Thủ tướng Australia Anthony Albanese ngày 15/12 cho rằng nước này cần siết chặt luật kiểm soát súng đạn, trong đó có hạn chế số vũ khí mà mỗi người được sở hữu. "Chính phủ sẵn sàng thực hiện mọi hành động cần thiết, trong đó có yêu cầu kiểm soát súng nghiêm ngặt hơn", ông nói.
Phát biểu được đưa ra một ngày sau vụ xả súng trên bãi biển Bondi ở thành phố Sydney khiến 16 người thiệt mạng, trong đó có một kẻ xả súng, và ít nhất 40 người bị thương.
Hai tay súng xả đạn về phía bãi biển Bondi, Australia, chiều 14/12. Video: News.com.au
Ngoài những chỉ trích về phản ứng của cảnh sát và lực lượng an ninh, vụ xả súng cũng làm lung lay niềm tin của công chúng vào cơ chế kiểm soát súng đạn được nước này áp dụng gần 30 năm nay. Giới chuyên gia cho rằng dù là một trong những hệ thống quản lý súng đạn nghiêm ngặt nhất thế giới, cơ chế kiểm soát của Australia đã không còn phù hợp với thực tế.
Sau vụ xả súng khiến 35 người chết ở thị trấn Port Arthur hồi tháng 4/1996, chính phủ Australia mất 12 ngày để ra luật cấm súng bán tự động, tổ chức chương trình thu mua lại súng từ người dân và triển khai hệ thống cấp phép nhằm loại bỏ những người bị coi là không đủ tư cách sở hữu vũ khí.
Australia được ghi nhận là một trong những nước có tỷ lệ số vụ giết người bằng súng trên đầu người thấp nhất thế giới. Tuy nhiên, số súng được sở hữu hợp pháp đã tăng đều đặn trong 29 năm và hiện ở mức 4 triệu khẩu, vượt quá số lượng trước đợt siết chặt quản lý năm 1996.
Cảnh sát bang New South Wales cho biết Sajid Akram, một trong hai nghi phạm, có giấy phép sử dụng súng hợp pháp suốt 10 năm qua. Nghi phạm đứng tên sở hữu 6 khẩu súng và toàn bộ số vũ khí đã được tìm thấy tại hiện trường. Cảnh sát khẳng định giấy phép sở hữu súng cho Sajid Akram được cấp đúng quy định và không có vi phạm nào trước đây.
Theo các tổ chức kiểm soát súng đạn và giới nghiên cứu, điều này đặt ra câu hỏi liệu Australia có nên siết chặt luật nữa hay không. "Các vụ xả súng rất hiếm khi xảy ra tại Australia, cho thấy luật kiểm soát súng đạn có hiệu quả", Tim Quinn, chủ tịch Tổ chức Kiểm soát Súng Australia, nhận xét.
Tuy nhiên, ông cũng chỉ ra rằng luật pháp và cơ chế thực thi luật pháp hiện nay của Australia có thể không còn bắt kịp với công nghệ, cũng như các rủi ro liên tục thay đổi.
Maya Gomez, giảng viên ngành tội phạm học tại Đại học Công nghệ Swinburne, cho rằng những người có giấy phép sử dụng súng ở New South Wales cũng phải chứng minh lý do chính đáng để sở hữu vũ khí.
Thủ tướng Australia đặt vòng hoa tại hiện trường vụ xả súng ở bãi biển Bondi. Ảnh: AP
Thủ hiến bang New South Wales Chris Minns cho biết sẽ cân nhắc triệu tập cuộc họp để thúc đẩy cải cách luật sở hữu vũ khí. "Đã tới lúc Australia phải thay đổi luật súng đạn, nhưng tôi chưa công bố chi tiết hôm nay. Luật mới sẽ sớm được ban hành", ông nói.
Cảnh sát New South Wales đã đề xuất kiểm tra toàn bộ giấy phép sử dụng súng ở bang, đồng thời nhấn mạnh phương thức cấp phép sử dụng súng vĩnh viễn "rõ ràng không còn phù hợp".
Hồng Hạnh (Theo Reuters)