TP HCM xác định ngành bán dẫn là động lực tăng trưởng mới, ưu tiên hoàn thiện chính sách ưu đãi và cơ chế đặc thù để đón dòng vốn chiến lược.

Thông tin được Phó chủ tịch UBND TP HCM Trần Thị Diệu Thúy đưa ra tại phiên họp thứ hai của Ban Chỉ đạo quốc gia về phát triển công nghiệp bán dẫn, ngày 4/8. Bà Thúy cho biết thành phố xác định phát triển vi mạch bán dẫn là một trong những động lực tăng trưởng mới, phù hợp với vai trò trung tâm kinh tế, tài chính, công nghệ và đổi mới sáng tạo của cả nước.

TP HCM đặt mục tiêu đến năm 2030 trở thành đô thị thông minh, dịch vụ - công nghiệp hiện đại và đầu tàu kinh tế số, xã hội số của khu vực. Để hiện thực hóa định hướng này, thành phố ưu tiên thu hút đầu tư chiến lược vào ngành bán dẫn theo tinh thần Nghị quyết 98/2023/QH15 về cơ chế đặc thù.

Về chính sách, TP HCM đã ban hành Kế hoạch 1231, Quyết định 3686 và Kế hoạch 1858 nhằm cụ thể hóa chiến lược quốc gia phát triển công nghiệp bán dẫn. Thành phố cũng tích cực triển khai Nghị quyết 98, tập trung thu hút nhà đầu tư chiến lược.

Hiện TP HCM đã thu hút nhiều tập đoàn lớn như Intel, Samsung, Marvell, Renesas, Siemens EDA, Ampere Computing... Trong Khu công nghệ cao (SHTP) có 37 dự án điện tử - vi mạch đang hoạt động với tổng vốn đầu tư hơn 7,7 tỷ USD. Thành phố đầu tư Trung tâm Nghiên cứu SHTP chuẩn quốc tế và xây dựng đề án Trung tâm nghiên cứu chuyển đổi số - xanh trị giá 125 tỷ đồng.

Đề xuất chính sách ưu đãi hút nhân tài và vốn đầu tư

Để phát triển ngành bán dẫn, TP HCM đã trình Thủ tướng đề án mở rộng SHTP, bổ sung chức năng Công viên Khoa học - Công nghệ, đồng thời xây dựng đề án khu công nghiệp công nghệ số với cơ chế ưu đãi dành riêng cho ngành.

Tuy nhiên, ngành đang đối mặt nhiều thách thức như thiếu cơ chế thu hút nhân tài, thủ tục cấp phép dự án lớn còn chậm, đầu tư công cho hạ tầng R&D còn phức tạp.

Phó chủ tịch Trần Thị Diệu Thúy đề xuất miễn thuế thu nhập cá nhân 10 năm cho chuyên gia ngành bán dẫn trong và ngoài nước; bổ sung dự án sản xuất chip và trung tâm dữ liệu vào danh mục ưu tiên; áp dụng cơ chế "luồng xanh" cho thủ tục hành chính. Bà cũng kiến nghị Chính phủ đẩy nhanh phê duyệt đề án mở rộng SHTP và cấp tín dụng ưu đãi cho doanh nghiệp đầu tư vào thiết kế chip, vật liệu bán dẫn và công nghiệp phụ trợ.

"Phát triển công nghiệp bán dẫn không chỉ là định hướng chiến lược mà còn là cơ hội vàng để Việt Nam vươn lên trong chuỗi giá trị toàn cầu. Thành phố cam kết trở thành cực tăng trưởng và trung tâm công nghiệp bán dẫn của khu vực", bà Thúy nói.

Hình thành chuỗi giá trị ngành chip

Theo chuyên gia, Việt Nam đang có cơ hội vàng phát triển ngành bán dẫn nếu có chiến lược và chính sách rõ ràng. Chuỗi giá trị ngành dần hình thành với sự tham gia của các tập đoàn lớn như Intel (nhà máy lắp ráp chip 1,5 tỷ USD tại TP HCM), Amkor (nhà máy đóng gói 1,6 tỷ USD tại Bắc Ninh), Renesas, Marvell, Synopsys (trung tâm thiết kế tại Việt Nam). Trong nước, Viettel High Tech thiết kế chip 5G, FPT Semiconductor sản xuất chip nguồn cho IoT.

Ngoài ra, CT Group dự kiến mở rộng nhà máy công suất 100 triệu chip mỗi năm vào 2027. Hạ tầng R&D được đầu tư như SHTP Labs (TP HCM, 300 tỷ đồng), phòng thí nghiệm tại Đại học Quốc gia Hà Nội (5 triệu USD).

Quốc hội đã thông qua cơ chế hỗ trợ tối đa 30% tổng mức đầu tư, không quá 10.000 tỷ đồng, cho các dự án nhà máy chip đầu tiên tại Việt Nam, phục vụ đào tạo, nghiên cứu và sản xuất thử nghiệm trước năm 2030.

Công nghiệp phụ trợ và nhân lực còn hạn chế

Mặc dù nhiều doanh nghiệp FDI đã đầu tư nhà máy vi mạch tại Việt Nam, phần lớn công nghệ, máy móc và tổ chức vẫn do nước ngoài vận hành. Việt Nam chủ yếu tham gia các khâu kiểm thử, đóng gói. Công nghiệp phụ trợ chưa đủ mạnh để làm chủ chuỗi giá trị.

Hạ tầng phục vụ R&D, đào tạo, sản xuất còn hạn chế. Nguồn nhân lực chất lượng cao chưa đáp ứng yêu cầu phát triển ngành.

Cả nước hiện có khoảng 7.000 kỹ sư làm việc tại doanh nghiệp thiết kế vi mạch; 6.000 kỹ sư và 10.000 kỹ thuật viên trong lĩnh vực đóng gói, kiểm thử, sản xuất vật liệu, thiết bị bán dẫn. Mạng lưới đổi mới sáng tạo trong ngành quy tụ hơn 100 chuyên gia người Việt trên toàn cầu.

Hiện có 166 cơ sở đào tạo ngành bán dẫn, với hơn 6.300 sinh viên theo học chuyên ngành và 12.000 sinh viên học ngành gần. Khoảng 20 cơ sở thực hiện mô hình liên kết ba nhà trong đào tạo.

Hoàng Đan