Trong buổi gặp gỡ bạn hữu hôm 16/12 tại TP HCM, Phượng Liên cho biết nhiều năm qua, bà không về nước vì tuổi tác đã cao, thể trạng xuống dốc. Gần đây, sức khỏe khá hơn, Phượng Liên tâm sự với Lệ Thủy - đồng nghiệp thân thiết nỗi nhớ người quen, khán giả quê nhà và được động viên trở về. Lệ Thủy đứng ra lo khâu tổ chức sự kiện, mời đông đảo nghệ sĩ thân thiết trong làng sân khấu - những người ngưỡng mộ tiếng hát một thời của Phượng Liên.
Nghệ sĩ Phượng Liên (phải) ở tuổi 78, bên Lệ Thủy, Trọng Hữu trong buổi họp mặt thân mật, hôm 16/12. Ảnh: Hoàng Kim
Nhiều khách mời là giọng ca nổi danh những năm 1960-1970, như Thanh Tuấn, Thanh Điền, Thanh Vy, Thoại Miêu, Hùng Minh, Thanh Nguyệt. Một số người ngoài 70, 80 tuổi, đi lại chật vật, phải ngồi xe lăn nhưng vẫn đến với Phượng Liên vì sợ "không còn lần nào gặp lại".
Danh ca rưng rưng khi hội ngộ bạn bè sau hàng chục năm sang Mỹ định cư, ôn kỷ niệm những ngày đi hát chung đoàn. Với họ, đó là một thời "khổ mà vui", được diễn là hạnh phúc, không phân biệt kép phụ hay kép chánh, đào độc hay đào thương.
Cùng Lệ Thủy, Trọng Hữu, bà thể hiện một số trích đoạn từng làm nên tên tuổi như Nửa đời hương phấn, Đường gươm Nguyên Bá, Con gái của mẹ, Lòng mẹ, Ra giêng anh cưới em. Phượng Liên cho biết dịp này về nước, bà không nhận lời biểu diễn mà dành trọn hai tuần thăm lại bạn nghề, trong đó có những người tuổi già sức yếu, rời sân khấu đã lâu như nghệ sĩ Hồng Nga.
Dàn nghệ sĩ ngồi từ trái qua: Thanh Điền, vợ chồng Quốc Nhĩ - Thanh Nguyệt, vợ chồng Hoa Lan - Hùng Minh gặp lại Phượng Liên sau nhiều năm xa cách. Ảnh: Hoàng Kim
Nghệ sĩ Phượng Liên sinh năm 1947, nổi tiếng thập niên 1960, cùng thời với Minh Phụng, Mỹ Châu, Lệ Thủy, Minh Vương, Tấn Tài, Minh Cảnh. Thuở nhỏ, bà không được cha khuyến khích theo nghiệp hát. Nghệ sĩ Phước Hậu phát hiện tài năng Phượng Liên, thuyết phục mẹ bà cho ông dạy ca cổ. Năm 1962, bà lên Sài Gòn, bắt đầu theo nghề ở đoàn Tinh Hoa.
Năm 1963, bà về đoàn Tuấn Kiệt, được báo chí đương thời khen như một nghệ sĩ triển vọng. Cuối năm 1964, bà được mời về đoàn Kim Chưởng làm đào chánh, nổi danh qua các vở: Quỷ bão, Mùa trăng nhiều nước mắt (với Dũng Thanh Lâm), Người nhạn trắng (với Phương Quang). Phượng Liên trở thành hiện tượng, sánh ngang với Thanh Nga, Mỹ Châu, Lệ Thủy. Năm 1966, cùng Phương Quang, Phượng Liên đoạt huy chương vàng triển vọng giải Thanh Tâm, khẳng định tên tuổi với công chúng.
Danh ca Phượng Liên, Trọng Hữu hát tân cổ "Tình thắm duyên quê". Video: YouTube Jeffrey Thai Channel
Thập niên 1970, Phượng Liên cùng Tấn Tài, Mỹ Châu được đánh giá là ba nghệ sĩ có số lượng băng đĩa được phát hành nhiều nhất với mức cátxê cao ngất ngưởng. Các tuồng của bà, như Lấy chồng xứ lạ, Đời cô Hạnh, Người phu khiêng kiệu cưới, Manh áo quê nghèo, Hẹn một mùa xuân đều được giới mộ điệu đón nhận khi in đĩa. Năm 1993, Phượng Liên cùng chồng sang định cư tại California, Mỹ.
Sống xa quê, bà thường xuyên tham gia chương trình cải lương phục vụ kiều bào. Bà được xem là một trong số nghệ sĩ nhiệt tình góp phần giữ hồn cho ca cổ nơi đất khách. Cuối năm 2023, bà dự định về nước làm liveshow cuối Cung đàn tri ân - Nghệ sĩ Phượng Liên và những người bạn ở TP HCM, nhưng hủy vào phút chót vì gặp sự cố sức khỏe.
Mai Nhật