"Côn Đảo hội tụ đầy đủ yếu tố về điều kiện tự nhiên, lịch sử, con người để trở thành hình mẫu phát triển biển đảo xanh, bền vững của Việt Nam. Thành phố sẽ cùng với địa phương thực hiện", nội dung được Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Văn Được đưa ra tại Đại hội Đảng bộ đặc khu Côn Đảo lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025-2030, sáng 8/8.
Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Văn Được phát biểu tại Đại hội Đảng đặc khu Côn Đảo, ngày 8/8. Ảnh: Lê Tuyết
Người đứng đầu chính quyền thành phố cho rằng kinh tế của Côn Đảo phát triển qua từng năm nhưng môi trường vẫn đảm bảo, an ninh, trật tự được giữ vững, vườn quốc gia với hơn 1.500 loại động vật, thực vật được giữ gìn. Đặc biệt, di tích lịch sử được bảo tồn, đóng góp vào hoạt động du lịch tâm linh. "Những điều này cần tiếp tục được phát huy, đặc biệt khi Côn Đảo hướng tới mục tiêu phát triển cao hơn là đảo xanh, thông minh, đáng sống", ông Được nói.
Trước ngày 1/7, Côn Đảo thuộc tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Sau khi sáp nhập, nơi đây trở thành đặc khu duy nhất của TP HCM. Quần đảo rộng gần 76 km2, gồm 16 hòn đảo, trong đó Côn Sơn lớn nhất, cách trung tâm TP HCM hơn 230 km. Các dịch vụ giao thông, lữ hành, lưu trú, ẩm thực... là nguồn thu chủ yếu của kinh tế đảo. Bảy tháng đầu năm, thương mại, dịch vụ, du lịch đạt trên 3.000 tỷ đồng, tăng gần 15% so cùng kỳ. Tổng lượt khách tham quan gần 456.000 người, trong đó hơn 16.000 khách quốc tế.
Theo ông Được, Côn Đảo đã và đang gặp một số thách thức như hạ tầng giao thông kết nối, chi phí đầu tư và dân số cơ học dự kiến sẽ tăng nhanh khi kinh tế phát triển.
Theo thống kê, đặc khu này có hơn 6.500 dân thường trú tuy nhiên, thực tế có tổng hơn 12.000 người, tức lưu trú, tạm trú đang chiếm khoảng 50% người dân sinh sống.
"Dân cư sẽ còn tăng lên nhiều nên hạ tầng phải được tập trung đầu tư, không chỉ từ ngân sách mà còn huy động nguồn lực xã hội, kêu gọi các nhà đầu tư có đẳng cấp quốc tế", ông Được nói. Sắp tới, thành phố sẽ đầu tư mở rộng sân bay Côn Đảo, kêu gọi nhà đầu tư nâng cấp cảng Bến Đầm, lưới điện quốc gia kéo ra đảo đã hoàn thiện 70-80% và dần về đích....
Người dân chạy xe máy trên đường Tôn Đức Thắng, đặc khu Côn Đảo, ngày 8/8. Ảnh: Lê Tuyết
TP HCM chọn Côn Đảo và Cần Giờ là hai nơi đi đầu về phát triển giao thông xanh, vùng phát thải thấp. Theo ông Được, người dân hai nơi này sẽ hạn chế đăng ký mới xe xăng mới mà chuyển sang sử dụng nhiên liệu xanh, sạch. Để khuyến khích, địa phương mời gọi nhiều doanh nghiệp cùng tham gia và lựa chọn đơn vị có chính sách tốt nhất cho người dân trên tinh thần công bằng, tuân thủ đúng pháp luật.
Về nguồn nước, ông Được cho rằng cần tính đến tình huống người sinh sống trên đảo tăng lên đến hàng chục, trăm nghìn người. Khi đó, không có hồ chứa nước mưa, trữ nước ngọt nào đáp ứng đủ. Vì vậy Côn Đảo cần được đầu tư nhà máy lọc nước biển thành nước ngọt.
Ông Trần Thanh Huyền, Phó chủ tịch UBND đặc khu Côn Đảo, cho biết phát triển xanh, bền vững cũng là mục tiêu mà địa phương theo đuổi từ khi còn là huyện thuộc tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Địa phương đã đưa hai dự án mang tính cấp thiết là nhà máy xử lý rác thải với công nghệ hiện đại, tái chế rác thân thiện môi trường và nhà máy lọc nước biển thành nước ngọt vào danh mục đầu tư công. Địa phương cũng kêu gọi đầu tư hệ thống giao thông công cộng xanh...
Theo ông Huyền, chính quyền đặc khu đang phối hợp Viện nghiên cứu phát triển TP HCM thực hiện đề án chuyển đổi xanh và kinh tế tuần hoàn, hướng tới không rác thải nhựa. Trước mắt, từ 1/9, đặc khu Côn Đảo thí điểm sẽ không lưu hành, nhập qua cảng các sản phẩm nhựa dùng một lần như túi nylon khó phân hủy, hộp xốp, ly nhựa, ống hút nhựa, muỗng nhựa, túi khăn ướt... Đầu năm sau, nơi này sẽ không còn sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần, bao bì nhựa khó phân hủy.
Đại hội Đảng bộ Đặc khu Côn Đảo lần thứ I đặt mục tiêu đến năm 2030 đưa hòn đảo này trở thành điểm du lịch đẳng cấp khu vực và quốc tế, phát triển bền vững trên nền tảng bảo tồn thiên nhiên, văn hóa, lịch sử, gắn với giữ vững quốc phòng - an ninh và nâng cao chất lượng sống cho người dân. Trong 5 năm tới, Côn Đảo chọn ba đột phá: hoàn thiện hệ thống xử lý nước thải, rác thải và phát triển giao thông xanh; nâng chất du lịch sinh thái; đẩy mạnh cải cách hành chính, chuyển đổi số và xây dựng đảo thông minh.
Lê Tuyết