Tôi học đại học ngành Quản trị kinh doanh. Ra trường, tôi tình cờ biết một trung tâm đào tạo nhân viên ngân hàng tổ chức phỏng vấn tập trung cho ba ngân hàng lớn. Dù không học chuyên ngành đó, tôi vẫn đăng ký tham dự.
Buổi hôm ấy, tôi rớt hai ngân hàng, chỉ còn một nơi nhận vào vòng tiếp theo. Vòng hai là thảo luận nhóm – nhà tuyển dụng chỉ ngồi quan sát cách ứng xử, lắng nghe, phối hợp. Vòng ba là phỏng vấn trực tiếp với lãnh đạo ngân hàng. Điều làm tôi bất ngờ là cả ba vòng tuyển dụng, người ta không hề hỏi một câu nào về kiến thức nghiệp vụ ngân hàng. Thay vào đó, tất cả câu hỏi chỉ xoay quanh kỹ năng mềm và thái độ. Và nhờ thế, tôi trúng tuyển.
Từ trải nghiệm đó, tôi rút ra bài học đầu tiên khi đi xin việc, đó là đôi khi kỹ năng mềm và thái độ còn quan trọng hơn trình độ, kiến thức chuyên ngành. Công việc đầu tiên đó đã mở đường cho sự nghiệp của tôi đi lên. Những chỗ làm sau này, hầu hết tôi đều được đồng nghiệp giới thiệu, nên quá trình phỏng vấn trở nên dễ dàng hơn.
Sau vài năm, tôi quyết định chuyển hướng sang lĩnh vực Công nghệ thông tin – một ngành hoàn toàn trái với chuyên môn mình đã học. Tôi chỉ có vài khóa học ngắn hạn ở trung tâm, nên khi tự tìm việc thì không được. Lúc ấy, tôi phải nhờ người quen giới thiệu. May mắn, khi vào được một công ty, tôi làm được việc, dần dần được tin tưởng và giao cả những dự án khó hơn. "Ô dù" chỉ giúp tôi bước vào cửa, còn để đứng vững thì hoàn toàn dựa vào khả năng.
Một thời gian sau, khi đã có kinh nghiệm, việc nhảy sang công ty khác với tôi dễ dàng hơn nhiều. Và từ đó, tôi nghiệm ra vài điều: Kỹ năng mềm và thái độ là chìa khóa mở cánh cửa đầu tiên; nếu nhờ người quen giới thiệu vào làm thì càng phải làm tốt hơn, vì đó không chỉ là uy tín của mình, mà còn là của người đã giúp đỡ; cơ hội không đến ngay lập tức, có khi phải làm đến hai năm để tích lũy đủ vốn liếng, rồi mới tính chuyện bước tiếp.
>> Tôi bằng giỏi đại học vẫn không xin nổi việc lương 5 triệu đồng
Nhiều bạn trẻ thất bại trong việc tìm kiếm công việc đầu tiên vì đặt kỳ vọng quá cao. Nếu chịu hạ kỳ vọng, các bạn có thể bắt đầu bằng vị trí thực tập sinh, làm không lương hoặc lương trợ cấp rất thấp, đôi khi chỉ chạy việc vặt trong những công ty nhỏ. Nhưng chính những trải nghiệm đó lại giúp tích lũy kinh nghiệm và làm quen với môi trường làm việc.
Trường hợp cần tiền ngay để trang trải cuộc sống, thì hướng đi lại khác. Bạn không nhất thiết cứ phải bám vào ngành đã học. Có thể tạm thời làm sale, admin, hay thậm chí những công việc lao động phổ thông như chạy bàn, giúp việc theo giờ. Dù là công việc gì, vẫn có thứ đáng giá để bạn học hỏi – kỹ năng bán hàng, quản lý giấy tờ, tổ chức công việc... đều có ích cho những công việc sau này. Không có kinh nghiệm nào là thừa.
Cho nên, sau khi ra trường, thay vì chỉ chăm chăm chờ đợi một công việc "đúng ngành, đúng nghề" trong nhiều năm, các bạn trẻ nên thử sức ở nhiều công việc khác nhau. Làm được hay không, có hợp hay không, có thích hay không – tất cả chỉ biết khi thực sự trải qua. Chứ nếu chờ đợi quá lâu, đến khi vào làm rồi mới nhận ra mình không phù hợp, thì lại mất thêm nhiều năm loay hoay, lỡ dở cả sự nghiệp.
Nhiều người bảo: "đi xin việc thì phải khôn ngoan". Nhưng tôi nghĩ, "khôn" thôi chưa đủ, còn phải "ngoan" – tức là giữ thái độ cầu thị, làm việc có trách nhiệm, biết trân trọng cơ hội. Bởi thái độ nhiều khi còn quan trọng hơn trình độ. Đó mới là điều giúp chúng ta đi đường dài trong sự nghiệp.
- Bế tắc xin việc tuổi 35 vì doanh nghiệp chê già
- Tôi thất vọng vì sinh viên ra trường chê lương thấp 9 triệu đồng
- Tôi thất nghiệp vì bốn năm đại học làm thêm việc tay chân
- 'Cú tát' ra trường nhận lương 2,2 triệu đồng
- Kết cục không ngờ khi tôi cất bằng đại học đi làm công nhân
- Nhà tuyển dụng 'bật chế độ' nghi ngờ khi bạn tôi nhảy việc lương thấp hơn