* Bài tiết lộ một phần nội dung phim
Trailer "Trạng Quỳnh nhí: Truyền thuyết Kim Ngưu" - ra rạp từ ngày 16/6. Video: Đoàn phim cung cấp
Trước công chiếu, phim nhận được quan tâm khi là một trong những dự án hoạt hình Việt hiếm hoi phát hành tại rạp. Đạo diễn Trịnh Lâm Tùng ấp ủ ý tưởng làm phim sau khi series Trạng Quỳnh thời nhí nhố gây sốt YouTube, mỗi tập đạt hàng triệu lượt xem.
So với Dế Mèn - Cuộc phiêu lưu tới xóm Lầy Lội (phim hoạt hình ra rạp gần đây), Trạng Quỳnh nhí có cấu trúc kịch bản phức tạp hơn, với các chương hồi rõ rệt. Nếu series chiếu YouTube chủ yếu là các lát cắt đời thường về Trạng Quỳnh, ở phim điện ảnh, đạo diễn tập trung vào cuộc chiến của nhân vật chính và nhóm bạn nhằm đánh bại cái ác.
Tác phẩm mở màn với bối cảnh ở làng Khoai, nơi mẹ con Quỳnh "Nhố" và bạn bè sinh sống. Một ngày, tin dữ ập đến. Cha Quỳnh - một viên quan triều đình - bị nghi ăn cắp ngọc Mắt Trâu, trở thành trọng tội. Cùng lúc, một nhóm người lạ đến làng lùng sục bảo vật, vô tình đẩy Quỳnh và các bạn Còi Nhí, Bí Mập, Muối vào một hành trình nhiều gian truân.
Sau đó, cậu bé phát hiện viên ngọc thực chất là bảo vật trấn áp Cửu Vĩ Hồ (hồ ly chín đuôi) - ác linh hùng mạnh bị phong ấn hàng nghìn năm. Nhiều ngày lênh đênh trên thuyền, nhóm bạn lưu lạc đến làng Sương Mù - nơi thế lực hắc ám sắp được đánh thức.

Trạng Quỳnh (áo đỏ) cùng nhóm bạn trong chuyến phiêu lưu. Ảnh: Đoàn phim cung cấp
Với thời lượng gần 100 phút, phim pha trộn yếu tố huyền sử, kỳ ảo trên nền chất liệu văn hóa dân gian. Một số tình tiết trong phim được lấy ý tưởng từ các giai thoại xưa về Trạng Quỳnh, trong đó có truyện Trâu đực có chửa. Ở lễ hội Kim Ngưu, quan huyện bắt ép người làng Khoai chăm làm sao cho trâu đực đẻ con. Bằng mưu mẹo, Quỳnh làm quan bẽ mặt, từ đó giúp dân làng thoát khỏi thế khó. Cũng với trí thông minh, Quỳnh phát hiện chân tướng một kẻ phản diện ở đầu phim.
Các nhân vật nhí được phác họa giàu chất đời thường, màu sắc riêng biệt. Đạo diễn đi sâu vào tính cách mỗi vai diễn với từng ưu, khuyết điểm. Quỳnh vốn được ngưỡng mộ bởi trí thông minh, nhưng ít ai biết cậu từng cô độc vì không thể bầu bạn cùng ai. Sự kiêu căng, tự phụ nhiều lần cản bước Quỳnh, cho đến khi cậu nhận ra để chiến thắng kẻ địch cần có bạn bè lẫn người thân đồng hành. Dù tính hung dữ, hay bắt nạt bạn, Bí Mập lại là người ra tay bảo vệ kẻ yếu thế những lúc nguy khốn.
Khâu kỹ xảo 3D là một trong những điểm sáng, giúp tác phẩm tăng sức hút. Từ những phút đầu, phim gây ấn tượng với phần đồ họa mượt mà, đặc biệt trong cảnh bố mẹ Quỳnh giao chiến với nhóm thổ phỉ. Tạo hình Giao Long mang kích thước đồ sộ, được tham khảo từ sách Lĩnh Nam chích quái. Nhiều đại cảnh của phim tạo hiệu ứng thị giác khi xem trên màn ảnh rộng, như phân đoạn dòng sông phát sáng giữa đêm, bầu trời đầy sao giữa vùng vịnh.
