Vietnam iContent 2025
8h ngày 29/11, Vietnam iContent 2025 mùa hai diễn ra tại nhà thi đấu Quân khu 7 (TP HCM) với chủ đề Rạng rỡ Việt Nam (Vietnam Shines). Sự kiện đón toàn bộ mảnh ghép trong hệ sinh thái ngành sáng tạo: cơ quan quản lý, lãnh đạo địa phương, nghệ sĩ, KOL/KOC, nhãn hàng lẫn khán giả, cộng đồng người hâm mộ. Các bên cùng bàn thảo nhiều chủ đề nóng xuyên suốt hai phiên sáng - chiều: Ngành sáng tạo nội dung vươn mình cùng đất nước, đối thoại mở Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ làm gì để hỗ trợ phát triển ngành nội dung số; Trách nhiệm với niềm tin công chúng.
Cùng với chiều sâu về nội dung, quy mô giải thưởng Vietnam iContent Awards 2025 cũng xác lập những con số kỷ lục: 120 đề cử đăng ký vòng loại ở ba hạng mục. Qua hai tháng, chương trình ghi nhận tổng 500.000 lượt bình chọn, vượt qua con số 400.000 mùa đầu tiên.
Xuyên suốt từ sáng đến đêm, không gian 1.500 m2 luôn phủ kín khách dự, từ ghế ngồi đối diện sân khấu chính đến khán đài, gian hàng, với tổng hơn 3.000 người. Cộng đồng nhà sáng tạo nội dung trải qua nhiều khoảnh khắc cảm xúc, từ được công nhận đến những lời ngỏ, giải đáp về vai trò đồng hành, dẫn lối của cơ quan chức năng.
Khi ông Lê Hải Bình - Ủy viên dự khuyết ban chấp hành Trung ương Đảng, Thứ trưởng thường trực Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, nói rằng: "Giữ trong tim: đam mê, tự hào và tử tế, các bạn sẽ đóng góp cho một Việt Nam rạng rỡ", khán đài chợt lặng đi rồi bùng nổ trong tiếng vỗ tay, reo hò, gửi gắm kỳ vọng về một không gian để nhà sáng tạo số thực sự bay cao.
Ngày 3/5/2007, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 56/2007/QĐ-TTg phê duyệt "Chương trình phát triển công nghiệp nội dung số Việt Nam đến năm 2010". Cột mốc này được coi như "năm khai sinh" của ngành sáng tạo, xét trên khía cạnh một ngành công nghiệp được nhà nước công nhận và quy hoạch. Từ thuở ban đầu đến nay, ngành sáng tạo nội dung đi qua một hành trình dài: chập chững, vượt qua những dao động để trở thành mắt xích quan trọng trong hệ sinh thái số.
Năm 2011, 2012, khái niệm "sáng tạo nội dung" còn mới mẻ, các vlogger đời đầu, như JVevermind, Huyme, Toàn Shinoda..., là những người tiên phong, tạo ra làn sóng văn hóa mới. Giai đoạn này được xem là thời điểm khái niệm "người sáng tạo nội dung" bắt đầu định hình.
Những năm sau đó, với sự nở rộ của YouTube, thịnh hành của Facebook và xuất hiện đa dạng của mạng xã hội, các nhà sáng tạo nội dung dần tạo dựng thương hiệu, bắt đầu phân cấp về quy mô và chuyên môn hóa. Họ được nhãn hàng quan tâm như một mảnh ghép trong hệ sinh thái truyền thông thương hiệu.
Năm 2016, TikTok ra đời. Ba năm sau, nền tảng này tiến vào thị trường Việt. Đi cùng sự bùng nổ của Internet và mạng xã hội, các hệ sinh thái MCN (Multi-Channel Network - mạng đa kênh) xuất hiện, nhãn hàng dần tăng ngân sách cho hoạt động influencer marketing (truyền thông bằng người có ảnh hưởng). Lúc này, lực lượng sáng tạo số bắt đầu có thu nhập ổn định, hoạt động của họ đóng góp đáng kể vào nền kinh tế số - thông qua thương mại điện tử, quảng cáo.
