Theo BSCKII. Bùi Văn Lợi, Viện Sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai, một người đang ở đỉnh điểm của cảm xúc tiêu cực rất khó có thể tự mình thay đổi góc nhìn lập tức. Vì vậy, họ cần sự hỗ trợ từ bên ngoài, đặc biệt là y tế, để vượt qua cơn khủng hoảng.
Có ba nguyên nhân khiến một người không thể thoát khỏi suy nghĩ tiêu cực. Đầu tiên là sự rối loạn sinh học trong não bộ. Các rối loạn cảm xúc như trầm cảm thường liên quan mất cân bằng các chất dẫn truyền thần kinh quan trọng như serotonin, dopamine và norepinephrine. Sự thiếu hụt này làm giảm khả năng cảm nhận niềm vui và hy vọng, khiến ý nghĩ tự sát xuất hiện như một biểu hiện của bệnh lý thay vì một lựa chọn dễ dàng loại bỏ.
Thứ hai, cảm xúc có thể chi phối lý trí. Khi nỗi đau và tuyệt vọng lên đến đỉnh điểm, vùng não cảm xúc hoạt động quá mức, đồng thời ức chế vùng não chịu trách nhiệm về logic và lập kế hoạch. Điều này khiến khả năng suy nghĩ sáng suốt cũng như tìm giải pháp bị hạn chế, giống như một "cơn lũ" cuốn trôi mọi lý trí.
Cuối cùng là các lối suy nghĩ méo mó. Trầm cảm thường đi kèm với những kiểu tư duy cực đoan như "tất cả hoặc không gì", khái quát hóa quá mức, hoặc chỉ tập trung vào điều tồi tệ. Những lối mòn này trở nên tự động và mạnh mẽ, khiến người bệnh khó tự nhận ra sự bất hợp lý của chúng.
"Trong những thời điểm cảm xúc tiêu cực và ý nghĩ tự sát xuất hiện, điều quan trọng nhất là phải tìm kiếm sự giúp đỡ ngay lập tức. Bạn không nên cố gắng vượt qua một mình", bác sĩ chia sẻ.
Cách để vượt qua cảm xúc tiêu cực
Chia sẻ với ai đó: Đừng giữ những cảm xúc này cho riêng mình. Hãy tìm một người bạn tin tưởng, người thân hoặc chuyên gia sức khỏe tâm thần để chia sẻ. Việc nói ra có thể giúp bạn bớt cô đơn và nhận được sự hỗ trợ cần thiết.
Gọi đường dây nóng hỗ trợ tâm lý: Hãy liên hệ ngay với đường dây nóng của Viện Sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai 1900.888.866 hoặc các tổng đài hỗ trợ khác.
Lập kế hoạch an toàn: Nếu cảm thấy nguy cơ tự sát cao, hãy lập một kế hoạch an toàn. Kế hoạch này bao gồm danh sách những người có thể gọi, những nơi an toàn có thể đến, những hoạt động giúp xao nhãng và loại bỏ những vật dụng có thể gây hại.
Tìm đến chuyên gia y tế: Các bác sĩ tâm thần hoặc nhà tâm lý học lâm sàng có thể đánh giá tình trạng và đưa ra liệu pháp điều trị phù hợp. Sự giúp đỡ từ bên ngoài bao gồm liệu pháp tâm lý (CBT, DBT) và thuốc, có thể giúp bạn ổn định cảm xúc, thay đổi suy nghĩ tiêu cực và học các kỹ năng đối phó lành mạnh.
Tự chăm sóc bản thân: Cố gắng ngủ đủ giấc, ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn và tránh xa chất kích thích để cải thiện năng lượng và cảm xúc.
Hành trình vượt qua rối loạn cảm xúc có thể khó khăn, nhưng bạn không đơn độc. Tìm kiếm sự giúp đỡ là một dấu hiệu của sức mạnh, không phải sự yếu đuối. Với sự hỗ trợ đúng đắn, bạn hoàn toàn có thể vượt qua giai đoạn này và xây dựng một cuộc sống khỏe mạnh, hạnh phúc hơn.
Lê Nga