Năm 2019, National Australia Bank (NAB), một trong bốn ngân hàng lớn nhất Australia, quyết định chọn Việt Nam để thành lập trung tâm phát triển phần mềm đầu tiên ngoài lãnh thổ. Từ dự án thử nghiệm với 10 kỹ sư công nghệ đầu tiên, NAB Innovation Centre Vietnam (NAB Vietnam) hiện quy tụ hơn 2.100 nhân sự, tham gia các dự án chuyển đổi số cốt lõi của ngân hàng NAB.

Là một trong những người tham gia xây dựng NAB Vietnam từ những ngày mới thành lập, bà Trần Minh Hạnh, nữ Tổng Giám đốc người Việt đầu tiên của NAB Vietnam chia sẻ về chiến lược khẳng định vị thế của trí tuệ Việt Nam trên bản đồ đổi mới, sáng tạo công nghệ thế giới.

- NAB là một trong bốn ngân hàng lớn nhất Australia. Vì sao ngân hàng lại chọn chọn Việt Nam để xây trung tâm công nghệ đầu tiên bên ngoài lãnh thổ, dù không mở chi nhánh phục vụ khách hàng tại đây?

- Trước xu hướng chuyển đổi số toàn cầu, NAB cũng không ngoại lệ. Ngân hàng mong muốn tái định hình trải nghiệm ngân hàng số cho khách hàng tại Australia và New Zealand theo định hướng khách hàng làm trung tâm. Để đạt được điều đó, ban lãnh đạo nhận ra cần đổi mới hạ tầng công nghệ và việc này cần nguồn nhân sự rất lớn, chỉ dựa vào thị trường nội địa thì sẽ không đủ để thực hiện kế hoạch chiến lược này.

Vì vậy, từ năm 2019, NAB lên kế hoạch mở trung tâm công nghệ tại châu Á. Lúc đó, ngân hàng đã xem xét một số quốc gia trong khu vực như Ấn Độ, Philippines, Malaysia… Sau nhiều phân tích, Việt Nam nổi bật lên với nguồn nhân lực chất lượng, môi trường chính trị ổn định, chi phí hợp lý và tư duy công nghệ tiến bộ.

Qua quá trình thẩm định kỹ lưỡng, Việt Nam được chọn làm “test case” đầu tiên cho mô hình Global Capability Centre (GCC) cho NAB. Đây cũng là lần đầu tiên trong hơn 170 năm, NAB đặt một trung tâm công nghệ ngoài lãnh thổ Australia. Trung tâm thứ hai, đặt tại Ấn Độ, được thành lập sau đó 2 năm, khi mô hình NAB Vietnam đã thành công.

- Khi có những khác biệt chiến lược hoặc tiêu chuẩn công nghệ giữa Australia và trung tâm tại Việt Nam, bà và đội ngũ NAB Vietnam làm cách nào để củng cố và bảo vệ mô hình vận hành từ xa?

- Khi trung tâm tại Việt Nam bắt đầu đi vào vận hành, ban lãnh đạo ngân hàng cũng từng đặt nhiều câu hỏi: Liệu một đội ngũ từ xa có hiểu được khách hàng địa phương tại Australia và New Zealand? Có đáp ứng được tiêu chuẩn công nghệ, bảo mật và tuân thủ pháp lý vốn rất khắt khe trong lĩnh vực tài chính?

Thách thức cho đội ngũ Việt Nam không đến từ kỹ thuật, mà từ việc “xây dựng tư duy” công nghệ trong lĩnh vực ngân hàng. Khoảng 80-90% nhân sự của chúng tôi là kỹ sư công nghệ thông tin, xuất thân từ các công ty phần mềm, có kỹ năng lập trình tốt. Khi vào NAB, các bạn tiếp cận hệ sinh thái hoàn toàn mới: vận hành dịch vụ công nghệ ngân hàng, tuân thủ các quy định chặt chẽ về quản trị rủi ro, các quy chuẩn pháp lý, bảo mật dữ liệu và các quy định từ cơ quan giám sát tài chính.

Những khác biệt về cách làm, hay văn hóa vận hành là không tránh khỏi. Nhưng thay vì tranh luận, chúng tôi tăng cường đào tạo, kết nối: đưa kỹ sư NAB Vietnam sang Australia, Ấn Độ trao đổi nghiệp vụ thường xuyên để hiểu nhu cầu khách hàng.

