Theo Điều 21 Hiến pháp năm 2013, mọi người có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình; có quyền bảo vệ danh dự, uy tín của mình. Thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình được pháp luật bảo đảm an toàn.
Mọi người cũng có quyền bí mật thư tín, điện thoại, điện tín và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác. Không ai được bóc mở, kiểm soát, thu giữ trái luật thư tín, điện thoại, điện tín và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư của người khác.
Quy định này đã được cụ thể hóa trong Bộ luật Dân sự 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2017). Cụ thể, khoản 1 Điều 32 quy định: "Cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình. Việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý...".
Ngoài ra, Điều 38 Bộ luật này quy định: "Đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ. Việc thu thập, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin liên quan đến đời sống riêng tư, bí mật cá nhân phải được người đó đồng ý; việc thu thập, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin liên quan đến bí mật gia đình phải được các thành viên gia đình đồng ý, trừ trường hợp luật có quy định khác.
Thư tín, điện thoại, điện tín, cơ sở dữ liệu điện tử và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác của cá nhân được bảo đảm an toàn và bí mật. Việc bóc mở, kiểm soát, thu giữ thư tín, điện thoại, điện tín, cơ sở dữ liệu điện tử và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác của người khác chỉ được thực hiện trong trường hợp luật quy định...".
Từ những quy định trên có thể thấy, các đoạn tin nhắn riêng tư giữa vợ chồng, giữa người vợ với "người thứ ba", giữa con dâu với mẹ chồng, đặt biệt là hình ảnh cá nhân của "người thứ ba" mà độc giả Thùy Linh đề cập đều thuộc phạm vi bí mật đời tư - đây là quyền bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ.
Do đó, việc bạn của chị Thùy Linh đăng tải các đoạn tin nhắn nói trên, hình ảnh của "tình địch" lên mạng mà chưa được sự đồng ý của họ là vi phạm pháp luật và có thể bị xử phạt theo quy định pháp luật.
Tương tự, các hành vi chụp màn hình đăng tải các đoạn tin nhắn và hình ảnh cá nhân của người khác... lên Facebook hoặc bất kỳ mạng xã hội nào mà chưa được sự đồng ý của họ, thì được xác định là hành vi xâm phạm quyền bí mật đời tư và vi phạm pháp luật.
Tùy vào tính chất, mức độ, hậu quả của hành vi, người thực hiện hành vi vi phạm có thể phải đối mặt với các chế tài sau:
- Xử phạt vi phạm hành chính từ 10 đến 20 triệu đồng theo điểm e khoản 3 Điều 102 Nghị định 15/2020/NĐ-CP quy định về hành vi thu thập, xử lý và sử dụng thông tin của cá nhân khác mà không được sự đồng ý.
Ngoài ra, trường hợp người vợ hay các thành viên trong gia đình có hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm, tiết lộ, phát tán bí mật đời tư của thành viên gia đình... thì còn có thể bị xử phạt hành chính theo quy định tại Điều 54 Nghị định 144/2021/NĐ-CP liên quan đến phòng chống bạo lực gia đình.
- Trong trường hợp hành vi đủ dấu hiệu cấu thành tội phạm, người vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 159 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) về tội Xâm phạm bí mật hoặc an toàn thư tín, điện thoại, điện tín hoặc hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác của người khác.
Theo đó, người phạm tội có thể bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 20 đến 50 triệu đồng, hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm. Trường hợp hành vi phạm tội làm ảnh hưởng danh dự, uy tín, nhân phẩm của người khác, làm nạn nhân tự sát, mức phạt tù từ 1 đến 3 năm.
Hiện nay, dù quyền bí mật đời tư được pháp luật bảo vệ, song việc phát tán các thông tin cá nhân của người khác vẫn diễn ra hằng ngày và rất phổ biến. Tuy nhiên, không nhiều người biết được hành vi này là hành vi vi phạm pháp luật và có thể sẽ bị xử lý hình sự.
Luật sư Lưu Quỳnh Trang
Đoàn luật sư TP HCM
>> Quay lại