Ho là phản xạ tự nhiên của cơ thể phản ứng với tác nhân ảnh hưởng đến cổ họng hoặc đường thở. Triệu chứng ho có nhiều mức độ từ nhẹ đến nặng, có thể gồm ho khan, ho có đờm hoặc không có đờm, cấp tính hoặc mạn tính, xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Đây là triệu chứng phổ biến của nhiều bệnh như dị ứng, cảm lạnh, viêm mũi họng, covid-19... Để điều trị ho hiệu quả cần xác định loại ho đang gặp phải, nguyên nhân gây ra, từ đó lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

Nguyên nhân ho đờm

Cảm lạnh và cúm: Đây là những nguyên nhân phổ biến gây ho có đờm. Virus xâm nhập đường thường kích ứng phổi, dẫn đến ho nhiều hơn, có thể kéo dài hàng tuần.

Chảy dịch mũi sau: Khi nghẹt mũi, chất nhầy có thể chảy từ mũi xuống phía sau cổ họng, kích ứng dẫn đến ho. Chảy dịch mũi sau có thể do cảm lạnh, cúm, viêm xoang, dị ứng và các vấn đề khác. Tư thế ngủ ban đêm có liên quan rất nhiều đến tình trạng này. Khi nằm xuống, chất nhầy này tích tụ ở phía sau cổ họng, kích ứng dây thanh quản, làm tăng tình trạng ho.

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD): COPD bao gồm khí phế thũng và viêm phế quản mạn tính có thể làm suy yếu các ống dẫn khí (ống phế quản) và các túi nhỏ (phế nang) có chức năng vận chuyển oxy vào máu, khả năng loại bỏ carbon dioxide kém. Ho do COPD kéo dài dai dẳng và thường kèm theo lượng đờm nhiều.

Bệnh tim: Tim không hoạt động bình thường khiến dịch tích tụ phổi, dẫn đến suy tim. Cơ thể phản xạ bằng cách ho nhằm tống dịch ra ngoài, từ đó dẫn đến cơn ho mạn tính có đờm.

Nguyên nhân ho khan

Chất gây kích ứng: Ho khan xuất hiện ngay khi tiếp xúc với chất kích ứng như thuốc lá, mùi xăng nồng nặc hoặc nước hoa. Hít phải khói cũng có thể tạo ra cơn ho khan kéo dài kèm khó thở, hụt hơi, chóng mặt.

Dị ứng và hen suyễn: Người bị dị ứng và hen suyễn thường nhạy cảm với tác nhân gây dị ứng như nấm mốc, mạt bụi. Hít phải những thứ này có thể khiến đường thở phản ứng thái quá và phản xạ bằng cách ho để đẩy chúng ra ngoài.

Trào ngược axit: Khi bị ợ nóng, axit dạ dày trào ngược lên cổ họng. Axit kích ứng khí quản, dây thanh quản và cổ họng gây ho. Người bệnh có xu hướng ho nặng hơn vào ban đêm do khi nằm xuống, axit dễ dàng trào ngược sang một bên vào cổ họng.

Tùy vào nguyên nhân gây ho, bác sĩ có thể kê thuốc giảm kích ứng, thuốc loãng đờm và long đờm. Nếu nguyên nhân do chất kích ứng, hãy hạn chế tiếp xúc với các chất này, rửa mũi và súc họng bằng nước muối sinh lý, dùng máy lọc không khí trong nhà. Đeo khẩu trang ra ngoài giúp hạn chế tiếp xúc với các chất kích ứng như khói bụi, phấn hoa, ô nhiễm không khí... Uống nước ấm và mật ong có thể làm dịu cổ họng, kê cao đầu khi ngủ.

Khi ho không giảm kèm sốt cao trên 40 độ, ho ra đờm hoặc chất nhầy màu xanh, vàng có máu, người bệnh nên đi khám vì có thể nguyên nhân do bệnh lý nghiêm trọng khác.

Anh Chi (Theo WebMD)