Giai đoạn hiện nay, có thể lấy từ cột mốc sau năm 2023 - thời điểm Bộ Thông tin và Truyền thông khởi xướng chiến dịch tập hợp và kết nối các nhà sáng tạo nội dung, KOL, KOC cùng cơ quan, doanh nghiệp truyền thông và đơn vị quản lý. Ông Lê Quang Tự Do - Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử khái quát rằng, chỉ trong ba năm, diện mạo không gian mạng đã thay đổi rõ rệt. Những nội dung chính thống, mang giá trị tích cực cho cộng đồng đã dần trở thành dòng chảy chủ đạo trên các nền tảng mạng xã hội, thay thế cho các nội dung độc hại từng có lúc lấn át.
Chỉ 3 ngày sau khi Vietnam iContent 2025 diễn ra, Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam tổ chức lễ công bố và ra mắt Câu lạc bộ KOL/KOC Việt Nam tại TP HCM, đánh dấu bước chuyển quan trọng trong việc chuẩn hóa hoạt động của người ảnh hưởng.
Tại sân khấu chính của Vietnam iContent 2025, Thứ trưởng Lê Hải Bình hướng mắt đến hàng trăm nhà sáng tạo phía dưới khán đài, khẳng định các nhà sáng tạo là mắt xích quan trọng không chỉ trong nền kinh tế mà còn cả nền truyền thông, văn hóa.
Vai trò về kinh tế được minh chứng qua những con số thực tế: Meta (công ty mẹ của Facebook, Instagram, WhatsApp, Threads) năm qua đã chi trả 2 tỷ USD cho nhà sáng tạo số. Publicis Social Commerce VN cho biết thu nhập trung bình của nhà sáng tạo nội dung tại Việt Nam đã vượt 20 triệu đồng mỗi tháng, trong khi số người có thu nhập trên 100 triệu đồng mỗi tháng tăng gấp 180 lần so với năm 2021.
Về quy mô, Việt Nam thuộc nhóm 5 thị trường sáng tạo tăng trưởng nhanh nhất khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Toàn quốc có khoảng 2.000 YouTuber đạt nút vàng (trên 1 triệu người theo dõi). Publicis Social Commerce VN thống kê Việt Nam đang trở thành "ngôi sao tăng trưởng" của khu vực, khi thương mại điện tử đứng thứ ba Đông Nam Á và mảng social commerce tăng hơn 150% mỗi năm giai đoạn 2021-2024.
Trên toàn cầu, theo Fortune Business Insights, quy mô thị trường sáng tạo nội dung số toàn cầu dự kiến sẽ tăng từ 35,1 tỷ USD năm 2025 lên 58,36 tỷ USD vào năm 2032, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 14,17% trong giai đoạn dự báo.
Ở khía cạnh khác, ông Dương Anh Đức - Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TP HCM, gọi nhà sáng tạo là nhân tố quan trọng, ảnh hưởng đến lối sống, xu thế của giới trẻ.
Các nhà sáng tạo đồng hành cơ quan, bộ ngành trong nhiều chiến dịch như Hướng về lá cờ Tổ quốc - Happy Vietnam, VietNam Vibes... để lan tỏa hình ảnh đẹp về đất nước, con người Việt Nam.
Hay trong các đại lễ A50, A80, đội ngũ KOL, nhà sáng tạo trở thành một trong những cầu nối để các sự kiện chính trị - lịch sử trọng đại này tiếp cận, truyền cảm hứng đến đông đảo công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ. Với sự đồng hành của họ, chuỗi hoạt động văn hóa, nghệ thuật, triển lãm đi cùng các chương trình đại lễ thêm thu hút, góp phần thúc đẩy du lịch và kinh tế địa phương.
Sau cơn bão Yagi, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP HCM ký hợp tác với TikTok Việt Nam, kêu gọi các KOL, KOC tham gia chương trình kêu gọi hỗ trợ, ủng hộ đồng bào vùng bị ảnh hưởng. Đợt lũ ở Nam Trung Bộ vừa qua, Vĩnh Thích Ăn Ngon là TikToker nổi bật kêu gọi các nhà từ thiện, fan, tham gia ủng hộ đồng bào.
