"Bản thân tôi cũng từng làm ơn mắc oán như tác giả. Hàng xóm nhờ tôi khoan tường treo kệ đựng giày dép ngay phía dưới tủ điện.
Ngay lúc đó, tôi từ chối khoan chỗ đấy vì rất dễ khoan trúng dây điện, nhưng họ khẳng định chắc nịch rằng từ lúc đổ móng đến hoàn thiện thì mọi đường ống nước, dây điện họ đều thuộc nằm lòng.
Tôi đã rất cẩn thận, khoan nhẹ tay, không để chế độ khoan búa, không tì mạnh, vì lỡ có khoan trúng ruột gà thì còn dừng lại được.
Nhưng quá kém may mắn cho tôi là dây điện đó không nằm trong ruột gà, mà lại đi theo lớp vữa tường, do phần ruột gà gần đó đã kín dây, nên thợ điện lúc trước mới chôn dây ra ngoài. Thế là ông hàng xóm bắt đền, trong khi chính tay ông ấy đánh dấu chỗ khoan, rồi lại đổ thừa tôi khoan lệch 1 cm.
Cãi nhau một hồi thì thỏa thuận chia đôi 50/50 tiền sửa dây điện và vá lại tường".
Độc giả Văn Hoàng kể như trên, sau bài Làm ơn mắc oán vì bơm bánh xe đạp miễn phí. Bài viết trước kể về một người giúp hàng xóm sửa điện và một thợ sửa xe bơm bánh miễn phí, nhưng sau đó xảy ra hư hỏng lại bị bắt đền. Tác giả đặt vấn đề về trách nhiệm của người 'giúp miễn phí', rồi sau đó xảy ra sự cố.
Đây là cách giải quyết của độc giả nickname Hố Đen sau nhiều lần bị trách móc sau khi sửa giúp máy tính: "Tôi trước đây vì biết chút ít về máy tính nên được nhiều người nhà nhờ mua máy hộ hoặc sửa mấy cái lặt vặt.
Rồi nhiều lần máy họ bị lỗi (do họ sử dụng sai, thường là lỗi phần mềm), họ lại mặc định tôi phải chịu trách nhiệm, nhiều lần còn nói kiểu "mày sửa thế nào mà nó hỏng".
Dữ liệu thì để lung tung, rồi lúc sửa mất cái gì là ầm ĩ trách móc. Từ đó tôi cạch luôn. Ai nhờ mua máy là tôi gửi số bạn bè bán máy. Ai nhờ tôi cài đặt máy là tôi gửi video hướng dẫn cho họ tự làm. Chỉ có vài trường hợp thực sự thân thiết, hiểu chuyện thì tôi mới giúp".
Độc giả Ánh Dương nói: "Thời nay nhiều người có cảnh giác có khi quá cao, nghi kỵ có khi quá đáng. Tôi vừa đọc bài trên VnExpress hôm nay: Bị tố sàm sỡ khi ép tim cứu người. Những hành động cao cả lại bị ngờ vực.
Đại họa sẽ ập đến với nhân loại khi lòng tin, tình người cứ bị xói mòn như thế. Hồi xưa, hễ thấy ăn xin là người ta động lòng trắc ẩn, giúp đỡ. Bây giờ thì ý nghĩ đầu tiên bật ra là: 'Có thiệt không đó, hay đóng kịch?'. Tất nhiên họ có lý do để nghĩ vậy.
Sẽ ra sao nếu thay vì tìm điều tốt, ta luôn giả định mọi thứ đều xấu?
Giải pháp nào? Không đơn giản. Nhưng ít nhất, chúng ta có thể chọn không vội phán xét. Không tin vội, nhưng cũng không nghi ngờ vội. Và nếu không thể giúp người, thì ít nhất đừng làm họ tổn thương thêm bằng sự nghi ngờ".
Trong khi đó, độc giả nickname Bảo Long Q6 phân tích hai mặt tình - lý của vấn đề giúp "miễn phí:
"Về mặt pháp lý dân sự: Việc sửa xe, sửa điện, khám chữa bệnh, cho đồ ăn hay bất kỳ việc gì thiện nguyện... đều phải chịu trách nhiệm pháp lý về hành vi của mình.
Ở đây phải hiểu rõ như thế này: việc 'không lấy tiền/công' là do bản thân mình tự nguyện, chứ người ta không ép. Còn một khi đã thực hiện hành vi thì mình phải đảm bảo. Nếu không chắc thì có thể từ chối, chứ không thể nói 'tôi làm vì cái tâm, hậu quả anh phải tự chịu' (trừ khi có thỏa thuận trước thì được).
Ví dụ: nấu cơm từ thiện mà không kiểm soát được vệ sinh, dẫn đến ngộ độc hàng loạt; không biết cách sơ cứu mà vẫn làm bừa, dẫn đến nạn nhân không qua khỏi; không biết khám chữa bệnh nhưng tự ý kê đơn miễn phí (đặc biệt là thuốc nam/bắc) gây tác dụng phụ làm tình trạng nặng thêm... thì những trường hợp đó có thoát tội không? Chắc chắn là không.
Có chăng ra tòa được xem xét giảm nhẹ thôi, chứ không thể vô tội 100%.
Về tình: Tất nhiên có lòng giúp đỡ thì đáng hoan nghênh, miễn sao làm trong khả năng và có thể chịu trách nhiệm.
Như vụ bơm xe này thì tôi được biết là anh chủ tiệm đã bơm xong, chị kia chạy khỏi tiệm rồi mới bị nổ lốp và quay lại bắt đền, chứ không phải nổ lốp ngay khi đang bơm.
Nếu đúng vậy thì cả về tình và lý, anh chủ tiệm đều không sai".
Hữu Nghị tổng hợp