"Tôi thuộc thế hệ 7X, vào đại học những năm 90 của thế kỷ trước. Thời tôi, để đậu đại học là cả một quá trình trau dồi và rèn luyện bắt đầu từ năm lớp 10 (phần lớn tự học qua sách bộ đề và tham khảo chương trình giải bộ đề).
Thời đó, tỷ lệ chọi ĐH cũng khá cao vì lượng trúng tuyển vào một trường rất thấp, ở nông thôn một năm không quá ba người đậu ĐH ở cùng xã. Con đậu ĐH là vài xã lân cận đều biết và là niềm tự hào vô bờ bến của cha mẹ.
Từ kinh nghiệm bản thân, tôi thấy rằng học ĐH chưa hẳn là người thành công trong công việc đặc biệt là khả năng kiếm tiền. Vì ĐH thời đó thuần túy đào tạo về kiến thức nền và quá chú trọng kiến thức hàn lâm thay vì đào tào các kỹ năng có tính ứng dụng cao trong cuộc sống, công việc.
Sau khi đi làm để có cấp bặc cao hơn đi kèm phạm vi công việc phụ trách rộng hơn thì phần lớn có được từ những kỹ năng mà trường ĐH không đào tạo. (Ví dụ: tin học ứng dụng, ngoại ngữ giao tiếp, thuyết trình, quản lý dự án, làm việc nhóm, kỹ năng thuyết phục, thương lượng đàm phán, chịu trách nhiệm...).
Ngày nay, có thể đầu vào sinh viên ĐH không cao bằng trước đây nhưng theo quan sát cá nhân tôi qua làm việc thực tế rằng: tính ứng dụng - linh hoạt - thích nghi - đáp ứng - luôn đổi mới - tự đào tạo và cập nhật kiến thức, cái mới cho bản thân của sinh viên ngày nay tốt hơn rất nhiều so với thế hệ trước".
Bạn đọc có nickname nguyenphi.ac kể về "cửa trần ai" để vào đại học của thế hệ mình (7X). Tuy nhiên độc giả này cho rằng vào được đại học không hẳn là sẽ thành công, đồng thời đánh giá thế hệ sinh viên ngày nay linh hoạt và dễ dàng thích nghi với môi trường học tập, làm việc hơn thế hệ trước.
Bình luận này được viết sau bài nêu quan điểm rằng 'Chất lượng đầu vào đại học xưa cao hơn nay'. Tác giả bài viết dẫn chứng: "Cứ thử so sánh đề tuyển sinh đại học của 20 năm trước sẽ thấy ngay khác biệt".
Độc giả Nguyễn Tiến Dũng cho rằng quy mô đào tạo đại học tỷ lệ thuận với quy mô kinh tế: "Không thể lấy cái tối ưu ngày xưa để so sánh với cái thấp kém ngày nay được. Có rất nhiều điểm tối ưu của giới trẻ mà thế hệ tôi và bạn sẽ khó để có được như lớp trẻ ngày nay như tiếng Anh, công nghệ thông tin... và nhiều lĩnh vực khác mà lớp trẻ giỏi hơn chúng ta.
Thứ nhất, ngày xưa phải học giỏi trong lớp mới có khả năng đậu đại học vì ngày xưa có ít trường đại học và mỗi trường cũng tuyển sinh ít. Tuy nhiên không có nghĩa ngày xưa giỏi hơn, chất lượng hơn ngày nay. Tại sao ngày xưa lại tuyển ít, ít trường bạn có biết? Vì quy mô nền kinh tế năm 2003 mới chỉ đạt 39,55 tỷ USD, quy mô nền kinh tế năm 2022 là khoảng 406,45 tỷ USD gấp hơn 10 lần hiện nay. Do đó việc tăng quy mô đào tạo là hợp lý. Tất nhiên có những mặt tiêu cực và yếu kém là có tồn tại.
Thứ hai, về mặt quy luật của sự phát triển thì thế hệ ngày nay sẽ phát triển và tốt hơn trước, đó là điều đáng mừng. Và tôi thấy lớp trẻ bây giờ giỏi và năng động hơn rất nhiều so với chúng tôi trước đây. Tiếng Anh của các bạn rất tốt nên có thể tiếp cận được với những giáo trình tiên tiến của các nước trên thế giới.
Thứ ba, như tôi đã đề cập ở trên quy mô nền kinh tế hiện tại lớn hơn 10 lần so với 20 năm trước đây. Vì vậy tăng trường đại học, tăng tuyển thêm sinh viên là phù hợp.
Tất nhiên điều quan trọng là đào tạo sâu sát với thực tế để sinh viên ra trường được làm đúng nghề mình yêu thích và phát huy được khả năng của mỗi sinh viên.
Đồng quan điểm, độc giả HN phân tích: "Thử kể 20 năm trước nước ta có những đại học nào. Trong đại học đó có bao nhiêu khoa, những khoa nào? Điểm số của các đại học đó ra sao, lấy bao nhiêu điểm, bao nhiêu sinh viên? Hãy lấy dữ liệu đó để so sánh với chính những đại học đó, khoa trong đại học đó thời bây giờ. Rồi xem chất lượng chuyên môn, chất lượng ngoại ngữ khi ra trường ra sao. Chứ cứ nói chung chung, hoặc lấy Đại học Bách khoa, Y Hà Nội hay Ngoại thương ra để so sánh với đại học địa phương hoặc dân lập thì quá khập khiễng.
Cùng một trường, ngày xưa thi đề khó thì điểm chuẩn thấp hơn, bây giờ thi đề dễ hơn (vì còn dùng để xét TN) thì điểm chuẩn cao chót vót. Đề thi dễ cũng chỉ đủ để đậu tốt nghiệp, còn kiếm điểm cao là điều không dễ.
Nếu tính đại trà thì học sinh bây giờ chắc chắn học giỏi hơn ngày xưa, chúng giỏi toàn diện hơn nhiều. Đơn giản là chúng được quan tâm, và được tiếp cận nhiều với thế giới hiện đại.
Hữu Nghị tổng hợp
>>Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.