"Dự phòng HPV làm gì khi đã có gia đình?", chồng chị Hồng phản đối ngay khi vợ có dự định dự phòng. Anh cho rằng chị đã kết hôn nhiều năm, sống chung thủy, nguy cơ nhiễm HPV là rất thấp. "Chỉ lãng phí tiền bạc mà chưa rõ hiệu quả ra sao", anh nói.
Mẹ chồng chị Hồng cũng không đồng tình. Dù HPV là một trong những nguyên nhân chính gây ra ung thư cổ tử cung, bà cho rằng việc nhiễm HPV là không thể khi sống chung thủy nên ung thư cổ tử cung là "bệnh của người khác", bản thân bà đã lớn tuổi mà vẫn khỏe mạnh. Theo bà, "xưa có ai cần dự phòng HPV đâu mà vẫn sống bình thường" và khuyên chị Hồng nên tập trung chăm lo gia đình thay vì lo lắng chuyện chưa chắc xảy ra.
Ngược lại, em gái của chị Hồng, chị Thy Vân (35 tuổi), ủng hộ chị gái. Thy Vân được tư vấn từ các bác sĩ khi đi thăm khám phụ khoa định kỳ, mặc dù phần lớn các trường hợp nhiễm HPV không có triệu chứng và tự đào thải nhưng việc nhiễm dai dẳng có thể dẫn đến một số bệnh và ung thư, đặc biệt là ung thư cổ tử cung, âm hộ, âm đạo ở nữ. Cô cũng được giải thích rằng ngay cả người có gia đình vẫn có nguy cơ nhiễm vi rút dù có quan hệ chung thủy.
Nhiều phụ nữ băn khoăn vì những bất đồng trong quan điểm dự phòng HPV từ những người xung quanh. Ảnh minh họa: Photo AC
Bác sĩ phụ khoa mà chị Hồng từng thăm khám cũng khuyên chị không nên chủ quan, cần khám sức khỏe định kỳ và tầm soát thường xuyên theo khuyến cáo của Bộ Y tế để dự phòng hoặc phát hiện sớm ung thư cổ tử cung.
Trước những ý kiến trái chiều trong chính gia đình mình, chị Hồng vẫn chưa biết nên quyết định thế nào. Điều chị băn khoăn nhất không phải là tiền bạc hay sự phản đối mà là các biện pháp dự phòng lúc này có thực sự mang lại lợi ích hay không.
BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC, cho biết những suy nghĩ trên cho thấy nhiều người vẫn tin rằng HPV chỉ liên quan đến lối sống không chung thủy; sử dụng bao cao su thì không nhiễm HPV hay vi rút này thông qua quan hệ tình dục bao gồm quan hệ qua hậu môn hoặc miệng chỉ ảnh hưởng tới phụ nữ, mà chưa nhận thức đầy đủ về mức độ phổ biến cũng như những nguy cơ tiềm ẩn của vi rút này.
HPV là vi rút lây truyền qua đường tình dục phổ biến trên thế giới. Khoảng 8 trong 10 nam giới và phụ nữ sẽ bị nhiễm một hoặc nhiều chủng HPV lây truyền qua đường tình dục vào một thời điểm nào đó trong đời theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) công bố năm 2020. Hầu hết những người nhiễm HPV không biểu hiện triệu chứng và có thể không biết mình đã nhiễm vi rút. Tuy nhiên những người này vẫn có thể truyền vi rút cho người khác hoặc có nguy cơ phát triển các bệnh lý liên quan đến HPV sau này.
Bác sĩ Chính cho biết HPV có nhiều đường lây. Đường lây nhiễm chủ yếu là tiếp xúc sinh dục, hiếm gặp hơn có thể lây truyền từ mẹ sang con khi sinh thường. Vì vậy, những người chung thủy, chỉ có một bạn tình cũng có thể nhiễm HPV.
Hầu hết trường hợp mắc ung thư cổ tử cung đều liên quan tới nhiễm dai dẳng các týp HPV nguy cơ cao. Ở Việt Nam, ung thư cổ tử cung phổ biến thứ 5 ở phụ nữ 15-44 tuổi, theo Trung tâm Thông tin HPV công bố năm 2023.
Tuy nhiên, nhiễm HPV không đồng nghĩa với bị ung thư ngay lập tức. Vi rút HPV sau khi nhiễm vào biểu mô cổ tử cung sẽ gây ra các thay đổi ở biểu mô vảy hoặc biểu mô tuyến cổ tử cung. Phần lớn các tổn thương này tự thoái triển về bình thường sau một thời gian tương đối ngắn (khoảng 1-3 năm) hoặc không tiến triển đến dạng nặng hơn. Nếu người phụ nữ nhiễm HPV nguy cơ cao và phối hợp với các yếu tố nguy cơ khác, tổn thương ban đầu có thể tồn tại và tiến triển trong khoảng 10-20 năm qua các giai đoạn tân sinh trong biểu mô để hình thành ung thư cổ tử cung. Ngoài ra, người dương tính với HIV, có nhiều bạn tình, hút thuốc lá... cũng tăng nguy cơ nhiễm HPV.
Vì vậy, bác sĩ Chính khuyên người dân nên chủ động dự phòng HPV. Các cách dự phòng đúng gồm: thay đổi hành vi lối sống như không hút thuốc, tăng cường vận động thể lực, dinh dưỡng hợp lý, quan hệ tình dục an toàn, tiêm vắc xin HPV tại cơ sở y tế. Phụ nữ 21-65 tuổi tầm soát ung thư cổ tử cung định kỳ theo hướng dẫn của chuyên gia y tế. Bên cạnh đó theo một số nghiên cứu, việc đã thực hiện cắt bao quy đầu tự nguyện cũng có thể giúp giảm nguy cơ lây nhiễm HPV ở nam giới.
"Việc hiểu đúng về HPV và các biện pháp dự phòng sẽ giúp phụ nữ bảo vệ sức khỏe của mình hiệu quả", vị bác sĩ nói.
Hải My