Những người chọn sống độc thân, đặc biệt là độc thân trong thâm tâm, thường bị hỏi "Ai sẽ ở bên bạn nếu sau này ốm đau?". Câu hỏi này ngầm cho rằng người đã kết hôn sẽ luôn có người chăm sóc, vì họ đã thề nguyện gắn bó trong cả lúc khỏe mạnh lẫn ốm đau.
Tuy nhiên, một nghiên cứu công bố tháng 2/2025 trên tạp chí Hôn nhân và gia đình Mỹ cho thấy lời thề ấy không phải lúc nào cũng vững chắc, đặc biệt khi người vợ lâm bệnh.
Nghiên cứu do ba nhà xã hội học người Italy Daniele Vignoli, Giammarco Alderotti và Cecilia Tomassini, thực hiện, theo dõi hơn 25.000 cặp đôi từ 50 tuổi trở lên tại 27 quốc gia châu Âu trong suốt 18 năm. Họ được khảo sát nhiều lần về tình trạng sức khỏe, trầm cảm, khả năng tự chăm sóc bản thân và tình trạng hôn nhân.
Ảnh minh họa: Alamy
Phân tích chia theo hai nhóm tuổi 50–64 và từ 65 tuổi trở lên. Kết quả rõ nét hơn ở nhóm trung niên.
Với các cặp 50–64 tuổi, nếu người vợ sức khỏe kém còn chồng vẫn khỏe mạnh, nguy cơ ly hôn cao hơn so với khi cả hai đều khỏe. Nhưng nếu chồng ốm, vợ khỏe, khả năng chia tay không tăng.
Mô hình tương tự xuất hiện khi xét đến khả năng thực hiện các sinh hoạt thường ngày. Nếu người vợ bị hạn chế nghiêm trọng, hôn nhân dễ tan vỡ hơn. Ngược lại, nếu chồng bị hạn chế, nguy cơ ly hôn không thay đổi.
Với các cặp lớn tuổi, trầm cảm có tác động lớn hơn sức khỏe thể chất hoặc những hạn chế trong sinh hoạt hằng ngày. Với trầm cảm, mô hình khác biệt giới lại xuất hiện: nếu người vợ bị trầm cảm còn chồng thì không, khả năng ly hôn cao hơn so với khi cả hai đều không bị trầm cảm.
Nhưng nếu người chồng bị trầm cảm còn người vợ không, thì khả năng ly hôn không cao hơn so với khi cả hai đều không bị trầm cảm.
Các nhà nghiên cứu không kiểm chứng nguyên nhân cụ thể, nhưng cho rằng phụ nữ thường là người chăm sóc chính trong gia đình. Khi họ lâm bệnh, gánh nặng này chuyển sang chồng, người ít khi đảm nhiệm vai trò ấy, khiến áp lực tăng cao.
Ngoài ra, nhiều phụ nữ dễ tổn thương về tài chính, nên dù hôn nhân không còn hạnh phúc, họ vẫn ngần ngại rời đi.
"Tôi cũng cho rằng nhiều đàn ông bước vào hôn nhân với kỳ vọng được chăm sóc. Khi vai trò bị đảo ngược, một số người chọn rút lui thay vì gắn bó'', tiến sĩ Bella DePaulo, tiến sĩ Tâm lý học xã hội, ĐH Harvard (Mỹ), nhận định.
Đây không phải nghiên cứu đầu tiên cho thấy sự bất cân bằng giới khi hôn nhân đối mặt với bệnh tật. Một nghiên cứu trước đây về các cặp có người mắc khối u não hoặc bệnh đa xơ cứng cho thấy: nếu vợ là người bệnh, 21% các cuộc hôn nhân tan vỡ. Nếu chồng mắc bệnh, tỷ lệ ly hôn chỉ là 3%.
Một nghiên cứu năm 2015 cho thấy tỷ lệ ly hôn khi người phụ nữ bị ốm hoặc sức khỏe kém cao gấp 6 lần so với khi vợ khỏe mạnh. Trong khi đó nếu người chồng ốm thì tỷ lệ ly hôn không thay đổi.
Trong nghiên cứu này, tiến sĩ Amelia Karraker, trưởng nhóm cho rằng nguyên nhân là do phần lớn các bà vợ không hài lòng với sự chăm sóc của các ông chồng. Những người đàn ông lớn tuổi thường không biết cách chăm sóc người khác.
Tuy nhiên, tiến sĩ Bella lưu ý đa số hôn nhân vẫn tồn tại dù người vợ lâm bệnh. Trong nghiên cứu ở Italy, ngay cả khi người vợ lâm bệnh, chỉ khoảng 1/5 các cuộc hôn nhân tan vỡ trong vài năm tiếp theo.
Nhật Minh (Theo Psychology Today)