Xuyên suốt sự kiện, Vietnam iContent 2025 tổ chức các phiên livestream bán hàng gây quỹ kéo dài 12 giờ liên tục để ủng hộ đồng bào miền Trung. Ngay trong buổi sáng đầu tiên, hoạt động đã nhận được sự hưởng ứng, đóng góp số tiền đáng kể gửi tặng vùng lũ.
Nhìn lại tất cả, ông Lê Quang Tự Do định nghĩa: "KOL, KOC là một nghề nghiệp lao động chân chính".
Giải thưởng Vietnam iContent Awards 2025 khởi động từ tháng 9, nhận 120 hồ sơ đề cử trong ba nhóm hạng mục. Các hồ sơ đăng ký trải rộng nhiều lĩnh vực như sáng tạo số, podcast, video trực tuyến, chương trình truyền hình, nhạc phim, mạng xã hội hay Fanpage, phần nào phản ánh bức tranh sôi động của ngành nội dung số năm qua. Con số 120 đề cử có sự vượt trội so với mùa đầu tiên, khi năm 2024 chỉ hút 100 đề cử ở 4 hạng mục. Sau vòng sơ loại, 72 ứng viên vào vòng chung kết, đa phần quen mặt với công chúng.
Đêm trao giải, chương trình xướng tên 14 danh hiệu thay vì 11 giải như đã công bố. Trong đó, có ba giải lần đầu tiên xuất hiện với ý nghĩa đặc biệt: Sự kiện đặc biệt của năm, Bài hát đặc biệt của năm, Nhà sáng tạo đột phá.
Sự kiện đặc biệt của năm trao cho Lễ diễu binh 80 năm Quốc khánh 2/9. Cục trưởng Lê Quang Tự Do cho biết giải thưởng nhằm tôn vinh chương trình có quy mô và tầm ảnh hưởng lớn, lan tỏa niềm tự hào dân tộc, tinh thần đoàn kết và ý chí vươn lên của đất nước, trong một năm đặc biệt khi gắn với dịp A50, A80.
Bài hát đặc biệt của năm xướng tên "Viết tiếp câu chuyện hòa bình". Cục trưởng cho biết chọn ca khúc này bởi tác phẩm "vượt lên tất cả", thể hiện lòng yêu nước và khát vọng của người Việt hôm nay.
Giải Nhà sáng tạo nội dung đột phá vốn không có trong chương trình từ đầu, được trao cho Con Cò Đây, nhằm tôn vinh gương mặt nổi bật, đột phá nhất năm qua.
Ngoài ba giải nêu trên, chương trình trao các giải thưởng: Nhà sáng tạo số (5 giải), Sản phẩm số (3 giải) và Vì cộng đồng (2 giải), cùng hướng tới mục tiêu: tôn vinh các giá trị tốt đẹp mang đến cho cộng đồng.
Số đề cử cho hạng mục Vì cộng đồng tăng mạnh so với năm trước, cho thấy ngày càng nhiều cá nhân dùng sức ảnh hưởng của mình để lan tỏa những giá trị nhân văn. NSND Xuân Bắc, Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn cho biết, các đề cử "cực kỳ chất lượng", gây khó khăn cho ban giám khảo. Ông hài hước nói: "Chúng tôi nhiều lần tranh cãi mới có thể tìm được tiếng nói chung để lựa chọn ra giải thưởng vừa chất lượng, hiệu quả, đạt các tiêu chí".
Với những cá nhân, tổ chức được vinh danh, giải thưởng mang nhiều ý nghĩa, giúp họ tìm thấy niềm tin và có thêm động lực đeo đuổi nghề.
