"Harvard đã biến hệ thống giáo dục đại học của Mỹ thành trò hề", Bộ trưởng Giáo dục Mỹ Linda McMahon viết trong thư gửi Chủ tịch Harvard Alan Garber ngày 5/5.
Trong thư, bà McMahon cáo buộc Harvard đã "mời những du học sinh có hành vi bạo lực và coi thường Mỹ đến trường, không tuân thủ các nghĩa vụ pháp lý, đạo đức và ủy thác, trách nhiệm minh bạch và sự nghiêm ngặt về học thuật". Bộ Giáo dục Mỹ đề nghị Harvard phải giải quyết quan ngại về vấn đề bài Do Thái và các khiếu nại cho rằng trường đã từ bỏ mục tiêu theo đuổi "sự xuất sắc về mặt học thuật", tuyển dụng ít giảng viên theo quan điểm bảo thủ.
"Thư này nhằm thông báo với ông rằng Harvard không nên tìm kiếm trợ cấp liên bang nữa, vì sẽ không có khoản nào được cung cấp. Harvard không còn là tổ chức nhận tài trợ công, thay vào đó có thể hoạt động như tổ chức nhận tài trợ tư nhân", bà McMahon viết, nhắc đến quỹ hiến tặng hơn 53 tỷ USD của trường. "Các ưu tiên của chính quyền không thay đổi và bức thư hôm nay đánh dấu sự kết thúc của các khoản tài trợ mới cho trường".
Đại học Harvard chưa bình luận về thông tin.
CNN dẫn lời một quan chức giấu tên cho biết động thái này sẽ nhắm cụ thể vào nguồn tài trợ cho việc nghiên cứu, ước tính sẽ tác động "hơn 1 tỷ USD mỗi năm", không ảnh hưởng đến các khoản tài trợ cho sinh viên khó khăn và khoản vay sinh viên.
Khuôn viên Đại học Harvard, thành phố Cambridge, bang Massachusetts ngày 22/4. Ảnh: AFP
Động thái đánh dấu phản ứng đầu tiên của chính quyền Tổng thống Donald Trump, sau khi Đại học Harvard tháng trước đệ đơn kiện Nhà Trắng lên tòa án liên bang vì đóng băng hàng tỷ USD tài trợ cho cơ sở.
Căng thẳng giữa Harvard và chính quyền ông Trump leo thang từ cuối tháng 3, khi Bộ Giáo dục Mỹ cảnh báo sẽ đánh giá lại khoản tài trợ 8,7 tỷ USD cho trường.
Nhóm liên ngành Chống tư tưởng bài xích Do Thái (JTFCAS) thuộc Bộ Giáo dục Mỹ tháng trước ra loạt yêu cầu với Đại học Harvard, trong đó có thay đổi chương trình giảng dạy và cách thức tuyển sinh, nhằm "loại bỏ tư tưởng bài Do Thái", sau khi sinh viên và nhân viên trường tham gia các cuộc biểu tình ủng hộ Palestine, phản đối chiến sự ở Gaza hồi năm ngoái. Chính quyền Trump cũng yêu cầu Harvard hủy bỏ các chương trình DEI (đa dạng, công bằng và hòa nhập), với lập luận rằng nó trao cơ hội dựa theo chủng tộc, giới tính và các yếu tố khác, thay vì năng lực thực sự.
Đại học Harvard thông báo sẵn sàng hợp tác với chính quyền, nhưng cho rằng các yêu cầu như vậy là động thái can thiệp quá mức từ chính quyền liên bang nhằm "kiểm soát cộng đồng Harvard" và "đe dọa các giá trị của trường trong vai trò tổ chức tư nhân chỉ tập trung mục tiêu theo đuổi, sáng tạo và phổ cập kiến thức".
Chính quyền Trump tháng trước đã đóng băng 2,2 tỷ USD tài trợ cho Đại học Harvard và có thể đang chuẩn bị cắt thêm 1 tỷ USD tài trợ nữa. Bộ An ninh Nội địa Mỹ cũng đã hủy một gói tài trợ 2,7 triệu USD cho ngôi trường. Tổng thống Trump đầu tháng 5 nói ông có kế hoạch tước quyền miễn thuế của Harvard.
Như Tâm (Theo Reuters, AFP)