Khi sự hiểu biết và niềm tin tăng lên, khoảng cách địa lý không còn là rào cản. Đội ngũ Việt Nam hiện không chỉ vận hành tốt, mà đang đảm nhận loạt dự án trọng yếu: đổi mới ứng dụng ngân hàng di động, phát triển hệ thống xử lý khoản vay mua nhà trong ngày, tham gia các dự án trí tuệ nhân tạo (AI) và hành trình chuyển hạ tầng dữ liệu lên cloud của NAB.

- Là người tham gia xây dựng NAB Vietnam từ những ngày đầu, theo bà, đâu là những yếu tố quyết định giúp trung tâm phát triển như hiện nay?

- Sự phát triển của NAB Innovation Centre Vietnam đến từ ba yếu tố cốt lõi.

Thứ nhất, chúng tôi được trao cơ hội, không phải gia công, mà là trực tiếp tham gia vào những dự án chiến lược của NAB toàn cầu, từ mobile banking đến chuyển toàn bộ hệ thống lên cloud. Việc được giao trách nhiệm lớn khiến đội ngũ buộc phải trưởng thành nhanh.

Thứ hai, kỹ sư Việt Nam có nền tảng kỹ thuật vững, lại lớn lên trong một thị trường số phát triển nhanh, nơi người dùng đã quen với mobile banking, eKYC, định danh khuôn mặt. Đây là những điều mà thị trường Australia, với quy mô nhỏ hơn và quen với dịch vụ ngân hàng truyền thống, chưa phổ cập. Chính trải nghiệm đó giúp các kỹ sư công nghệ tại Việt Nam hiểu hành trình số hóa ứng dụng cho khách hàng, và góp phần xây dựng các ứng dụng hiện đại cho NAB.

Thứ ba, chúng tôi luôn kiên định đầu tư vào con người, xây dựng một môi trường nuôi dưỡng sự phát triển lâu dài, nơi mỗi cá nhân được tin tưởng, trao quyền và phát triển như một phần của lực lượng toàn cầu. Đây mới là yếu tố quyết định giúp tổ chức đi xa.

- Có nhiều ý kiến cho rằng kỹ sư Việt giỏi kỹ thuật, lập trình nhưng chưa mạnh tư duy phản biện và khả năng sáng tạo, thiết kế sản phẩm. Quan điểm của bà?

- Kỹ sư Việt giỏi kỹ thuật, nhanh nhạy về công nghệ, nhưng nhiều năm làm theo đơn đặt hàng, nên còn thiếu góc nhìn toàn cảnh sản phẩm, yếu tố quan trọng để sáng tạo và lãnh đạo công nghệ.

Nhưng tôi tin, khi được đặt đúng môi trường và tạo điều kiện phát triển đúng cách, người Việt hoàn toàn có thể làm được. Một ví dụ điển hình là dự án phát triển ứng dụng mobile banking tại NAB. Trong giai đoạn đầu, kỹ sư NAB Vietnam chủ yếu nhận yêu cầu từ phía Australia. Sau khi trực tiếp sang chi nhánh tại Australia để quan sát hành vi khách hàng, họ đề xuất những cải tiến rất cụ thể, như thiết kế lại quy trình đăng ký tài khoản liền mạch hơn trên mobile banking, nhằm tối ưu hoá trải nghiệm của khách hàng. Từ một đội ngũ thực thi, các kỹ sư NAB Vietnam từng bước tham gia bền vững vào quy trình thiết kế và kiến tạo giải pháp cho các ứng dụng số hóa của ngân hàng NAB.

- Việt Nam đang nổi lên như một điểm đến công nghệ mới tại châu Á. Bà đánh giá như thế nào về tiềm năng, lợi thế cạnh tranh của nhân sự công nghệ Việt Nam trong 5-10 năm tới?

- Việt Nam đang hội tụ nhiều điều kiện “thiên thời - địa lợi - nhân hòa” để bứt phá trên bản đồ công nghệ khu vực. Thứ nhất là lợi thế nhân lực. Việt Nam hiện có hơn 530.000 nhân sự công nghệ thông tin và khoảng 60.000 sinh viên công nghệ tốt nghiệp mỗi năm, con số vượt trội so với nhiều quốc gia trong khu vực như Singapore hay Malaysia. Thế hệ trẻ Việt Nam không chỉ giỏi kỹ thuật, mà còn tư duy nhanh, sử dụng tiếng Anh tốt và tiếp cận toàn cầu từ rất sớm.

