Chủ nhật, 22/6/2025
Thứ bảy, 21/6/2025, 06:00 (GMT+7)

Ngôi nhà ở Chợ Lớn có 3 hầm bí mật để in báo cách mạng

TP HCMNgôi nhà hơn 50 năm tuổi ở quận 6 với các hầm dùng in báo, tài liệu cách mạng, hoạt động bí mật suốt 10 năm thời kháng chiến.

Căn nhà số 341/10 đường Gia Phú nằm ở cuối hẻm, từng được Ban Tuyên huấn Hoa Vận dùng làm trụ sở in ấn nhiều bài báo yêu nước cùng tài liệu kêu gọi nhân dân xuống đường tranh đấu, ủng hộ cách mạng.

Năm 1965, dưới vỏ bọc một gia đình làm nghề may quần áo, tổ in gồm 15 người đã cho ra đời tờ Báo Công nhân (tiền thân của Báo Sài Gòn Giải Phóng Hoa Văn ngày nay). Các thành viên sau đó sửa lại nhà và bắt đầu đào ba hầm để hoạt động bí mật.

Bên ngoài ngôi nhà mang nét kiến trúc người Hoa ở Chợ Lớn. Căn nhà rộng khoảng 4 m, lợp mái ngói, cửa sắt và có khoảng sân rộng lát gạch vẫn giữ hình dáng nguyên bản.

Bà Trường Thanh, quản lý di tích hầm bí mật giới thiệu với du khách về căn nhà và quá trình hoạt động cách mạng bí mật của tổ in tại đây.

Căn nhà lợp mái ngói âm dương, nền lát gạch bông chia thành hai phòng nhỏ và có gác gỗ bên trong.

Hai hầm còn lại ở phòng kế bên để giấu máy in và tài liệu. Phòng này được ngụy trang bằng ván gỗ kê làm giường (góc phải).

Hầm đã được công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia năm 1998.

Hầm chứa máy in rộng 120 cm, dài 120 cm, sâu 43 cm. Hầm giấu tài liệu rộng 48 cm, dài 120 cm, sâu 47 cm.

Tấm bảng chữ chì "Lời kêu gọi của Ủy ban Mặt trận Giải phóng Miền nam Việt Nam" trưng bày tại di tích. Khuôn gỗ cao 5 cm, rộng 43 cm, dài 50 cm.

Máy in chữ được trưng bày, các hiện vật đều được chú thích bằng cả tiếng Việt và Hoa.

Nhiều hiện vật phục vụ sinh hoạt và kháng chiến được trưng bày ở những vị trí khác của ngôi nhà. Trong ảnh là bàn làm việc cùng mũ và đèn của đồng chí Trần Khai Nguyên, tên thật là Trần Lâm Đình (1938 -1967), được phân công bảo vệ an ninh tuyên huấn của Ban Hoa vận. Ông Nguyên và các đồng chí của mình in và xuất bản tờ báo Công nhân số đầu tiên bằng chữ chì.

Cạnh bàn thờ ở phòng khách là máy may hiệu Singer. Ngoài may quần áo, máy cũng giúp tạo tiếng động lớn để lấn át tiếng của công tác in báo.

Quỳnh Trần