'Babylon': Vẻ đẹp và sự điên rồ của Hollywood

* Bài viết tiết lộ nội dung phim

 

 

Trailer Babylon

Trong thời kỳ hưng thịnh, Babylon được xem là đô thị đông dân nhất thế giới. Kinh Thánh từng viết về nơi này như một biểu tượng cho khát vọng để lại dấu ấn của con người trên Trái Đất: "Hãy đến và xây cho chúng ta một thành phố, với tòa tháp chạm tới thiên đường, để chúng ta có thể tạo ra tên tuổi cho chính mình". Đạo diễn Damien Chazelle - từng đoạt giải Oscar nhờ La La Land - chọn nó là nhan đề dự án điện ảnh mới nhất dù nội dung không liên quan trực tiếp đến thành phố cổ đại.

Câu chuyện theo chân ba nhân vật chính gồm tài tử Jack Conrad (Brad Pitt), cô gái trẻ đang tìm vai diễn đầu tay Nellie La Roy (Margot Robbie) và chàng trai nhập cư gốc Mexico Manny (Diego Calva) với ước mơ làm phim. Họ vốn không quen biết nhưng vô tình gặp mặt tại một bữa tiệc ở Hollywood. Từ đó, ba người bắt đầu hành trình riêng khám phá những vẻ đẹp và cả mặt tối tăm của kinh đô điện ảnh thế giới.

Với thời lượng 189 phút, Babylon giống một bản trường ca của Damien Chazelle về Hollywood và nghiệp làm phim.

Giống câu chuyện về thành phố cổ đại của nền văn minh Lưỡng Hà, Babylon miêu tả một Hollywood rực rỡ trong giai đoạn đầu của thời kỳ hoàng kim. Vẻ đẹp của kinh đô điện ảnh thế giới được truyền tải qua những câu thoại sáo ngữ của Jack Conrad, qua khát vọng nổi tiếng của Nellie hay ánh mắt ngưỡng mộ, choáng ngợp của Manny.

"Bạn đã đến phim trường bao giờ chưa? Bạn sẽ thấy! Đó là nơi kỳ diệu nhất thế giới", nhân vật của Brad Pitt nói trong phim. Ngoài đời là kẻ nghiện rượu, phóng túng, nhưng chỉ cần nghe tiếng hô "diễn", Jack Conrad biến thành con người khác, hoàn toàn tập trung vào công việc và tỏa ra sự quyến rũ của một tài tử đích thực.

Kịch bản mang nhiều yếu tố lịch sử khi tường thuật lại giai đoạn chuyển giao quan trọng của Hollywood. Phim bắt đầu với bối cảnh giữa thập niên 1920, khi các hãng sản xuất dần bước vào giai đoạn chuyển giữa phim câm (không tiếng động hoặc không thoại) sang phim "talkies" (có thoại).

Jack Conrad từng là gương mặt "hái ra tiền" của các nhà sản xuất phim câm. Tuy nhiên, anh không phù hợp xu thế mới và bị nhận xét hết thời. Nellie La Roy từ thiếu nữ tay trắng đến Los Angles theo đuổi ước mơ và nhanh chóng trở thành biểu tượng gợi cảm với những vai nổi loạn. Sang giai đoạn phim có thoại, sự nghiệp của cô chông chênh khi chất giọng New Jersey bị chê quê mùa, các nhà sản xuất không còn mặn mà, săn đón.

Các nhân vật trong phim lấy cảm hứng từ nhiều tên tuổi trong ngành điện ảnh. Câu chuyện từ "Lọ Lem" thành minh tinh của Nellie gợi nhớ cuộc đời các cố diễn viên như Clara Bow, Mabel Normand. Trong khi đó, tài tử Jack Conrad khiến nhiều người liên tưởng đến ngôi sao phim câm John Gilbert, người để ria mép giống nhân vật do Brad Pitt đóng. Một số cá nhân có thật được đưa lên màn ảnh như nhà sản xuất Irving Thalberg (Max Minghella đóng), minh tinh Colleen Moore (Samara Weaving), nữ diễn viên Marion Davies (Chloe Fineman).

