Bạn tôi đang phân vân chọn mua một món đồ, thì thấy dòng quảng cáo nghe khá êm tai: "Chuyển đổi trả góp 12 tháng - lãi suất 0%, chỉ 1.018.095 đồng một tháng".
Anh thầm nhủ là chỉ hơn một triệu đồng một tháng, nghe đủ nhỏ để quẳng nỗi lo sang tháng sau. Thế nhưng, sau khi tính toán và đối chiếu các con số ra giấy tờ, anh thấy như sau:
Nếu mua, số tiền thực tế của món hàng là 8.983.185 đồng. Nếu đồng ý chuyển sang trả góp, mỗi tháng sẽ phải trả 1.018.095 đồng; hết mười hai tháng, tổng cộng là 12.217.140 đồng; chênh lệch so với số gốc là 3.233.955 đồng.
Anh tính nhẩm rằng, trong mỗi một triệu lẻ sẽ trả mỗi tháng ấy, chừng bảy trăm bốn mươi tám nghìn đồng đi về phía số tiền gốc, còn khoảng hai trăm sáu mươi chín nghìn là thứ không được gọi tên thật to, nhưng lại hiện diện bền bỉ trong những lời quảng cáo mời chào suốt một thời gian dài.
Thực tế, có những điều khoản ẩn sau một nút "Đồng ý", là những chữ nhỏ hơn màu nhạt hơn, là cảm giác dễ chịu khi ta nghĩ mình vừa mua sắm linh hoạt với dòng tiền của mình.
Luật quản lý rất rõ phần lãi, nhưng phần mang tên "phí" thì thường đi lách. Chỉ cần đổi tên, cảm giác của người mua sắm sẽ thay đổi theo.
Điều đáng lo là không ít người tin rằng mình đang tiêu dùng thông minh khi tận dụng trả góp, trong khi thực chất đang trả nhiều hơn mức cần thiết. Nếu không kiểm soát, những "phí" nho nhỏ ấy có thể cộng dồn thành gánh nặng dài hạn, biến sự tiện lợi ban đầu thành một khoản nợ dai dẳng.
Nhìn từ góc độ người tiêu dùng, ai cũng có quyền lựa chọn trả góp nếu thấy phù hợp. Nhưng lựa chọn đó cần dựa trên sự hiểu biết, minh bạch và tỉnh táo, thay vì bị dẫn dắt bởi những con số thoạt đầu nghe có vẻ êm tai.
Để làm được điều này, người mua phải chịu khó đọc kỹ hợp đồng, đừng bỏ qua những chi tiết nhỏ. Ngược lại, doanh nghiệp cũng cần trung thực hơn trong cách tư vấn cho khách hàng.
Người tiêu dùng tỉnh táo và doanh nghiệp minh bạch sẽ cùng tạo nên một môi trường mua bán công bằng hơn, nơi mà cụm từ "0% lãi suất" không còn là một cái bẫy ngôn từ, mà thực sự là một cơ hội tiêu dùng thông minh.
Mai