Tòa nhà 345 Park Avenue ở khu vực trung tâm sầm uất của thành phố New York, nơi một tay súng giết chết 4 người hôm 28/7, vốn được ví như "pháo đài an ninh". Những bồn cây bằng bê tông xếp dọc vỉa hè. Các nhân viên bảo vệ túc trực ở sảnh. Camera giám sát mọi chuyển động. Quy trình ra vào yêu cầu khách phải đăng ký trước và phải đi qua cổng an ninh để đến thang máy.
Nhưng tất cả biện pháp bảo vệ an ninh được coi là nghiêm ngặt đó đều bị phá vỡ khi Shane Tamura, 27 tuổi, mang theo một khẩu súng trường công khai tiến vào tòa nhà.
Cảnh sát có mặt gần hiện trường vụ xả súng tại tòa nhà văn phòng 345 Park Avenue, khu Midtown Manhattan, New York, ngày 28/7. Ảnh: AP
Tim Gallagher, cựu đặc vụ Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI), hiện là đồng giám đốc phụ trách an ninh và giảm thiểu mối đe dọa tại công ty điều tra Nardello & Co., cho biết tòa nhà 345 Park Avenue là nơi đặt trụ sở của nhiều tổ chức, công ty quan trọng, như Liên đoàn Bóng bầu dục Quốc gia (NFL), công ty quản lý tài sản thay thế Blackstone, công ty kiểm toán KPMG và công ty quản lý bất động sản Rudin Management.
Bởi vậy, ban quản lý tòa nhà đã thực hiện gần như mọi biện pháp an ninh đúng đắn, Gallagher đánh giá. Họ cử ít nhất một hoặc hai nhân viên bảo vệ canh gác tại quầy lễ tân, cùng một sĩ quan thuộc Sở Cảnh sát New York (NYPD) túc trực ở sảnh.
Tòa nhà sử dụng hệ thống camera giám sát tự động, tiên tiến. Khách đến làm việc sẽ phải đi qua cổng kiểm tra an ninh mới vào được sảnh thang máy.
Theo phóng viên Coy Wire từ CNN, người từng nhiều lần đến văn phòng NFL bên trong tòa nhà, nhân viên bảo vệ thường kiểm tra khách trước khi họ được phép qua cửa an ninh và lên các tầng trên. Wire đánh giá tòa nhà "hoàn toàn được bảo vệ nghiêm ngặt".
Theo Gallagher, chương trình an ninh đa lớp như vậy được xem là biện pháp tối ưu. "An ninh được bố trí rất chặt chẽ", ông nói.
Nhưng mọi biện pháp đề phòng sụp đổ từ khi Tamura cầm súng tiến vào sảnh tòa nhà mà không ai phát hiện hay ngăn chặn kịp thời. Lớp phòng thủ thứ nhất, sĩ quan NYPD đang đứng gác, bị vô hiệu hóa khi Tamura nổ súng trước.
Hình ảnh từ camera giám sát cho thấy nghi phạm mang theo súng trường khi đi vào tòa nhà ở Midtown Manhattan. Ảnh: Reuters
Tamura tiếp tục tiến vào, bắn gục một nhân viên bảo vệ không vũ trang và giám đốc điều hành (CEO) của công ty Blackstone, người tình cờ có mặt ở sảnh lúc đó.
Nhân chứng cho hay Tamura đã giương súng bắn vỡ cửa chặn ở cổng kiểm soát an ninh, đi vào thang máy lên tầng 33. Tại đây, anh ta tiếp tục nổ súng bắn chết một người, làm bị thương nhiều người rồi tự sát.
Vụ tấn công cho thấy ngay cả một tòa văn phòng được bảo vệ nghiêm ngặt cũng rất dễ bị tổn thương trước một kẻ tấn công có ý định gây hại, theo các chuyên gia an ninh. "Nếu bạn đối mặt với một kẻ tấn công sẵn sàng đánh đổi mạng sống của mình lấy mạng sống của bạn thì rất khó để tự vệ", Gallagher nói.
Điều khiến các chuyên gia trên khắp nước Mỹ bàng hoàng là nguy cơ một vụ xả súng như vậy hoàn toàn có thể xảy ra ngay tại văn phòng của họ. Điều đó đã thúc đẩy các công ty rà soát khẩn cấp quy trình an ninh bên trong trụ sở.
Chuyên gia an ninh Brian Stephen cho biết sau vụ xả súng, ông đã nhận được nhiều câu hỏi từ khách hàng, trong đó có các tập đoàn đa quốc gia và chủ sở hữu bất động sản. "Họ đều thắc mắc rằng liệu có cần phải thay đổi tư duy về các biện pháp an ninh sau những gì vừa xảy ra hay không", ông nói.