Êkíp không tập trung tái hiện Hollywood một cách chân thực nhất, chỉ dùng bối cảnh xưa để liên hệ tới ngành phim hiện đại. Trong một phân đoạn, Jack Cornard nói về tương lai Hollywood: "Chúng ta phải đổi mới. Chúng ta phải truyền cảm hứng. Chúng ta phải mơ ước vượt ra ngoài lớp vỏ bằng xương bằng thịt phiền phức này. Lập bản đồ những giấc mơ đó lên các cuộn phim và in chúng vào lịch sử". Nếu người dân Babylon từng mơ ước xây tháp Babel để chứng minh tài năng của mình với Chúa, màn độc thoại của Brad Pitt cũng thể hiện khát vọng tạo ra những thước phim để đời của giới nghệ sĩ.

Phim kết bằng phân đoạn tổng hợp những ảo giác của nhân vật chính Manny, khi anh nhìn trước được tương lai về một thời kỳ mới của Hollywood. Ở đó, phim ảnh ra đời phục vụ đa dạng đối tượng khán giả, không phân biệt tuổi tác hay màu da. Phân đoạn cũng gợi nhớ người xem về sự phát triển nhanh chóng của điện ảnh, từ khâu kỹ thuật hình ảnh cho tới thể loại, đề tài.

Nhan đề Babylon không đơn thuần mang ý nghĩa tôn vinh những tinh hoa của một thời xa vắng. Trong văn hóa đại chúng phương Tây, nó còn ẩn chứa ý nghĩa về sự diệt vong, khi con người tha hóa và chịu sự trừng phạt của đấng sáng tạo. Với Damien Chazelle, Hollywood chính là phiên bản khác của Babylon, nơi tuyệt đẹp nhưng cũng đầy nhiễu nhương.

Ngoài tính ngợi ca, bộ phim xoáy sâu vào những mặt tối của làng giải trí với những bữa tiệc thác loạn, ma túy, tội phạm, thực trạng đổi tình lấy cơ hội thăng tiến nghề nghiệp hay nạn phân biệt chủng tộc, coi thường phụ nữ, người đồng tính. Những mặt trái này được lồng ghép trong câu chuyện của nhiều nhân vật phụ như chàng nhạc công da màu Sidney Palmer (Jovan Adepo), cô ca sĩ thích cả hai giới Fay Zhu (Li Jun Li) hay ông trùm James McKay (Tobey Maguire).

Babylon là một tác phẩm tham vọng của Damien Chazelle, với nội dung và quy mô lớn hơn các dự án trước đây như Whiplash, La La Land... Tác phẩm theo phong cách của chủ nghĩa tối đa, cố gắng phô trương hết sức trong từng khung hình. Đạo diễn xây dựng nhiều đại cảnh, sử dụng các cú máy kéo dài và thủ thuật để tái hiện phong cách điện ảnh của từng thời kỳ.

Lời thoại và diễn xuất được làm lố một cách có chủ đích. Xem phim, khán giả như ngồi trên chuyến tàu lượn siêu tốc khi cảm xúc thay đổi liên tục do những pha cắt cảnh đột ngột. Chazelle vẫn thể hiện sự tinh tế trong khâu biên tập âm nhạc và hình ảnh như những phim trước đây.

Theo Screen Rant, Damien Chazelle nhấn mạnh muốn Babylon là một bộ phim "tàn nhẫn và tuyệt đẹp". Ông cũng lộ rõ ý đồ thực hiện tác phẩm không dành cho tất cả khán giả. Mở đầu, đạo diễn như "đuổi khách" với cảnh người đàn ông bị voi đại tiện lên người. Bên cạnh các phân đoạn đầy tính duy mỹ, những cảnh gây khó chịu như trên xuất hiện nhiều lần. Quay phim Linus Sandgren nói với tờ Polygon: "Nhiều khán giả sẽ lập tức rời rạp sau cảnh đó (khoảng phút thứ bốn). Cả đoàn đã bàn về việc này. Trong 15 phút đầu tiên, chúng tôi cho mọi người hiểu sẽ được xem những gì nếu ở lại".

Phong cách làm phim này của Damien Chazelle tạo ra ý kiến đa chiều từ giới phê bình. Phim bị xếp loại "cà chua thối" trên Rotten Tomatoes, chỉ đạt 52% điểm tích cực trên tổng 329 bài đánh giá. Nhiều người cho rằng đạo diễn quá ngạo mạn khi muốn tạo ra những điều mới mẻ, kết quả cho ra đời một tác phẩm nhảm nhí, lộn xộn. Trái ngược, một số nhà phê bình đánh giá cao sự dũng cảm, sáng tạo của Chazelle và khen ngợi các khía cạnh kỹ thuật, diễn xuất.

Đạt Phan