Viêm cầu thận là tình trạng viêm ở các tiểu cầu thận và các mạch máu nhỏ trong thận, gây phù nề chân, mặt, khiến thận hoạt động kém.
Định nghĩa
Tiểu cầu giúp lọc máu và loại bỏ dịch thừa. Viêm cầu thận không được điều trị có thể dẫn đến suy thận. Bệnh có thể cấp tính (khởi phát đột ngột) hoặc mạn tính (kéo dài).
Triệu chứng
Viêm cầu thận cấp tính
- Phù nề ở mặt, tay và chân
- Đi tiểu ít hơn
- Máu trong nước tiểu, khiến nước tiểu chuyển sang màu gỉ sắt sẫm
- Dịch dư thừa trong phổi, gây ho
- Huyết áp cao
Viêm cầu thận mạn tính
Dạng mạn tính có thể xảy ra mà không có triệu chứng nào hoặc có thể phát triển chậm, tương tự triệu chứng dạng cấp tính. Một số triệu chứng bao gồm:
- Máu hoặc protein dư thừa trong nước tiểu
- Cao huyết áp
- Sưng mắt cá chân và mặt
- Đi tiểu đêm thường xuyên
- Nước tiểu sủi bọt do dư thừa protein
- Đau bụng
- Chảy máu cam thường xuyên
- Suy thận
Nguyên nhân
Viêm cầu thận cấp tính
Bệnh có thể xảy ra nếu hệ miễn dịch phản ứng quá mức với nhiễm trùng như viêm họng liên cầu khuẩn hoặc áp xe răng. Sử dụng quá nhiều thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) như ibuprofen (Advil) và naproxen (Aleve), cũng có thể là yếu tố nguy cơ.
Dạng này có thể tự khỏi mà không cần điều trị. Một số trường hợp cần điều trị kịp thời để ngăn ngừa tổn thương thận lâu dài.
Một số bệnh lý nhất định có thể gây ra viêm cầu thận cấp tính bao gồm:
- Viêm họng liên cầu khuẩn
- Lupus ban đỏ hệ thống (lupus)
- Hội chứng Goodpasture, một tình trạng tự miễn ít gặp, trong đó kháng thể tấn công thận và phổi
- Bệnh lắng đọng tinh bột (amyloidosis) xảy ra khi các protein bất thường có thể gây hại tích tụ trong các cơ quan và mô
- U hạt kèm viêm đa mạch, một bệnh ít gặp gây viêm mạch máu
Viêm cầu thận mạn tính
Viêm cầu thận mạn tính không phải lúc nào cũng có nguyên nhân rõ ràng. Một số nguyên nhân điển hình bao gồm:
- Mắc bệnh di truyền gọi là hội chứng Alport
- Một số tình trạng miễn dịch
- Tiền sử ung thư
- Tiếp xúc với một số dung môi hydrocarbon
- Đã mắc viêm cầu thận dạng cấp tính
Chẩn đoán
Xét nghiệm nước tiểu giúp kiểm tra:
- Độ thanh thải creatinin
- Tổng protein trong nước tiểu
- Trọng lượng riêng của nước tiểu
- Tế bào hồng cầu trong nước tiểu
- Độ thẩm thấu nước tiểu
Xét nghiệm máu có thể cho thấy:
- Thiếu máu là tình trạng lượng hồng cầu thấp
- Nồng độ albumin bất thường
- Nồng độ nitơ urê máu bất thường
- Nồng độ creatinin cao
Một số trường hợp cần xét nghiệm miễn dịch để kiểm tra:
- Kháng thể kháng màng đáy cầu thận
- Nồng độ kháng bạch cầu trung tính
- Kháng thể kháng nhân
- Nồng độ bổ thể
Xét nghiệm hình ảnh gồm:
- Chụp CT
- Siêu âm thận
- Chụp X-quang ngực
- Chụp bể thận tĩnh mạch
Điều trị
- Kiểm soát huyết áp cao nếu là nguyên nhân tiềm ẩn gây ra viêm cầu thận. Trong trường hợp này, bác sĩ có thể kê đơn thuốc điều trị huyết áp.
- Lọc huyết tương nhằm giảm viêm do miễn dịch.
- Giảm lượng protein, muối và kali trong chế độ ăn uống và theo dõi lượng chất lỏng nạp vào.
- Chạy thận nhân tạo hoặc ghép thận nếu viêm cầu thận trở nên nặng và dẫn đến suy thận.
Biến chứng
- Hội chứng thận hư
- Tăng nguy cơ huyết áp cao, cholesterol cao và sưng tấy khắp cơ thể
- Suy thận cấp
- Bệnh thận mạn tính
- Mất cân bằng điện giải như nồng độ natri hoặc kali cao
- Nhiễm trùng đường tiết niệu mạn tính
- Suy tim sung huyết hoặc phù phổi do ứ nước hoặc quá tải dịch
- Tăng huyết áp ác tính, làm tăng nhanh huyết áp cao
- Tăng nguy cơ nhiễm trùng
Phòng ngừa
- Duy trì cân nặng hợp lý
- Bỏ thuốc lá
- Hạn chế thực phẩm giàu muối, protein, kali trong chế độ ăn uống
- Kiểm soát căng thẳng cảm xúc nếu đang mắc bệnh thận.
Bảo Bảo (Theo Healthline)
Các bài viết của VnExpress có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.