Khoai Lang Thang - nhà sáng tạo đạt hơn 3 triệu đăng ký kênh YouTube, hai lần nhận giải thưởng quan trọng nhất Vietnam iContent là Nhà sáng tạo nội dung của năm, nói rằng danh hiệu này khiến anh áp lực nhưng cũng trách nhiệm hơn trong hành trình sáng tạo. Giải thưởng cũng giúp anh cởi bỏ những hoang mang suốt những năm làm nghề, khi 9 năm qua liên tục hỏi bản thân: liệu có đi đúng hướng.
Còn với An Trương, giải thưởng Nhà sáng tạo nội dung triển vọng như sự ghi nhận, để anh tự tin trả lời câu hỏi của mẹ: "Làm clip là làm gì đấy?".
Nguyễn Hoàng Khải, nhà sáng lập dự án "Trạm phóng tương lai", nói gala vinh danh năm nay mang lại cho anh nhiều cảm xúc. Với anh, giải thưởng Tổ chức vì cộng đồng là sự ghi nhận để nhóm có thêm động lực hoạt động. "Nhìn quanh, các nghệ sĩ và nhà sáng tạo khác ai cũng rưng rưng vì sự vinh danh ý nghĩa", Khải nói.
Trước một ngành nghề được coi là "ngôi sao đang lên", Thứ trưởng Lê Hải Bình cho biết, Bộ sẽ đồng hành các nhà sáng tạo số, giúp cộng đồng đạt được hai từ "đúng" và "trúng". "Đúng" là đúng luật, "trúng" là trúng trend, đúng tâm lý người dùng.
Ông nhấn mạnh, cơ quan quản lý luôn sẵn sàng đồng hành cùng người sáng tạo qua năm hướng hỗ trợ: định hướng giá trị, cung cấp thông tin chính thống, tổ chức tập huấn, tạo môi trường giao lưu và bảo đảm nội dung đúng pháp luật.
"Bất cứ lúc nào các bạn cũng có thể hỏi. Nhắn tin trực tiếp cho tôi cũng được. Tôi sẽ chia sẻ những gì thế giới đang quan tâm", Thứ trưởng Lê Hải Bình nói.
Để làm trúng, đầu tiên cần liên kết các thành tố trong hệ sinh thái, giúp mỗi bên phát huy tốt hơn vai trò của mình trong hệ sinh thái sáng tạo nội dung. Đó là lý do năm 2023 Bộ Thông tin và Truyền thông khởi xướng chiến dịch tập hợp, kết nối KOL, KOC cùng cơ quan, doanh nghiệp truyền thông và đơn vị quản lý. Chỉ một năm sau đó, Vietnam iContent ra đời, tạo diễn đàn mở để các bên cùng bàn thảo xu hướng, định hình một hệ sinh thái sáng tạo lành mạnh và minh bạch.
Một năm sau mùa đầu tiên, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã đề xuất Chính phủ công nhận sáng tạo nội dung số là ngành tiềm năng, cần có cơ chế riêng để phát triển thay vì chỉ quản lý, hạn chế. Vietnam iContent 2025 cũng lần đầu tiên có phiên đối thoại mở, với bên hỏi là KOL, nhãn hàng, khán giả và người trả lời là lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.
Một phương diện quan trọng khác là đào tạo. Cục trưởng Lê Quang Tự Do cho biết, cơ quan quản lý sẽ đẩy mạnh công tác tập huấn, đào tạo để nâng cao nhận thức pháp luật và đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ KOL, KOC, hướng tới xây dựng môi trường truyền thông mạng xã hội minh bạch, chuẩn mực hơn.
Không riêng nhà quản lý, doanh nghiệp cũng "dốc sức" nhập cuộc. Bà Phạm Kim Dung, Tổng giám đốc Công ty Sen Vàng giới thiệu chương trình đào tạo KOL tại sự kiện. Học viên sẽ được học cách xây dựng hình ảnh, hiểu về thuế, luật bản quyền, luật quảng cáo và các quy định nền tảng.
Các nền tảng lớn như Meta và TikTok cũng cam kết mở rộng chương trình hỗ trợ nhà sáng tạo Việt. Tất cả nền tảng đều có những công cụ để nhà sáng tạo có thể kiếm sống từ đam mê, tiếp cận thương hiệu tài trợ và tăng mức nhận diện với người dùng.
