnh: Thanh Ba
Thủy đậu có thời gian ủ bệnh từ 2-3 tuần, thông thường 14-16 ngày. Do thời gian ủ bệnh dài nên nguồn bệnh thường không được phát hiện và cách ly sớm, dễ tạo thành chùm ca.
Người chưa có miễn dịch với thủy đậu, gồm chưa từng mắc thủy đậu hoặc chưa tiêm vaccine. Họ có nguy cơ cao mắc bệnh khi tiếp xúc nguồn lây. Theo Cục Y tế dự phòng, 70-90% người sống trong cùng gia đình với người bệnh bị lây nhiễm.
Triệu chứng điển hình là sốt, phát ban phỏng nước trên da, gây ngứa. Bệnh thường lành tính, có thể biến chứng nếu chăm sóc, điều trị sai cách. Các biến chứng gồm: viêm da bội nhiễm, viêm phổi, viêm não, viêm cơ tim, viêm thận, viêm khớp.
Nhóm sơ sinh, trẻ nhỏ, người suy giảm miễn dịch như ung thư, đang điều trị hóa chất, người mắc bệnh mạn tính, thai phụ... nguy cơ gặp biến chứng cao hơn. Mẹ mắc thủy đậu tăng nguy cơ sảy thai, có thể gây dị tật bẩm sinh, bại não, đục thủy tinh thể cho thai nhi. Trẻ cũng có thể bị lây truyền bệnh sau sinh. Ví dụ trường hợp em bé sơ sinh 27 ngày tuổi mắc thủy đậu bị biến chứng suy hô hấp, ở Bắc Giang, điều trị tại Bệnh viện Nhi Trung ương tháng 4/2023.
Trường hợp người lớn tiêm vaccine thủy đậu tại VNVC. Ảnh: Diệu Thuần
Bác sĩ Chính lưu ý mọi người đều có thể mắc thủy đậu khi chưa có miễn dịch, đặc biệt là các công nhân, trẻ học đường, nhân viên văn phòng... Họ sinh hoạt, tiếp xúc gần gũi trong môi trường khép kín, cần chủ động phòng ngừa thông qua nhiều biện pháp.
Về tiêm chủng, Việt Nam có ba loại vaccine. Varilrix (Bỉ) tiêm cho trẻ từ 9 tháng tuổi và người lớn. Varivax (Mỹ) và Varicella (Hàn Quốc) tiêm cho trẻ từ 12 tháng tuổi và người lớn. Phụ nữ trước mang thai nên tiêm vaccine trước có thai ít nhất 3 tháng. Lịch tiêm gồm 2 mũi cách nhau 1-3 tháng tùy độ tuổi.
Ngoài tiêm vaccine, mọi người cần ăn uống đủ chất dinh dưỡng, mặc ấm, mang khẩu trang khi đến nơi đông người, rửa tay thường xuyên và tránh đưa tay lên mắt mũi miệng, tránh tiếp xúc với người bệnh bị thủy đậu hoặc zona thần kinh.
Diệu Thuần