Câu chuyện 'sống khỏe' của người chạy thận nhân tạo

Hai nhân chia sẻ câu chuyện trong tập 11 talkshow "Thận khỏe - Đời vui", với chủ đề "Theo chân những bệnh nhân chạy thận nhân tạo" phát sóng trên HTV7 lúc 17h ngày 14/12. Tập 11 tiếp tục có sự tham gia của PGS.TS.BS Phạm Văn Bùi - Chủ tịch Hội Lọc máu quốc tế (2023-2027), Chủ tịch Hội Lọc máu TP HCM và ThS.BSCKII Vũ Thị Minh Hoa - Phó chủ tịch Hội Lọc máu TP HCM, Trưởng khoa Thận - Lọc máu, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương (TP HCM).

Chuỗi talkshow "Thận khỏe - Đời vui" do Hội Lọc máu TP HCM phối hợp với Tập đoàn Y khoa Nipro và Đơn vị Công nghệ Y tế của FPT thực hiện trước bối cảnh bệnh thận mạn đang gia tăng nhanh và ngày càng trẻ hóa, nhằm cung cấp kiến thức từ góc nhìn của chuyên gia, nâng cao hiểu biết về căn bệnh này tới cộng đồng.

Cả chị Thủy và anh Vinh khi đến gặp bác sĩ thì bệnh thận đều đã vào giai đoạn cuối, họ được chỉ định chạy thận nhân tạo. Điều này khiến họ khá sốc. Thời gian đầu chạy thận nhân tạo, họ gặp nhiều biến chứng, đặc biệt chị Thủy từng bị tụt huyết áp rất sâu.

Nhờ tuân thủ điều trị của bác sĩ, chị Thủy hiện vẫn có thể làm công việc văn phòng. Công ty tạo điều kiện cho chị chạy thận định kỳ và vẫn đảm bảo hiệu quả công việc được giao. Anh Vinh vốn là một tài xế đường dài, việc chạy thận khiến anh giảm thu nhập so với trước nhưng may mắn được bảo hiểm y tế chi trả phần lớn nên không quá nặng gánh.

Nhiều người chủ quan trước bệnh thận

Theo các chuyên gia, bệnh thận vốn không có triệu chứng hoặc có những triệu chứng không điển hình khiến rất nhiều bệnh nhân chủ quan. Khi họ biết mình mắc bệnh thì bệnh đã tiến triển vào giai đoạn cuối. Lúc đó, họ buộc phải điều trị thay thế thận, trong đó phương pháp phổ biến nhất là chạy thận nhân tạo.

Bên cạnh đó, cũng có một số người, phát hiện ra bệnh ở giai đoạn sớm nhưng theo đuổi những cách điều trị thiếu khoa học, không duy trì lối sống lành mạnh, không điều trị tích cực bệnh lý nội khoa, nhất là tim mạch, tiểu đường – những căn bệnh gây biến chứng lên thận phổ biến. Từ đó dẫn đến bệnh tiến triển nặng và cũng buộc phải chạy thận nhân tạo.

Chạy thận nhân tạo là một trong ba phương pháp điều trị thay thế thận hiện nay, cùng với lọc màng bụng và ghép thận. Bệnh nhân suy thận có thể không phải gắn bó cả đời với máy chạy thận nhưng chắc chắn phải sử dụng một trong ba phương pháp điều trị thay thế thận. Bởi khi bệnh thận mạn bước vào giai đoạn cuối, chức năng thận bị suy giảm và gần như mất hoàn toàn, cần phải có những phương pháp điều trị thay thế thận để đảm nhận các chức năng của thận (lọc chất thừa, chất độc, loại bỏ nước dư thừa...) để duy trì cuộc sống.

Những vấn đề thường gặp với bệnh nhân khi bắt đầu chạy thận

Chạy thận nhân tạo có thể gây ra một số biến chứng cho bệnh nhân. Trong đó, nhóm biến chứng nguy hiểm và ít phổ biến gồm chủ yếu là những sự cố về tim mạch, có thể nguy hiểm đến tính mạng.

Nhóm thứ hai là những biến chứng thường gặp nhưng ít nguy hiểm hơn như đau nhức cơ và nhất là tụt huyết áp. Tụt huyết áp là biến chứng thường gặp nhất, vì khi bắt đầu chạy thận nhân tạo, bệnh nhân chưa xác định được trọng lượng khô (cơ thể không giữ nước), dẫn đến trong quá trình chạy thận nhân tạo, bệnh nhân có thể bị giảm cân nhiều hơn so với trọng lượng cơ bản. Khi bệnh nhân bị giảm cân quá nhiều, rút nước quá nhiều thường kéo theo tụt huyết áp, kèm theo nhiều triệu chứng như buồn nôn, đau đầu... Các bác sĩ khuyến cáo, bệnh nhân cần điều chỉnh chế độ ăn, không uống nước quá nhiều trước khi chạy thận, để hạn chế những biến chứng thường gặp này.

Chạy thận nhân tạo giúp người bệnh duy trì cuộc sống trong bao lâu?

Theo các chuyên gia, câu hỏi này khó có một đáp án chính xác vì có nhiều yếu tố quyết định đến sức khỏe bệnh nhân chạy thận nhân tạo. Các yếu tố này bao gồm thời điểm bệnh nhân bắt đầu chạy thận nhân tạo sớm hay muộn; chất lượng nước, màng lọc và trang thiết bị chạy thận có tốt không; bệnh nhân có bệnh lý nền kèm theo không; bệnh nhân có tuân thủ theo y lệnh điều trị của bác sĩ không...

Tuy nhiên, các chuyên gia đều khẳng định, chạy thận nhân tạo giúp bệnh nhân kéo dài sự sống đáng kể. Hiện nay, điều trị chạy thận nhân tạo phát triển hơn ngày trước rất nhiều với máy chạy thận hiện đại hơn, màng lọc, dây lọc và dịch lọc tốt hơn. Nhiều trường hợp chạy thận nhân tạo kéo dài thời gian sống thêm 10-20 thậm chí là 30 năm. Bệnh nhân chạy thận nhân tạo định kỳ nếu tuân thủ điều trị vẫn có thể đi làm, đi du lịch - chỉ cần địa điểm đến có đơn vị chạy thận nhân tạo cho bệnh nhân.

Các chuyên gia cũng hy vọng, trong tương lai, khi y học phát triển hơn, có thể mang đến những loại thuốc, phương pháp giúp bệnh nhân điều trị tốt hơn.

Trong tập 11, các chuyên gia cũng lưu ý đến việc chăm sóc tâm lý bệnh nhân buộc phải chạy thận nhân tạo. Thực tế, nhiều bệnh nhân và cả người nhà đã rơi vào tình trạng khủng hoảng tâm lý khi nhận được thông tin này.

*Tên nhân vật đã thay đổi.

Kim Anh