Chuyện là có hai vợ chồng còn khá trẻ, chưa đến 40 tuổi, thuê trọ gần nhà tôi với chiếc xe hủ tiếu gõ, bán ở đầu hẻm. Hằng ngày, khoảng 3 giờ chiều, cặp vợ chồng thuê trọ bắt đầu đẩy chiếc xe ra đầu hẻm.
Trước đó, khoảng 12h trưa là anh chồng đã chạy xe máy đi lấy xương, thịt về sơ chế. Họ bán đến hơn 10 giờ đêm, xe lại trở về chỗ cũ trước cửa phòng trọ. Vậy mà mỗi ngày vẫn bán đều tay cả trăm tô, giá từ 20-30 nghìn. Mỗi tô tôi áng chừng lời tối thiểu 5.000 đồng thì vẫn sống được, và dư chút đỉnh gửi về quê.
Trong khi đó, một người vay 120 triệu đồng để mở quán cháo lòng nhưng ba năm trôi qua vẫn không trả được nợ. Để tăng doanh thu, anh mở rộng thực đơn: nào là mì lòng, hủ tiếu lòng, nhưng khách vẫn thưa thớt.
Tôi thấy rất nhiều người quen tư duy khi khởi nghiệp là "phải làm lớn mới thành công". Họ đã quên rằng có những mô hình nhỏ, gọn nhưng hiệu quả bền vững. Không ít người bắt đầu kinh doanh với kỳ vọng phải có mặt bằng đẹp, biển hiệu sang, rồi đẩy chi phí lên cao, trong khi chưa có nguồn thu ổn định.
Như bán hủ tiếu gõ hai vợ chồng lấy công làm lời, sau khi trừ hết chi phí, vẫn có khoản tích lũy, và quan trọng hơn là không mắc nợ.
Khởi nghiệp không nhất thiết phải là mở công ty, lập thương hiệu, đi gọi vốn, hay ngồi quán cà phê vẽ chiến lược.
Khởi nghiệp có thể đơn giản là bắt đầu bằng cái mình biết làm, với số vốn trong tầm tay, và quy mô phù hợp để tự nuôi sống được chính mình trước đã. Theo tôi, đó là nền tảng để đi xa, chứ không phải là những cuộc "bùng nổ" rồi sớm tàn.
Một trong những sai lầm phổ biến của người trẻ khi khởi nghiệp là đánh đồng thành công với hình thức. Trong khi điều quan trọng nhất khi kinh doanh là: dòng tiền. Không có dòng tiền, mọi mô hình đều sụp đổ.