Miền Bắc đang trải qua đợt nắng nóng diện rộng, nhiệt độ nhiều nơi xấp xỉ ngưỡng 40 độ C. Tại Hà Nội hôm nay, 4 trên 5 trạm ghi nhận mức nhiệt trên 39 độ C, trong đó trạm Láng cao nhất 39,7 độ, thấp nhất là Hoài Đức 38,5 độ C, đều tăng so với hôm qua 1-3 độ C. Các trạm ghi nhận mức nhiệt trên 39 độ C còn có Nho Quan, Phủ Lý (Ninh Bình); Lạc Sơn, Hòa Bình (Phú Thọ). Đây là mức nhiệt đo trong lều khí tượng, thực tế ngoài trời có thể cao hơn 1-3 độ tùy địa hình.
Các chuyên gia nhìn nhận hiện tượng thời tiết cực đoan đang xuất hiện ngày một thường xuyên, kéo dài và dữ dội hơn, tác động xấu đến sức khỏe. Bác sĩ Huỳnh Tấn Vũ, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM, cảnh báo trong những đợt nắng nóng cực đoan này, nguy cơ đột quỵ tăng cao đột biến, đặc biệt ở người già và người có bệnh nền. Khi cơ thể cố gắng thích nghi với nhiệt độ cao, tuyến mồ hôi hoạt động hết công suất để giải nhiệt, dẫn đến mất một lượng nước và điện giải lớn. Máu trở nên đặc hơn, độ kết dính tăng cao, gây tăng huyết áp và tạo điều kiện hình thành huyết khối. Đây chính là những yếu tố hàng đầu dẫn đến đột quỵ.
Bên cạnh đó, khi nhiệt độ môi trường tăng cao, cơ thể phải làm việc vất vả để điều hòa thân nhiệt, dẫn đến tình trạng kiệt sức do nhiệt với các triệu chứng như mệt mỏi, chuột rút, chóng mặt và đổ mồ hôi nhiều. Đây là một cảnh báo sớm cho thấy cơ chế làm mát của cơ thể đang quá tải. Nếu không được xử lý, kiệt sức có thể tiến triển thành sốc nhiệt, một tình trạng cực kỳ nguy hiểm khi nhiệt độ cơ thể tăng vọt lên trên 40°C. Sốc nhiệt xảy ra khi hệ thống điều nhiệt hoàn toàn bị hỏng, gây ra các tổn thương nghiêm trọng cho não và các cơ quan nội tạng. Tình trạng này đòi hỏi phải can thiệp y tế khẩn cấp, vì nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến tử vong.
Hà Nội ngày nắng nóng. Ảnh: Giang Huy
Không chỉ nắng nóng, áp thấp cũng là một "sát thủ" thầm lặng. Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Huy, chuyên gia về biến đổi khí hậu và cảnh báo thiên tai, cho biết hiện miền Bắc bị ảnh hưởng bởi áp thấp nóng nên cảm giác ngột ngạt.
"Khí áp vào khung giờ 15-17h hôm nay được dự báo sẽ xuống thấp 998hPa và đây cũng là thời điểm nóng nhất và ngột ngạt nhất trong ngày", ông Huy nói, thêm rằng nhiệt độ khí tượng sẽ dao động 37-38 độ C, có nơi 39 độ C. Nhiệt độ cảm nhận từ môi trường có thể cao 44-45 độ C.
Khí áp thấp có nghĩa là áp suất khí quyển tại một khu vực nào đó đang ở mức 998 hectopascal, thấp hơn mức trung bình (1.013,25 hPa). Điều này báo hiệu sắp xảy ra tình trạng thời tiết xấu. Khí áp thấp thường kèm theo mây dày, trời âm u, mưa, giông, thậm chí áp thấp nhiệt đới hoặc bão (nếu giảm sâu hơn).
Khi áp suất khí quyển giảm xuống mức thấp, cơ thể sẽ có cảm giác mệt mỏi, khó thở và đau đầu. Đối với người có tiền sử đau nửa đầu, sự thay đổi này có thể kích hoạt cơn đau tái phát. Áp thấp còn làm thay đổi áp lực lên các khớp và mô mềm, gây ra cảm giác đau nhức âm ỉ ở người lớn tuổi hoặc người mắc bệnh viêm khớp mạn tính. Đặc biệt, người huyết áp thấp có thể bị hoa mắt, chóng mặt và khó tập trung khi di chuyển đột ngột trong thời tiết này.
Các chuyên gia khuyến cáo mọi người nên thường xuyên theo dõi dự báo thời tiết để chủ động phòng tránh. Người cao tuổi, đặc biệt là người mắc bệnh tim mạch hoặc từng bị đột quỵ, không nên ra ngoài hoặc làm việc vào những ngày nắng nóng, nhất là từ 10h đến 16h. Khi phải ra ngoài, cần đội mũ, uống đủ nước.
Hạn chế lao động, vận động gắng sức khi cơ thể mệt mỏi, đói hoặc khát dưới trời nắng. Nên mặc quần áo nhẹ, thoáng mát, áo dài tay và mũ rộng vành để bảo vệ da. Không nên ra ngoài ngay từ phòng điều hòa, cần dành thời gian thích nghi với nhiệt độ môi trường.
Giữ nhiệt độ máy điều hòa ở mức 26-28°C, che nắng, thông gió và bật quạt để làm mát không gian sống. Uống nước thường xuyên, bổ sung thêm nước hoa quả và rau xanh để phòng mất nước.
Ngoài ra, cần kiểm soát căng thẳng, duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, ngủ đủ giấc, kiểm soát huyết áp, đường huyết, tránh rượu bia, thuốc lá và khám sức khỏe định kỳ.
Thúy Quỳnh