Thứ hai, ưu thế của “người đến sau” giúp Việt Nam có thể tiếp cận trực tiếp các mô hình tiên tiến đang định hình tương lai.

Thứ ba là môi trường chính sách và kinh tế vĩ mô. Chính phủ đang thúc đẩy giáo dục STEM, hoàn thiện khung pháp lý ổn định và đưa ra nhiều ưu đãi cho doanh nghiệp công nghệ. Đây là nền tảng quan trọng để xây dựng một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo bền vững.

Tuy nhiên, so với các quốc gia đi trước hàng chục năm như Ấn Độ, Việt Nam vẫn cần thêm thời gian để xây nền. Nhưng nếu có chiến lược dài hạn và sự đồng hành từ chính phủ, doanh nghiệp và thế hệ trẻ, tôi tin người Việt hoàn toàn có thể làm được những điều lớn lao, không thua kém bất kỳ quốc gia nào.

- Cuối 2024, Việt Nam ban hành Nghị quyết 57 nhằm đưa khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trở thành động lực phát triển mới của quốc gia. Các doanh nghiệp công nghệ đa quốc gia như NAB mong muốn tham gia thế nào vào quá trình này?

- Việc NAB đặt trung tâm công nghệ toàn cầu tại Việt Nam là một bước đi tiên phong, không chỉ với NAB, mà còn với các tập đoàn quốc tế khác muốn mở mô hình GCC tại Việt Nam. Một định chế tài chính hơn 170 năm tuổi dám “trao quyền” cho đội ngũ nhân sự trẻ tại Việt Nam là sự khẳng định về niềm tin với trí tuệ Việt.

Với những gì NAB Vietnam đã làm được, các tập đoàn công nghệ tài chính toàn cầu sẽ có thêm cơ sở để tin tưởng đầu tư chiến lược vào Việt Nam. Từ một trung tâm công nghệ của NAB đặt tại Việt Nam, chúng tôi đang góp phần khẳng định: Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành một điểm sáng công nghệ trong khu vực, nếu được tin tưởng, trao quyền và đầu tư đúng hướng.

- Trước áp lực cạnh tranh nhân sự ngày càng lớn, đặc biệt khi nhiều tập đoàn công nghệ toàn cầu chọn Việt Nam là điểm đến, NAB Vietnam làm gì để đảm bảo phát triển bền vững?

- Cạnh tranh nhân sự là điều tất yếu khi Việt Nam trở thành “điểm đến mới” của các tập đoàn công nghệ toàn cầu. Nhưng theo tôi, điều quan trọng không phải là ai đi nhanh hơn, mà là ai đi bền hơn. Ngay từ đầu, chúng tôi xác định: không có con đường tắt cho những giá trị bền vững. Trong 5 năm đầu tiên, NAB Việt Nam tập trung toàn lực vào việc xây nền, từ đào tạo đội ngũ theo chuẩn quốc tế đến xây dựng văn hoá tổ chức vững chắc.

Để mở rộng nguồn lực, nâng cao năng lực chuyên môn cho nhân viên, NAB Vietnam cung cấp nhiều chương trình đào tạo, bao gồm: Chứng chỉ điện toán đám mây, chương trình đào tạo đặc biệt đạt tiêu chuẩn quốc tế dành cho đội ngũ quản lý (Distinctive Leadership Program - DLP), các chương trình đào tạo Business Academy.

Đặc biệt, hai chương trình thực tập sinh StarCamp và WeCamp tại Tech Acadamy của NAB Vietnam đã thu hút hơn 500 sinh viên tài năng tham gia. Đây là những chương trình kéo dài khoảng 12 tuần, trang bị kiến thức nền tảng về IT và cách vận hành dự án công nghệ trong môi trường doanh nghiệp thực tế cho các thực tập sinh.

Chúng tôi kiên định với triết lý lấy con người làm trung tâm, hướng đến xây dựng NAB Vietnam trở thành môi trường làm việc mà mỗi nhân sự đều được tạo cơ hội phát triển và là một phần không tách rời của cơ cấu nhân sự NAB trên toàn cầu. Đó là điều chúng tôi đang nỗ lực mỗi ngày.