Bác sĩ Cao Mạnh Liệu, khoa Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Việt Pháp Hà Nội, cho biết thoái hóa khớp gối là bệnh lý thường gặp ở người trung niên và cao tuổi. Lúc đầu chỉ đau nhẹ thoáng qua, nhưng càng về sau, cơn đau sẽ xuất hiện thường xuyên hơn, tăng lên khi đi lại nhiều, đứng lâu hoặc thay đổi thời tiết.
Với những trường hợp thoái hóa khớp gối độ 3 – 4, tức là sụn khớp đã bị bào mòn gần hết, khe khớp hẹp lại, vận động đau nhiều, uống thuốc và vật lý trị liệu không còn hiệu quả thì phẫu thuật thay khớp gối là lựa chọn điều trị được khuyến nghị.
Thay khớp gối là một trong những phương pháp phẫu thuật phổ biến và hiệu quả nhất hiện nay để điều trị các bệnh lý khớp gối nặng hoặc khi điều trị nội khoa không đem lại kết quả như mong muốn. Tuy nhiên, trước khi quyết định phẫu thuật, người bệnh và gia đình thường có nhiều thắc mắc.
Dưới đây là 5 câu hỏi được bác sĩ chuyên khoa thường xuyên nhận từ người bệnh:
Bác sĩ tư vấn cho bệnh nhân về điều trị khớp gối. Ảnh: Bệnh viện cung cấp
Chất liệu của khớp gối nhân tạo
Khớp gối nhân tạo được thiết kế gồm hai phần chính làm từ kim loại và nhựa sinh học. Trong đó, phần kim loại thường là các kim loại trơ như Titanium, Cobalt, Crom, có khả năng kết dính tốt với xương, không gây kích ứng hay phản ứng quá mẫn. Phần này được gắn lên xương đùi và mâm chày sau khi đã cắt bỏ phần xương và sụn bị tổn thương. Tuổi thọ của phần kim loại trong cơ thể có thể đạt 20–30 năm.
Còn phần nhựa sinh học làm từ polyethylene phân tử cao, có vai trò thay thế khe khớp tự nhiên, giúp khớp vận động trơn tru và giảm ma sát. Phần nhựa này được đặt ở giữa hai mặt kim loại, tạo thành lớp đệm đàn hồi giúp người bệnh vận động dễ dàng hơn sau mổ.
Độ bền của khớp gối nhân tạo
Các loại khớp nhân tạo hiện đại có độ bền rất cao, trung bình trên 20 năm, thậm chí có thể lâu hơn nếu người bệnh sử dụng đúng cách. Việc lựa chọn loại khớp phù hợp, chất lượng vật liệu tốt và kỹ thuật mổ chính xác cũng ảnh hưởng lớn đến độ bền của khớp.
Bác sĩ sẽ tư vấn loại khớp phù hợp nhất với độ tuổi, nhu cầu vận động, và lựa chọn kỹ thuật mổ hợp lý theo từng người bệnh.
Phẫu thuật thay khớp gối có đau không
Người bệnh sẽ được gây tê tủy sống hoặc gây mê toàn thân, nên không cảm thấy đau trong quá trình phẫu thuật. Sau mổ, có nhiều phương pháp giảm đau giúp người bệnh kiểm soát cơn đau và hồi phục nhanh chóng.
Thông thường, người bệnh có thể ngồi dậy, tập đi nhẹ nhàng bằng khung tập từ sau 2–3 ngày, xuất viện sau khoảng 5–7 ngày, và quay lại sinh hoạt gần như bình thường trong vòng 6–8 tuần, tùy thể trạng. Phục hồi hoàn toàn có thể mất vài tháng, nhưng mức độ cải thiện chất lượng sống là rất rõ rệt.
Sau khi thay khớp, có bị giới hạn vận động không
Mục tiêu của phẫu thuật thay khớp là giúp người bệnh hết đau do thoái hóa khớp gây ra, đi lại thuận lợi, nhẹ nhàng hơn. Sau khi hồi phục, người bệnh có thể đi bộ, lên xuống cầu thang, đạp xe đạp, bơi lội... Tuy nhiên sẽ không thích hợp với việc tham gia các môn thể thao có những hoạt động va chạm mạnh.
Những điều cần làm để nhanh chóng phục hồi khớp gối
Trong giai đoạn sau phẫu thuật, bác sĩ vật lý trị liệu và phục hồi chức năng sẽ hướng dẫn người bệnh các bài tập vật lý trị liệu giúp cơ thể sớm thích nghi với khớp gối mới, rút ngắn thời gian phục hồi sức khỏe.
Theo bác sĩ Liệu, thay khớp gối có độ khó về chuyên môn cao hơn so với thay khớp tại các vị trí khác, bởi thay khớp gối sẽ làm biến đổi động học tự nhiên của khớp, làm ảnh hưởng đến tình trạng sau mổ của người bệnh. Vì vậy, bệnh nhân cần phải tìm hiểu kỹ trước khi thực hiện thay khớp gối, nên phẫu thuật bởi các bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm, với sự hỗ trợ của hệ thống trang thiết bị y tế hiện đại.
Đồng thời, người bệnh cần được theo dõi sát sao trong suốt quá trình hồi phục nhờ sự phối hợp chặt chẽ giữa bác sĩ chấn thương chỉnh hình và bác sĩ vật lý trị liệu phục hồi chức năng. Hệ thống phòng tập phục hồi chức năng được trang bị đầy đủ sẽ hỗ trợ người bệnh tập luyện sớm, đúng cách, từ đó rút ngắn thời gian phục hồi và nâng cao hiệu quả sau phẫu thuật.
Lê Nga