Tôi đã xem xét kỹ những thông tin bạn cung cấp và có thêm một vài giả định nhỏ để lời khuyên được đầy đủ hơn như sau.
Gia đình bạn hiện chưa có bảo hiểm nhân thọ và công việc của hai vợ chồng đều ổn định, có thể duy trì đến năm 60 tuổi. Trong tương lai gần không phát sinh thêm người phụ thuộc và chi tiêu hàng tháng được duy trì tương đối ổn định.
Đầu tiên, phải nói rằng bạn đang quản lý chi tiêu rất tốt. Việc tiết kiệm được 40% thu nhập hàng tháng là một con số đáng mơ ước. Tuy nhiên, bạn có chia sẻ là mức tiết kiệm này chưa thực sự ổn định. Để đạt được mục tiêu tiết kiệm đều đặn 10 triệu mỗi tháng, tôi có một lời khuyên nhỏ nhưng rất hiệu quả: hãy thử áp dụng phương pháp "tiết kiệm trước, chi tiêu sau".
Nghe có vẻ đơn giản, nhưng cách này sẽ giúp bạn kỷ luật hơn rất nhiều. Ngay khi nhận lương, hãy trích ngay 10 triệu đồng vào tài khoản tiết kiệm hoặc tài khoản đầu tư riêng. Số tiền còn lại mới dùng để chi tiêu. Khi đó, bạn sẽ tự động điều chỉnh các khoản chi để phù hợp với số tiền còn lại và việc tiết kiệm sẽ trở thành một thói quen vững chắc.
Trước khi nghĩ đến việc làm cho "tiền đẻ ra tiền" (đầu tư), chúng ta cần phải xây dựng một "tấm lá chắn" vững chắc để bảo vệ số tiền đó khỏi những rủi ro bất ngờ. Bạn hình dung thế này cho dễ hiểu: mình đi ra trận phải có áo giáp, có khiên đúng không? Tiền của mình cũng tương tự, cần được bảo vệ trước những sự cố không lường trước được.
Có hai "tấm lá chắn" quan trọng mà gia đình nên có. Thứ nhất là quỹ dự phòng khẩn cấp, số tiền mặt để riêng, chỉ dùng khi có việc cực kỳ cấp bách như mất việc, ốm đau nặng, tai nạn... mà cần một khoản tiền lớn ngay lập tức. Vì gia đình hiện chưa có bảo hiểm nhân thọ (một dạng "áo giáp" khác), việc xây dựng quỹ dự phòng này càng quan trọng. Bạn nên để dành một khoản tiền bằng khoảng 6 tháng chi tiêu của gia đình. Giả sử chi tiêu hàng tháng của gia đình là 15-17 triệu, bạn nên có khoảng 100 triệu đồng trong quỹ này. Số tiền đó nên được gửi vào tài khoản tiết kiệm kỳ hạn 1 tháng và 6 tháng, dễ dàng rút ra khi cần.
Thứ hai là bảo hiểm nhân thọ, một công cụ rất hữu ích để bảo vệ thu nhập của gia đình trong trường hợp người trụ cột (như bạn hoặc vợ) không may gặp rủi ro về sức khỏe, tính mạng. Dù công việc ổn định, nhưng cuộc sống luôn có những bất ngờ. Bảo hiểm nhân thọ sẽ chi trả một khoản tiền lớn cho gia đình khi có sự kiện không may xảy ra, giúp gia đình duy trì cuộc sống và các kế hoạch tài chính đã đặt ra. Bạn nên tìm hiểu và cân nhắc tham gia một hợp đồng bảo hiểm nhân thọ phù hợp với nhu cầu và khả năng tài chính của gia đình mình trong tương lai gần.
Sau khi đã xây dựng quỹ dự phòng khẩn cấp 100 triệu đồng, số tiền mặt bạn còn lại để đầu tư sẽ là 700 triệu đồng (800 triệu ban đầu - 100 triệu quỹ dự phòng). Chúng ta sẽ cùng phân tích việc vay vốn ngân hàng để đầu tư. Phương án này nếu được tính toán kỹ lưỡng, có thể trở thành một "đòn bẩy" rất hiệu quả, giúp bạn có số vốn lớn hơn để đầu tư và đạt được mục tiêu nhanh hơn. Tuy nhiên, đây cũng là một con dao hai lưỡi, cần hết sức cẩn trọng.
Bạn cần nhớ một nguyên tắc quan trọng khi vay ngân hàng: phải tuân thủ việc trả góp đều đặn hàng tháng trong một thời gian dài. Việc trả nợ trễ hạn sẽ ảnh hưởng rất nặng đến uy tín tín dụng và có thể làm hỏng toàn bộ kế hoạch đầu tư. Vì số tiền tiết kiệm hàng tháng của mình hiện chưa ổn định hoàn toàn, để an toàn, bạn chỉ nên đặt mục tiêu trả góp khoảng 5 triệu đồng mỗi tháng.
