Tôi vẫn nhớ cảm giác háo hức mỗi lần tựu trường. Sau ba tháng hè rong chơi, được khoác lên mình bộ đồng phục trắng tinh, bước qua cánh cổng trường trong tiếng trống khai giảng rộn ràng, gặp lại bạn bè sau thời gian xa cách – đó luôn là khoảnh khắc thiêng liêng, đánh dấu một khởi đầu mới.
Nhưng những năm gần đây, cảm xúc đó dường như đang phai nhạt. Tựu trường sớm – từ một khái niệm từng xa lạ, giờ đã trở nên quá đỗi quen thuộc. Thậm chí, ở không ít nơi, nó trở thành điều "bắt buộc", khi học sinh được yêu cầu quay lại trường từ cuối tháng 7 hoặc đầu tháng 8 – trong khi mùa hè còn chưa kịp khép lại.
Những ngày đầu tháng 8, mạng xã hội đã ngập tràn hình ảnh học sinh mặc đồng phục, xách cặp tới trường. Nhiều em vui vẻ, hồ hởi vì được gặp lại bạn bè. Nhưng đâu đó vẫn len lỏi cảm giác chông chênh, tiếc nuối, từ cả học sinh lẫn phụ huynh, về một kỳ nghỉ hè chưa trọn vẹn.
Với học sinh, mùa hè là khoảng lặng quý giá sau chín tháng học tập căng thẳng, là lúc để ngủ nướng, đi chơi, về quê, học kỹ năng mới hoặc đơn giản chỉ là sống chậm lại. Nhưng khi việc trở lại trường học đến sớm hơn dự kiến, các em chưa kịp nghỉ ngơi đủ đã phải bước vào guồng quay của những buổi "học hè", "định hướng", "tăng tốc"... với lịch trình không khác gì một năm học chính thức.
Sự trở lại đó đôi khi không còn mang ý nghĩa "tựu trường" bởi thiếu đi tiếng trống khai giảng, thiếu cảm xúc háo hức của một khởi đầu. Nhiều em đến trường với tâm trạng lưng chừng, không buồn nhưng cũng chẳng háo hức.
Tựu trường sớm, nhưng không phải ai cũng sẵn sàng, đặc biệt với học sinh cuối cấp, áp lực nhân lên nhiều lần. Các em lớp 9, lớp 12 không chỉ trở lại trường sớm mà còn ngay lập tức bị cuốn vào guồng luyện thi, học chính, học phụ. Mùa hè, nếu còn, chỉ là vài buổi tối ngắn ngủi được thở ra sau một ngày dài học hành. Ở một số nơi, các em đã phải làm bài kiểm tra chất lượng đầu năm. Cảm giác chênh lệch đó dễ khiến các em áp lực và thiệt thòi, chỉ vì nơi mình học "tựu trường sớm hơn".
>> Tôi không để con chỉ chơi suốt ba tháng nghỉ hè
Không chỉ học sinh, phụ huynh cũng bị kéo vào vòng xoáy ấy. Chuẩn bị sách vở, đồng phục, học phí, phương tiện đưa đón... tất cả đều bị "đẩy nhanh tiến độ". Nhiều người thở than: "Hè chưa kịp lên kế hoạch thì đã bị cắt ngang". Những chuyến đi chơi, những buổi về quê sum họp, cũng đành gác lại vì con đi học từ đầu tháng 8.
Tôi hiểu, việc tổ chức học sớm không hoàn toàn tiêu cực. Với một số địa phương, đó là cách để học sinh làm quen lại nền nếp học tập, bù đắp kiến thức sau các kỳ nghỉ dài hoặc gián đoạn vì dịch bệnh. Nhà trường cũng có thêm thời gian để ổn định tổ chức, hoàn thiện cơ sở vật chất, sắp xếp đội ngũ giáo viên và chương trình học.
Tuy nhiên, vấn đề không nằm ở chuyện học sớm, mà là cách tổ chức còn thiếu thống nhất và thiếu tính đến tâm lý học sinh. Có nơi học từ 1/8, nơi khác từ giữa tháng 8, lại có nơi đến tận 5/9 mới khai giảng. Sự chênh lệch này đặt ra câu hỏi: Liệu có thực sự cần thiết phải bắt đầu năm học sớm đến vậy không? Và nếu có, tại sao không áp dụng một cách linh hoạt, hợp lý, có cân nhắc đến nhu cầu nghỉ ngơi, phát triển toàn diện của học sinh?
Mùa hè không chỉ là kỳ nghỉ, mà còn là một phần của tuổi trẻ. Đó là lúc học sinh được lớn lên theo một cách rất riêng: trải nghiệm, khám phá, sống chậm và tự tìm thấy mình ngoài sách vở. Khi mùa hè chưa kịp khép lại mà năm học mới đã bắt đầu, cảm giác ấy giống như một bản nhạc chưa vang hết giai điệu cuối cùng đã bị ngắt ngang.
Tôi tin, điều học sinh cần không phải là "học càng sớm càng tốt", mà là được nghỉ đủ để sẵn sàng quay lại trường với tâm thế mới. Để ngày tựu trường không chỉ là ngày đầu tiên đến lớp, mà là một khoảnh khắc đáng nhớ, với đồng phục mới, sân trường rộn ràng và một tinh thần háo hức thực sự.
- Tôi bắt con học đủ thứ suốt ba tháng hè thay vì 'ôm' smartphone
- 'Ác mộng' con nghỉ hè
- Tôi để con nghỉ hè rời xa sách vở
- Tôi muốn con được nghỉ hè đủ 3 tháng
- Vợ chồng cãi nhau căng thẳng chuyện ai trông con nghỉ hè
- Gánh nặng chăm cháu nghỉ hè của ông bà ở quê