Trả lời:

Tiêu chảy cấp là tình trạng đi ngoài phân lỏng từ ba lần trở lên trong 24 giờ, kéo dài không quá 14 ngày. Nguyên nhân chủ yếu do nhiễm khuẩn, virus, ký sinh trùng hoặc ngộ độc thực phẩm. Người bệnh tiêu chảy dễ mất nước và chất điện giải qua phân. Nhiều người nôn ói nhiều khiến bù nước qua đường uống khó khăn, cơ thể suy yếu nhanh, xuất hiện dấu hiệu như khát nhiều, da khô, tiểu ít, mạch nhanh, chóng mặt, tụt huyết áp.

Tuy nhiên, không phải ai bị tiêu chảy cũng cần truyền dịch. Tự ý truyền dịch khi chưa có chẩn đoán, chỉ định của bác sĩ tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến rối loạn điện giải, sốc phản vệ, nhiễm trùng, phù phổi hoặc quá tải tuần hoàn, đặc biệt nguy hiểm với người mắc bệnh nền tim mạch, tăng huyết áp, bệnh thận.

Người bị tiêu chảy nhẹ, còn ăn uống được, không nôn quá nhiều, chưa có dấu hiệu mất nước nặng thì có thể điều trị tại nhà, bù nước điện giải bằng cách sử dụng dung dịch oresol, nước cháo loãng pha muối (một chén nước cháo loãng 200 ml pha với 1/4 hoặc 1/3 muỗng cafe muối), nước canh trong hoặc dung dịch bù nước bán sẵn... Nghỉ ngơi, tránh sữa, đồ chiên xào, thức ăn sống để hỗ trợ phục hồi.

Nếu tiêu chảy kéo dài hơn hai ngày hoặc quá nhiều lần trong ngày đầu, kèm mệt mỏi, tiêu chảy ra máu, đau bụng dữ dội, sốt cao không hạ, nôn liên tục, tiểu ít, sụt cân nhanh, người bệnh cần đến bệnh viện kiểm tra sớm. Phụ nữ mang thai, trẻ dưới 6 tháng, người trên 65 tuổi có bệnh nền như tăng huyết áp, tiểu đường, thận mạn, suy dinh dưỡng hoặc không thể tự uống nước cần được theo dõi y tế. Bác sĩ có thể chỉ định truyền dịch nếu tiêu chảy hơn 10 lần một ngày, nôn nhiều, sốt cao, tiểu rất ít hoặc quá mệt không thể bù nước bằng đường uống.

Truyền dịch không chữa khỏi tiêu chảy. Để giảm triệu chứng, người bệnh cần được xác định đúng nguyên nhân. Bạn nên đến bệnh viện khám nếu tiêu chảy thường xuyên. Bác sĩ đánh giá mức độ mất nước qua mạch, huyết áp, độ đàn hồi da, kiểm tra các dấu hiệu toàn thân và chỉ định xét nghiệm máu, phân nếu cần. Dựa trên tình trạng sức khỏe sau kiểm tra, bác sĩ quyết định có cần truyền dịch hay không.

Tiêu chảy cấp được phát hiện sớm và xử trí đúng có thể tự khỏi sau vài ngày. Người bệnh không chủ quan, không tự điều trị bằng mẹo dân gian, không truyền dịch khi chưa thực sự cần. Truyền dịch là biện pháp hỗ trợ, không thể thay thế cho điều trị nguyên nhân.

BS.CKII Ngô Trần Quang Minh
Trưởng khoa Nội tổng hợp
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Quận 8