Theo Stephen, câu trả lời khá phức tạp. Việc đảm bảo an toàn cho các tòa văn phòng trong môi trường đô thị đông đúc như Manhattan là đặc biệt khó khăn.
Không giống như những khu văn phòng ở ngoại ô hay các trụ sở công ty khác, nơi người không phận sự có thể bị chặn lại ở trạm bảo vệ cách xa tòa nhà, các công ty trong thành phố chỉ có thể hạn chế khách ra vào sảnh ở một mức độ nhất định.
Nhiều công ty đã tiến hành giám sát các mối đe dọa trực tuyến, tổ chức huấn luyện an toàn hàng năm cho nhân viên và khuyến khích họ báo cáo nếu thấy bất kỳ điều gì đáng ngờ. Nhưng một khi nghi phạm đã vô hiệu hóa được nhân viên an ninh tại sảnh, như những gì xảy ra hôm 28/7, việc tiếp cận các tầng văn phòng bên trên sẽ trở nên dễ dàng hơn.
Một số công ty đang bắt đầu lắp đặt phần mềm giám sát video được hỗ trợ bằng AI để phát hiện bất kỳ ai có vẻ như đang mang vũ khí. Stephens cho biết những hệ thống như vậy sau đó có thể ngay lập tức kích hoạt chế độ khóa tòa nhà hoặc cho phép nhân viên vô hiệu hóa thang máy.
Cảnh sát được triển khai đến hiện trường vụ xả súng ở trung tâm Manhattan. Video: X/The Informant
"Ý tưởng được đặt ra là ngay cả khi kẻ tấn công vào được bên trong, anh ta cũng sẽ không đi được đến đâu trong tòa tháp", Stephens cho biết. Tuy nhiên, công nghệ này đắt đỏ và vẫn trong quá trình phát triển. "Chắc chắn nó chưa thể phổ biến", ông nói.
Các chuyên gia an ninh cho rằng chính nhân viên là những người đóng vai trò quan trọng nhất trong việc ngăn chặn một vụ tấn công tại nơi làm việc. Vụ xả súng của Tamura cho thấy các nhân viên tại tòa nhà đã thực hành quy trình tự vệ nhanh chóng như thế nào sau khi được huấn luyện ứng phó xả súng.
Nhiều người ngay lập tức chuyển sang chế độ "chạy, trốn, chống trả" khi hay tin về vụ xả súng. Các chuyên gia an ninh cho hay việc cố gắng chặn cửa hoặc ẩn nấp có thể hữu ích trong việc ngăn cản một tay súng trong những tình huống mà từng giây đều quý giá.
Theo thị trưởng thành phố New York Eric Adams, tòa nhà 345 Park Avenue có "những nhà vệ sinh kiêm phòng an toàn với cửa chống đạn" và từng tiến hành nhiều cuộc diễn tập ứng phó xả súng. Ông cho rằng những biện pháp này có thể đã giúp cứu sống nhiều người.
Các điều tra viên thuộc Đơn vị Hiện trường Vụ án thuộc Sở Cảnh sát New York tại hiện trường vụ xả súng tòa nhà 345 Park Avenue, khu Midtown Manhattan, ngày 29/7. Ảnh: Reuters
Dale Buckner, giám đốc điều hành Global Guardian, công ty an ninh có khách hàng trong tòa nhà, cho biết ông đã đến 345 Park Avenue nhiều lần và đã thấy các cửa an ninh ở sảnh hoạt động. Hiện chưa rõ tay súng vượt qua cửa an ninh dễ dàng đến mức nào.
"Điểm mấu chốt là chúng ta cần làm cho việc này trở nên khó khăn hơn và phải có cách để phong tỏa hoàn toàn sảnh tòa nhà nhằm hạn chế khả năng di chuyển của kẻ tấn công khi những sự việc tương tự xảy ra", Buckner nói.
Ông cho hay một giải pháp bổ sung khác là các nhân viên bảo vệ sảnh nên ngồi sau lớp kính chống đạn, tương tự mô hình tại một số đại sứ quán Mỹ ở nước ngoài, nơi an ninh bất ổn, và có thêm các lớp bảo vệ để dễ dàng cô lập kẻ tấn công hơn.
"Nghe có vẻ hơi quá, nhưng tôi nghĩ đó là điều không thể tránh khỏi", Buckner nhấn mạnh.
Vũ Hoàng (Theo WSJ, AFP, Reuters)