Khi theo chân quân đội Jordan trong nhiệm vụ thả hàng viện trợ từ máy bay, các phóng viên Guardian đã có cơ hội hiếm hoi quan sát cảnh tượng đổ nát ở Dải Gaza, nơi người dân đang đối mặt với nạn đói và mức độ tàn phá kinh hoàng vì chiến tranh.
Nhìn từ trên cao, nhóm phóng viên mô tả Gaza giống như "phế tích của một nền văn minh cổ đại, vừa được phát hiện sau nhiều thế kỷ chìm trong bóng tối", với những mảng bê tông vỡ vụn, tường đổ nát, những khu phố loang lổ hố bom.
Chưa đầy hai năm trước, mảnh đất này vẫn là một vùng đất sôi động, với những khu chợ đông nghịt, đường phố rộn tiếng trẻ em. Khung cảnh nay "không khác gì một vùng đất vừa trải qua tận thế".
Máy bay quân sự Jordan thả hàng viện trợ xuống Dải Gaza, ngày 5/8. Video: Guardian
Tuần trước, Israel thông báo nối lại hoạt động phối hợp thả viện trợ xuống Dải Gaza bằng đường hàng không, sau áp lực quốc tế về tình trạng khủng hoảng, nạn đói tại dải đất.
Nhóm phóng viên Guardian đã được cấp phép để lên máy bay không quân Jordan tham gia nhiệm vụ thả ba tấn hàng viện trợ ngày 5/8. Sau khi chiến sự bùng phát năm 2023, Israel đã cấm các nhà báo nước ngoài vào Gaza, động thái chưa từng có trong lịch sử xung đột hiện đại, đánh dấu một trong số ít lần báo chí bị ngăn tiếp cận chiến trường.
Ngay cả từ độ cao 600 m, dấu tích của xung đột vẫn hiện rõ, tại các địa điểm gắn với những lần giao tranh tàn khốc nhất.
Một khu vực đô thị ở miền bắc Dải Gaza, ngày 5/8. Ảnh: Guardian
Khoảng 1 giờ 30 phút sau khi cất cánh, máy bay Jordan bay qua miền bắc Gaza và thành phố Gaza City, giờ đây chỉ còn là một vùng đổ nát đầy bụi bặm.
Toàn bộ các khu dân cư đã bị san phẳng, gần như không thể thấy dấu tích con người. Chỉ qua ống kính máy ảnh, các phóng viên mới phát hiện một nhóm nhỏ dân thường đứng giữa đống đổ nát.
Khi gần trại tị nạn Nuseirat, máy bay mở cửa sau, những kiện hàng viện trợ gắn dù trượt ra ngoài.
Quân đội Jordan đã phối hợp triển khai hàng trăm chiến dịch thả hàng viện trợ như vậy xuống dải đất, chuyển tổng cộng 325 tấn hàng.
Tuy nhiên, số hàng viện trợ này bị đánh giá là "muối bỏ bể", khi nạn đói đang lan rộng ở Gaza. Theo Guardian, phương pháp dùng máy bay thả hàng viện trợ nhìn chung tốn kém, thiếu hiệu quả so với xe tải.
Một số địa phương ở Dải Gaza trước và sau xung đột. Video: Guardian
Nhìn từ trên cao, Dải Gaza rất nhỏ bé và là nơi sinh sống của khoảng hơn hai triệu người trước chiến sự. Vùng đất này nhỏ hơn London 4 lần, đã ghi nhận hơn 60.000 người thiệt mạng từ đầu xung đột, hàng nghìn người bị chôn vùi dưới đống đổ nát.
Cách nhóm phóng viên vài trăm mét bên dưới là Malak A Tantesh, đồng nghiệp của họ. Hầu hết các nhà báo Guardian vẫn chưa thể gặp được Tantesh do lệnh phong tỏa của Israel. Nữ phóng viên này đã mất nhà, người thân, bạn bè trong xung đột, và đang phải sống trong cảnh thiếu lương thực, nước uống.
Khi máy bay quay đầu về Jordan, một binh sĩ chỉ về phía nam: "Đó là Rafah". Cách đó vài km về phía đông, giữa những ngọn đồi đầy hố bom, là nơi một đoàn xe cứu thương Palestine bị quân đội Israel tấn công ngày 23/3. 15 nhân viên y tế và cứu hộ, cứu nạn thiệt mạng. Họ sau đó được chôn cất trong một nấm mộ tập thể.
Đường bay của phi cơ Jordan thả hàng viện trợ ngày 5/8. Đồ họa: Guardian
Sau khi hạ cánh xuống căn cứ không quân Ghabawi, Jordan, nhóm phóng viên tự hỏi: "Bao giờ mới có thể nhìn thấy Gaza một lần nữa? Và sau khi chứng kiến dải đất trở thành một vùng hoang vu chỉ còn gạch đá và những nấm mộ, còn gì nữa để phá hủy, khi mọi thứ gần như đã không còn?".
Đức Trung (Theo Guardian, AFP, AP)