Với nhãn hàng, Unilever, Heineken và Coca-Cola cũng tuyên bố hợp tác dài hạn với cộng đồng sáng tạo Việt, mở ra những dự án gắn kết giữa thương hiệu và người làm nội dung có trách nhiệm.
Ở khía cạnh thứ hai - làm đúng, Cục trưởng Lê Quang Tự Do cho biết giới sáng tạo nội dung cần hiểu rõ trách nhiệm của mình với cộng đồng, bởi sức ảnh hưởng càng lớn, trách nhiệm càng phải cao.
Trong ba năm qua, cơ quan chức năng đã thiết lập cơ chế kết hợp giữa con người và thuật toán tự động để phát hiện, xử lý nội dung vi phạm trực tuyến. Cơ chế xử lý đạt tỷ lệ rà quét hơn 90%.
Trong tháng 12 tới, các quy định về quảng cáo dự kiến được ban hành nhằm siết chặt các hoạt động quảng bá trên nền tảng số. Bộ có chế tài răn đe, xử phạt với những cá nhân cố tình sai phạm nhiều lần. Tuy nhiên xử phạt không phải là cấm sóng hay kéo dài mãi mãi. Ông Do nhấn mạnh các biện pháp hướng tới mục đích nhân văn: giúp người vi phạm nhận ra cái sai lầm của mình để sửa chữa, làm những cái điều tốt đẹp hơn.
Ba nền tảng lớn nhất tại Việt Nam - Facebook, YouTube và TikTok - cũng triển khai các bộ lọc và tính năng giúp người dùng phát hiện, cảnh báo nội dung vi phạm.
Với định hướng tương lai, Thứ trưởng Lê Hải Bình cho biết Việt Nam có nhiều chất liệu độc đáo để kể ra thế giới, từ ẩm thực, văn hóa đến lịch sử. Những đại lễ như A80 hay A50 cho thấy sức lan tỏa mạnh mẽ, minh chứng rằng khi sáng tạo được đặt đúng chỗ, nó có thể trở thành "sức mạnh mềm".
Đại diện Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch khẳng định các cơ quan chức năng luôn đồng hành, hỗ trợ và kiến tạo không gian để các nhà sáng tạo nội dung có thể "bay cao trên bầu trời sáng tạo số Việt Nam".
Cục trưởng Lê Quang Tự Do nói rằng, điều quan trọng nhất là tinh thần: "Làm nội dung tốt thì chắc chắn sẽ kiếm được tiền và sẽ được đón nhận. Đừng đánh mất mình vì chạy theo lợi nhuận nhất thời".
Tinh thần "làm nội dung có linh hồn" cũng được đại diện doanh nghiệp, nhà sáng tạo hưởng ứng. Ninh Dương Story nêu kinh nghiệm để không bị "chết cảm hứng", điều quan trọng nhất là nội dung phải mang màu sắc cá nhân rõ nét, có tần suất ổn định để duy trì sự kết nối với người xem và giữ được niềm vui trong công việc.
Phương Nam "Sài Gòn Tếu" cho biết luôn giữ những nguyên tắc: mang lại niềm vui một cách văn minh. Hannah Nguyễn (Hannah Olala) nói rằng: "Niềm tin là đơn vị duy nhất không bao giờ mất giá".
Sắp tới, các nền tảng luôn đưa ra công cụ phù hợp cùng chỉ số về lượt xem, chia sẻ hay hệ thống đo lường để cộng đồng sáng tạo định hướng nội dung hiệu quả hơn. Thêm vào đó, để ngành sáng tạo thêm nhiều cơ hội đối thoại, gỡ rối, các mảnh ghép trong cộng đồng sáng tạo mong chờ có thêm nhiều diễn đàn tương tự Vietnam iContent trong những năm tiếp theo.
Thái Anh
Ảnh: Quỳnh Trần - Thanh Tùng
Video: Ngọc Ngọc