Phân cảnh Trạng Quỳnh cùng trâu vàng đánh nhau với Cửu Vĩ Hồ. Video: Đoàn phim cung cấp
Một trong những trường đoạn gây chú ý nhất là hồi cuối, khi Quỳnh cùng trâu vàng đối đầu Cửu Vĩ Hồ - "trùm" phản diện cuối phim. Hình tượng nhân vật được phát triển từ truyền thuyết Lạc Long Quân diệt trừ Tam Tinh. Ác quỷ mang nét nham hiểm, đôi mắt đỏ rực với chín cái đuôi, tượng trưng cho chín tội lỗi của con người. Theo Trịnh Lâm Tùng, tổ kỹ xảo gồm tám người phải làm việc nhiều tháng, bởi phân cảnh có độ phức tạp cao, yêu cầu kết hợp giữa kỹ xảo 3D và ánh sáng. Họ trải qua nhiều bước CGI xử lý lớp lông để tạo độ bồng bềnh khi Cửu Vĩ Hồ di chuyển.
Hình ảnh trâu vàng - vật nuôi bất đắc dĩ của Trạng Quỳnh - là một trong những sáng tạo đắt giá của đoàn phim, lấy cảm hứng từ huyền tích về trâu vàng ở Hồ Tây (Hà Nội) và chùa Kim Ngưu (Bắc Ninh). Con vật có tạo hình ngộ nghĩnh, được nhân cách hóa để gây cười. Đóng vai trò "sidekick" (phò tá) cho Quỳnh, ban đầu, trâu ham ăn, vụng về và nhút nhát. Đồng hành nhóm bạn suốt chuyến phiêu lưu, trâu vàng được trui rèn, phát huy thần lực, trở thành cứu tinh cho Quỳnh sau nhiều hiểm nguy. Ở hồi kết, khi trâu biến hình thành thần Kim Ngưu, êkíp tạo cho nhân vật lớp ngoài màu vàng kim để tăng vẻ kỳ ảo, siêu nhiên.
Trịnh Lâm Tùng cho biết đoàn phim gặp khó khi tự mày mò kỹ xảo, do hiếm đơn vị nào ở Việt Nam sản xuất hoạt hình dài gần 100 phút (thời lượng trung bình của phim điện ảnh). Họ đầu tư khoảng 35% tổng ngân sách vào khâu VFX, chú trọng tính chuyển động, biểu cảm của dàn nhân vật.
Phim tạo hiệu ứng tích cực với giới chuyên môn lẫn khán giả sau hai ngày chiếu sớm 14-15/6. Ông Đặng Trần Cường - Cục trưởng Điện ảnh - đánh giá tác phẩm có chất lượng cao, chứng minh phim hoạt hình Việt "có những bước chuyển mình vượt bậc".
Đạo diễn Trịnh Đình Lê Minh nói kịch bản có nhiều "twist" bất ngờ so với một tác phẩm thiếu nhi. "Hành trình trong phim liên tục mở ra nhiều chướng ngại vật với độ khó tăng dần. Khi tôi đoán sắp đến hồi kết, phim lại bất ngờ xoay chuyển, 'trùm cuối' hoán đổi vị trí và nâng cấp độ", anh nói. Tuy nhiên, đạo diễn Ngày xưa có một chuyện tình cho rằng phim mắc vài "sạn", như phần đầu ồn ào, một số động cơ nhân vật còn đơn giản, đôi mắt Trạng Quỳnh thiếu độ sống động.
Liên khúc "Lý cây đa - Đi cấy - Dung dăng dung dẻ" - nhạc phim "Trạng Quỳnh nhí". Video: Đoàn phim cung cấp
Ra rạp hai tuần sau Dế Mèn - phim hoạt hình lấy cảm hứng từ truyện Tô Hoài, đại diện êkíp nói không áp lực cạnh tranh phòng vé. "Doanh thu là điều quan trọng, nhưng hơn hết, tôi mong tác phẩm truyền cảm hứng cho hoạt hình Việt, đồng thời khơi gợi khán giả nhí tìm hiểu về truyện dân gian, huyền sử của dân tộc", Trịnh Lâm Tùng nói. Sau một tuần công chiếu, phim đạt gần ba tỷ đồng, theo Box Office Vietnam.
Mai Nhật