Wall Street Journal hôm 7/7 dẫn các nguồn thạo tin cho biết trong cuộc điện đàm với người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelenksy trước đó ba ngày, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói rằng đã ra lệnh tiến hành rà soát lại kho đạn dược của Lầu Năm Góc sau vụ tập kích các cơ sở hạt nhân Iran tháng trước, song nhấn mạnh ông không chỉ đạo Bộ Quốc phòng Mỹ đóng băng hoạt động chuyển giao vũ khí cho Ukraine.
Ông cũng đảm bảo với Tổng thống Zelensky rằng Mỹ sẽ cung cấp cho Ukraine nhiều viện trợ quân sự nhất có thể, theo nguồn thạo tin. Tổng thống Trump không nói rõ ai là người đã ra lệnh đình chỉ viện trợ quân sự của Washington cho Kiev.
Thông tin này có thể là dấu hiệu cho thấy có sự chưa thống nhất trong chính quyền Trump về nỗ lực viện trợ quân sự cho Ukraine. Phát ngôn viên Nhà Trắng Anna Kelly hôm 1/7 thông báo sẽ dừng một số chuyến hàng viện trợ vũ khí quan trọng tới Ukraine vốn đã được chính quyền Mỹ cam kết trước đó, song không nêu chi tiết những khí tài nào sẽ bị cắt.
Truyền thông Mỹ đưa tin tên lửa cho hệ thống phòng không Patriot, tên lửa chống tăng Hellfire cùng nhiều loại vũ khí Ukraine sử dụng cho tiêm kích F-16 đã bị Mỹ giữ lại ở Ba Lan, ngừng chuyển giao cho Ukraine sau quyết định này.
Một quan chức Mỹ cho biết Bộ Ngoại giao đã ngỡ ngàng khi Lầu Năm Góc không tham vấn và phối hợp với họ trong quyết định trên. Ukraine cho biết họ không nhận được thông báo chính thức về điều này và nỗ lực làm rõ với phía Mỹ.
Tổng thống Trump hôm 3/7 lần đầu lên tiếng về việc chuyển giao vũ khí cho Ukraine, nói rằng Washington "đã cho đi quá nhiều", nhưng không nhắc đến việc đình chỉ hoàn toàn, mà khẳng định "chúng tôi vẫn phối hợp cùng họ, cố giúp đỡ họ". Điều này làm dấy lên nghi vấn rằng ông Trump lúc đó có thể không nắm được toàn bộ thông tin về việc đình chỉ chuyển giao vũ khí cho Ukraine.
Tổng thống Ukraine Zelensky (trái) và người đồng cấp Mỹ Trump tại cuộc gặp bên lề hội nghị thượng đỉnh NATO ở Hà Lan hôm 25/6. Ảnh: AFP
Một ngày sau, Tổng thống Trump cho hay đã có cuộc điện đàm "rất tốt" với Tổng thống Zelensky và Washington sẽ tiếp tục hỗ trợ Kiev. Lãnh đạo Ukraine hôm 5/7 nói đây có thể là cuộc trao đổi "tốt nhất từ trước đến nay" và đánh giá cao sự sẵn lòng hỗ trợ của Mỹ.
Đài NBC dẫn các nguồn tin cho biết đình chỉ viện trợ quân sự cho Ukraine là quyết định đơn phương của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth. Đây có thể là lần ba thứ ông đưa ra quyết định như vậy, song hai động thái trước đó vào tháng 3 và tháng 5 đều nhanh chóng bị đảo ngược chỉ sau vài ngày.
Theo NBC, kết quả rà soát kho đạn dược của Lầu Năm Góc cho thấy lượng dự trữ của một số loại vũ khí chính xác cao hiện ở mức thấp, song chưa xuống dưới ngưỡng tối thiểu, và việc tiếp tục viện trợ cho Ukraine sẽ không ảnh hưởng tới khả năng sẵn sàng chiến đấu của quân đội Mỹ. Dù vậy, Bộ trưởng Hegseth vẫn quyết định đình chỉ hoạt động chuyển giao thiết bị quân sự cho Ukraine.
Quân nhân Ukraine đứng cạnh bệ phóng của tổ hợp Patriot tháng 8/2024. Ảnh: Reuters
Tổng thống Trump hôm 7/7 đề cập kế hoạch nối lại viện trợ quân sự cho Kiev khi cho biết Mỹ sẽ chuyển giao cho Ukraine thêm vũ khí phòng thủ, song chưa đề cập thời điểm và chủng loại cụ thể.
Hai nguồn tin của WSJ cho biết Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng sẽ nhóm họp trong hôm nay để thảo luận về lô vũ khí viện trợ mới cho Ukraine.
Tính đến tháng 3/2025, Mỹ đã cung cấp tổng cộng 66,9 tỷ USD hỗ trợ quân sự cho Ukraine kể từ khi xung đột giữa Kiev và Moskva bùng phát đầu năm 2022. Gói viện trợ lớn cuối cùng được chính quyền tiền nhiệm công bố vào ngày 30/12/2024 và có giá trị 1,22 tỷ USD, trong đó có đạn cho hệ thống phòng không, tên lửa Stinger và các vũ khí khác.
Chính quyền ông Trump sau đó tiếp tục chuyển giao cho Ukraine các lô khí tài đã được phê duyệt từ trước, song hoạt động này đã vài lần bị gián đoạn.
Phạm Giang (Theo Wall Street Journal, NBC, Fox News)