Mùa mưa thường mang lại cảm giác nguồn nước dồi dào, khiến nhiều người lơi lỏng các thói quen tiết kiệm. Tuy nhiên, theo các chuyên gia về nước, nguồn nước không vô tận kể cả khi mưa nhiều.
Tại TP HCM, mùa mưa kéo dài từ tháng 5 đến tháng 11 hằng năm, với lượng mưa trung bình khoảng 1.800-2.000 mm. Theo Tổng công ty Cấp nước Sài Gòn (Sawaco), nước mưa không thể sử dụng trực tiếp cho ăn uống hay sinh hoạt nếu không qua xử lý. Mặt khác, lượng mưa phân bố không đều và hệ thống hạ tầng chưa đồng bộ khiến việc tích trữ và tận dụng nước mưa vẫn còn nhiều hạn chế.
Thực tế, phần lớn nước sạch sinh hoạt của thành phố vẫn phải khai thác và xử lý từ các nguồn sông Sài Gòn và Đồng Nai - vốn chịu áp lực ô nhiễm, xâm nhập mặn và thay đổi dòng chảy do biến đổi khí hậu.
Sawaco nhấn mạnh hiểu đúng về tiết kiệm nước trong mùa mưa sẽ giúp mỗi cá nhân, gia đình sử dụng nước hiệu quả, giảm chi phí và góp phần bảo vệ tài nguyên bền vững. Tiết kiệm nước không đơn thuần là giảm tiêu thụ, mà còn là sử dụng hợp lý, đúng mục đích và đúng thời điểm. Trong mùa mưa, mỗi người có thể bắt đầu từ những hành động đơn giản.
Đầu tiên là tận dụng nước mưa đúng cách. Các gia đình có thể thu gom nước mưa bằng bồn chứa để tưới cây, rửa xe, vệ sinh sân vườn hoặc xả toilet. Tránh lạm dụng nước máy cho những nhu cầu không đòi hỏi chất lượng cao.
Tiết kiệm nước còn bắt đầu từ việc kiểm tra hệ thống cấp nước trong nhà. Theo Sawaco, rò rỉ nhỏ ở vòi nước hay bồn cầu có thể gây thất thoát hàng chục khối nước mỗi tháng. Đơn vị khuyến cáo các gia đình nên lắp đặt thiết bị tiết kiệm nước như vòi sen lưu lượng thấp, bồn cầu xả kép... Điều này có thể giúp tiết kiệm 20-40% lượng nước sử dụng.
Các chuyên gia nước cũng khuyến cáo người dân giữ thói quen tiết kiệm quanh năm. Mùa mưa là thời điểm lý tưởng để hình thành thói quen tiết kiệm bền vững, tránh lãng phí khi bước vào mùa khô.
Tận dụng nước mưa để tưới vườn là một cách tiết kiệm nước. Ảnh: Save the water
Để nâng cao ý thức tiết kiệm nước của người dân, Sawaco thường xuyên tuyên truyền sử dụng nước hợp lý thông qua các chiến dịch cộng đồng và áp dụng định mức sử dụng theo nhân khẩu. Theo tính toán của đơn vị, với gần 10 triệu dân, TP HCM tiêu thụ khoảng 2,4 triệu khối nước sạch mỗi ngày.
Bên cạnh đó, Sawaco cũng triển khai nhiều giải pháp công nghệ và truyền thông nhằm giảm thất thoát và nâng cao hiệu quả sử dụng nước. Đó là ứng dụng công nghệ giám sát thông minh. Đơn vị áp dụng hệ thống SCADA, đồng hồ nước thông minh giúp giám sát áp lực, lưu lượng và phát hiện rò rỉ kịp thời. Nhờ đó, tỷ lệ thất thoát nước giảm từ hơn 18% (2021) xuống dưới 13% (2024), tiết kiệm khoảng 80 tỷ đồng mỗi năm.
Đơn vị còn thí điểm thiết bị tiết kiệm tại các khu vực. Đơn cử, Bến Thành, Tân Phú, Thủ Đức đã triển khai đồng hồ nước tự động, hệ thống giám sát trung tâm (NOC), và thiết bị tiết kiệm nước tại các hộ dân. Kết quả, Bến Thành giảm tỷ lệ thất thoát còn 15%, tiết kiệm hàng tỷ đồng mỗi năm.
Song song với tiết kiệm nước, thành phố còn đặt mục tiêu chấm dứt khai thác nước ngầm vào năm 2025, thay bằng hệ thống cấp nước bề mặt an toàn, ổn định hơn.
Theo Sawaco, việc tiết kiệm nước có thể mang lại lợi ích kép cho cả người dân và cộng đồng, trên đồng thời các khía cạnh kinh tế, môi trường và xã hội. Đó là hóa đơn nước của mỗi khách hàng sẽ giảm đáng kể, nhất là khi vượt định mức giá cao. Việc tiết kiệm nước sẽ góp phần giảm áp lực lên nguồn nước và hệ thống xử lý, bảo vệ sông ngòi, đồng thời duy trì nguồn nước ổn định, bền vững cho toàn thành phố
Kim Ánh