Tôi không nghĩ mình sẽ viết ra những dòng này. Vì vài tháng trước, tôi còn tự tin rằng mình sẽ "làm nên chuyện" với một quán cà phê nhỏ nhưng đầy ắp mộng mơ. Mọi chuyện bắt đầu từ việc nghỉ việc văn phòng. Sau 8 năm làm marketing ở một công ty agency, tôi quyết định "rẽ ngang", mở quán cà phê – điều mà tôi đã ấp ủ từ thời sinh viên. Không còn muốn chạy KPI, tôi muốn tự làm chủ, được chào khách bằng nụ cười, được chọn nhạc, tự tay thiết kế menu theo ý mình.
Và tôi nghĩ mình đã chuẩn bị kỹ. Tôi dành gần ba tháng để khảo sát, học pha chế, thuê mặt bằng ở một con phố nhỏ gần ba trường đại học ở Hà Nội, nơi có lưu lượng sinh viên qua lại khá đông. Tôi đầu tư gần 500 triệu cho không gian quán: phong cách "vintage tối giản", bàn ghế gỗ, cây xanh, đèn vàng, playlist nhạc indie – tất cả như tôi mơ ước.
Ngày khai trương, bạn bè, người quen kéo đến chúc mừng, tôi mừng phát khóc. Tôi nghĩ: "Mình chọn đúng hướng". Tình hình kinh doanh lúc đầu tương đối khả quan. Nhờ việc mới khai trương, kết hợp chương trình khuyến mại, chạy quảng cáo, tôi bán đều đặn khoảng 150 món đồ uống mỗi ngày, đầy lạc quan.
Thế nhưng, chỉ chưa đầy một tháng sau, quán tôi vắng lặng đến không ngờ. Rất ít người ghé quán mà quay trở lại. Có ngày, tôi chỉ bán được chưa nổi 10 ly nước, mà đa số là cà phê, bạc xỉu, giá 25.000 - 35.000 đồng. Tôi tự an ủi: "Chắc sinh viên cuối tháng hết tiền".
Rồi tôi quyết định thay đổi concept lần đầu tiên: dán banner lớn ngoài đường, đổi tông màu logo từ nâu trầm sang cam trẻ trung, ra mắt "combo sinh viên" giá chỉ 39.000 đồng gồm một đồ uống và một bánh ngọt. Đúng là cũng có chút hiệu quả khi lượng khách có tăng lên đôi chút, nhưng không đáng kể. Trong khi đó, bánh bán ế, và tôi lỗ thêm chi phí nguyên liệu và điện lạnh.
>> Âm thầm dẹp tiệm sau khi đầu tư bạc tỷ mở quán cà phê khởi nghiệp
Nhưng tôi không dễ dàng bỏ cuộc và lao vào cuộc thay đổi lần thứ hai. Lần này, tôi chuyển quán sang mô hình làm việc "work cafe". Tôi đầu tư thêm ổ điện, ghế ngồi thoải mái, wifi mạnh, thêm máy in mini... để phục vụ tối đa khách hàng. Sau đó, cũng có những bạn sinh viên đến học, nhân viên đến làm việc, nhưng họ hầu như chỉ gọi một món đồ uống rẻ rồi ngồi từ 9h sáng đến 5h chiều. Tôi bắt đầu tính chi tiết từng đồng: điện, nước, rửa ly, lương nhân viên, nguyên liệu, quảng cáo... mỗi tháng tôi đốt gần 30 triệu trong khi doanh thu không nổi 20 triệu.
Lần đổi concept thứ ba là lúc tôi hoảng loạn thật sự. Tôi thuê một "food stylist" về chụp menu mới, thêm các loại nước "healthy" như cold brew cam sả, detox dứa cần tây... Nhưng càng làm càng thua lỗ, tôi bắt đầu ngờ ngợ: phải chăng mình đã sai? Tôi nhận ra mình thất bại vì không xác định rõ rằng bán cho ai: sinh viên, dân văn phòng, người thích đọc sách, hay người mê sống ảo? Tôi muốn phục vụ tất cả, để rồi chẳng giữ chân được ai.
Sau gần một năm cố gắng gồng lỗ, cuối cùng tôi buộc phải sang nhượng quán với giá chỉ bằng một phần tư số tiền đầu tư ban đầu. Tôi từng nghĩ chỉ cần có đam mê là đủ. Nhưng giờ tôi hiểu, kinh doanh cà phê không lãng mạn như ảnh trên Instagram. Thị trường đang bão hòa, người tiêu dùng thì thắt chặt chi tiêu, chỉ chi tiền khi thấy giá trị thật sự. Một ly cà phê không chỉ cần ngon, mà phải tạo được lý do để người ta quay lại. Không gian đẹp không đủ, phải khác biệt. Giá rẻ cũng không đủ, phải đi kèm trải nghiệm.
Tôi chỉ muốn nhắn với những ai đang có ý định mở quán cà phê, hãy tỉnh táo, đừng vội dồn toàn bộ lao vào cuộc chơi chỉ với giấc mơ và kỳ vọng, càng đừng tin rằng bạn "chắc chắn làm được". Hãy chuẩn bị sẵn tinh thần cho việc quán của bạn có thể ế dài.
- Trưởng phòng thất nghiệp tuổi 40 đi mở quán cà phê
- Khách gọi ly cà phê 30.000 đồng nhưng chiếm ổ điện bảy tiếng
- Mỗi sáng tôi bán 30 ly cà phê dạo, lãi 150.000 đồng
- Mở quán cà phê: khách gọi một ly nhưng ngồi 'cắm rễ' cả ngày
- Tôi lãi bốn nghìn đồng cho mỗi ly cà phê nguyên chất bán giá 14 nghìn
- Tỉnh mộng sau 10 năm nghỉ việc ngân hàng để mở quán cà phê