Một mẹo nhỏ để tận dụng tối đa vốn giá rẻ từ ngân hàng là: thời gian vay nên dài tối đa. Bạn có thể vay trong thời gian tối đa mà ngân hàng cho phép. Nghe có vẻ dài, nhưng điều này giúp số tiền trả góp hàng tháng thấp, giảm áp lực tài chính. Bạn hoàn toàn có thể trả nợ sớm hơn sau 5 năm đầu tư nếu mọi việc thuận lợi và có dòng tiền tốt. Với số tiền trả góp 5 triệu mỗi tháng và vay trong 20 năm, lãi suất khoảng 7% một năm (mức lãi suất khá tốt hiện nay), bạn có thể vay được khoảng 500 triệu đồng từ ngân hàng.
Sau khi vay ngân hàng, tổng số tiền bạn có thể dùng để đầu tư sẽ là 1,2 tỷ đồng (700 triệu tiền mặt + 500 triệu tiền vay ngân hàng). Câu hỏi đặt ra tiếp theo là đầu tư vào đâu để tiền "sinh sôi"?

Bất động sản khu đông TP HCM, tháng 5/2025. Ảnh: Quỳnh Trần
Với số vốn 1,2 tỷ đồng, bạn có nhiều lựa chọn. Theo đánh giá chung về chu kỳ kinh tế hiện tại, hai kênh đầu tư đang được xem là phù hợp và có tiềm năng tăng trưởng tốt là bất động sản và cổ phiếu. Danh mục tài sản tăng trưởng bền vững yêu cầu sự đa dạng các lớp tài sản để giảm rủi ro cũng như tăng tính thanh khoản (khả năng chuyển đổi thành tiền mặt và giữ nguyên giá trị). Ngoài ra, việc đa dạng hóa cũng làm danh mục tài sản tăng trưởng đều và hiệu quả hơn trong dài hạn. Vì vậy, việc có thêm lớp tài sản khác bất động sản trong danh mục của bạn là điều cần thiết.
Bạn có thể lựa chọn một trong hai phương án sau. Đầu tiên là đa dạng hóa danh mục đầu tư (bất động sản + cổ phiếu). Nếu muốn giảm thiểu rủi ro và tăng xác suất thành công, bạn có thể chia số tiền đầu tư ra: rót 400 triệu đồng vào cổ phiếu thông qua hình thức chứng chỉ quỹ mở cổ phiếu. Đây là cách đầu tư vào cổ phiếu mà không cần tự mình nghiên cứu từng mã cổ phiếu. Bạn sẽ giao tiền cho các chuyên gia của quỹ đầu tư, họ sẽ dùng tiền của nhiều nhà đầu tư để mua các loại cổ phiếu khác nhau, giúp đa dạng hóa và giảm rủi ro. Đây là lựa chọn tốt cho người mới bắt đầu hoặc không có nhiều thời gian theo dõi thị trường. 800 triệu đồng còn lại, bạn có thể đầu tư vào bất động sản, phân khúc đất nền tỉnh.
Phương án thứ hai là tập trung toàn bộ 1,2 tỷ vào bất động sản. Bạn cần đặc biệt lưu ý khi lựa chọn kênh này, hãy ưu tiên những sản phẩm có giá trị sử dụng trong tương lai gần (từ 1-3 năm). Ví dụ, đó có thể là đất nền ở khu vực có quy hoạch phát triển hạ tầng (đường sá, trường học, bệnh viện) sắp được triển khai, hoặc căn hộ ở những nơi có nhu cầu ở thực cao. Tránh xa các bất động sản có tính đầu cơ cao và không có giá trị sử dụng thực tế, vì những loại này thường tiềm ẩn rủi ro lớn và dễ bị "đóng băng" khi thị trường biến động.
Việc quản lý tài chính và đầu tư là một hành trình dài, đòi hỏi sự kiên nhẫn và học hỏi không ngừng. Ngoài ra, việc này cũng có tính cá nhân hóa cao, mỗi gia đình có thông tin nhân khẩu học, hồ sơ rủi ro khác nhau nên việc đưa ra lời khuyên trên dựa theo một số giả định có thể chưa hoàn toàn phù hợp. Bạn có thể tìm tới chuyên gia hoạch định tài chính cá nhân để được tư vấn riêng phương án phù hợp nhất.
Với sự kỷ luật trong chi tiêu và tinh thần chủ động tìm hiểu, tôi tin rằng bạn sẽ đạt được những mục tiêu tài chính của mình và xây dựng một tương lai vững chắc cho gia đình.
Phan Hoàng Quân
Cố vấn tài chính
Công ty Tư vấn đầu tư và Quản lý tài sản FIDT