TS.BS Mai Thị Hiền, Phó khoa Nội thận - Lọc máu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết protein niệu và creatinin máu cao là tổ hợp dấu hiệu sớm cảnh báo bệnh thận mạn. Ông Mạnh có các triệu chứng này song không rõ rệt ngoài mệt mỏi, khó ngủ nên một năm qua không đi khám chuyên khoa và điều trị. "Các dấu hiệu này thường bị bỏ qua hoặc nhầm lẫn với tình trạng khác", bác sĩ Hiền nói.

Khi mệt mỏi kéo dài, chán ăn, nước tiểu ít, phù nhẹ hai chân, huyết áp cao không kiểm soát, ông Mạnh mới đến viện khám. Bác sĩ Hiền chẩn đoán ông bị suy thận mạn tính giai đoạn 4, gần đến suy thận giai đoạn cuối, không thể phục hồi chức năng thận bằng các phương pháp nội khoa.

Ông Mạnh được chỉ định điều trị bảo tồn, có thể phải chạy thận nhân tạo định kỳ hoặc ghép thận trong tương lai. Ông cần kiểm soát huyết áp và tuân thủ chế độ ăn phù hợp như kiểm soát chặt chẽ lượng tiêu thụ protein, kali, natri, nước và phốt pho; ưu tiên thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, chất béo tốt, chất xơ; hạn chế món ăn nhiều dầu mỡ, đường, chất bảo quản... Bác sĩ theo dõi sát và phối hợp điều trị đa chuyên khoa giúp kiểm soát biến chứng.

Bệnh thận mạn là tình trạng tổn thương thận kéo dài trên ba tháng, làm giảm dần chức năng lọc máu, bài tiết và điều hòa nội môi của cơ thể. Theo bác sĩ Hiền, đa số trường hợp ở giai đoạn đầu không biết mình mắc bệnh do biểu hiện rất mơ hồ, dễ nhầm lẫn với các tình trạng thông thường như mệt mỏi, ăn kém, mất ngủ, tiểu đêm... Chỉ đến giai đoạn 4-5, chức năng thận suy giảm nặng, các triệu chứng mới xuất hiện rõ.

Bác sĩ Hiền khuyến cáo mọi người tầm soát chức năng thận định kỳ và không chủ quan với các chỉ số bất thường khi xét nghiệm máu và nước tiểu, nhất kèm tăng huyết áp, đái tháo đường, hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh thận. Protein niệu là tình trạng hàm lượng đạm trong nước tiểu cao, cảnh báo có tổn thương thận. Đây là một trong các dấu hiệu đầu tiên của bệnh thận mạn, nhất là ở người có bệnh lý nền như tăng huyết áp, đái tháo đường.

Creatinin là sản phẩm phụ của chuyển hóa cơ bắp, được thận lọc và bài tiết qua nước tiểu. Chỉ số bình thường ở nam giới trưởng thành khoảng 0,7-1,3 mg/dL, nữ 0,5-1,1 mg/dL. Nếu chỉ số creatinin khi xét nghiệm máu ở ngưỡng cao hoặc tăng nhẹ có thể chưa gây ra triệu chứng nhưng phản ánh chức năng lọc của thận đang dần suy giảm.

Bệnh thận mạn được phát hiện kịp thời vẫn có thể kiểm soát tốt và làm chậm tiến triển, thậm chí giữ được chức năng thận ổn định nhiều năm. "Chỉ cần khám trễ 6 tháng đến một năm, bệnh có thể chuyển sang giai đoạn không thể can thiệp nội khoa, người bệnh buộc phải lọc máu suốt đời hoặc ghép thận", bác sĩ Hiền nói.

Minh Đức

*Tên người bệnh đã thay đổi