Deep State, nhóm phân tích có liên hệ với Bộ Quốc phòng Ukraine, hôm 5/8 cho biết lực lượng Nga đang tập trung tấn công Rodynske, thành phố nằm ở phía bắc thành trì Pokrovsk và Mirnograd do Kiev kiểm soát tại tỉnh Donetsk. "Các đơn vị phòng thủ đang nỗ lực hết sức để ngăn đối phương tiến quân", nhóm này cho hay.
Một sĩ quan Vệ binh Quốc gia Ukraine cùng ngày thừa nhận Nga đang mở rộng vùng xám, khu vực giao tranh và không bên nào kiểm soát hoàn toàn, xung quanh Rodynske.
Nguồn tin thân cận với tình báo quân đội Ukraine tiết lộ rằng thiết bị bay không người lái góc nhìn thứ nhất (drone FPV) của Nga đang liên tục hoạt động trên tuyến cao tốc M-30 nối Pokrovsk với Pavlograd, gây khó khăn cho nỗ lực hậu cần của Ukraine trong khu vực.
Vị trí Pokrovsk và một số khu dân cư lân cận. Đồ họa: DeepState
Giới chuyên gia quân sự Ukraine đánh giá Rodynske có vị trí quan trọng, do đây là thành phố hậu phương của Pokrovsk và Mirnograd. Kiểm soát được địa điểm này sẽ giúp Nga đẩy mạnh chiến thuật vây lấn và gia tăng áp lực lên lực lượng phòng thủ ở mặt trận Pokrovsk, hướng đến mục tiêu giành được thành trì chiến lược của Ukraine tại tỉnh Donetsk.
Các đợt tiến công của Nga trong vòng 3 tháng qua đã tạo thành gọng kìm bao quanh mặt trận Pokrovsk - Mirnograd. Điều này có thể khiến các đơn vị Ukraine đối mặt nguy cơ rơi vào "nồi hầm", thuật ngữ thường được Nga dùng để chỉ những vòng vây lớn trên chiến trường, nơi họ sử dụng lực lượng lớn bao vây nhiều mặt, chỉ để lại một lối thoát cho đối phương.
Chiến thuật này từng được sử dụng thành công trong các chiến dịch công phá những thành trì kiên cố như Avdeevka, Ugledar và Kurakhovo. Điểm khác biệt trong chiến dịch Pokrovsk là sự xuất hiện của đặc nhiệm luồn sâu, tạo áp lực kép lên lực lượng phòng thủ Ukraine.
Theo tờ Bild của Đức, Nga đang tiến hành 3 giai đoạn trong chiến dịch tấn công Pokrovsk, gồm cô lập khu vực chiến đấu, cắt đứt tuyến hậu cần và triển khai các cuộc tấn công hiệp đồng từ nhiều hướng.
Giai đoạn đầu tiên được phát động từ đầu năm, khi quân đội Nga tăng cường tấn công ở phía đông Pokrovsk, với mục tiêu cắt đứt các tuyến đường tiếp tế từ phía bắc và tây. Bộ Quốc phòng Anh nhận định Nga đã triển khai lực lượng lớn, ước tính lên tới 160.000 quân, để tạo áp lực từ hướng đông nam, tây nam và bắc.
Pháo binh hạng nặng và bộ binh cơ giới được triển khai ở hướng đông nam, phối hợp tấn công trực diện nhằm bẻ gãy các phòng tuyến chính của Ukraine. Lực lượng xe tăng phụ trách hướng tây nam, với nhiệm vụ kiểm soát các tuyến đường giao thông và đường sắt chiến lược.
Các đơn vị đổ bộ đường không và cơ giới hạng nhẹ Nga tập trung ở hướng bắc, ngăn chặn mọi nỗ lực tiếp viện của đối phương.
Binh sĩ Ukraine bị lính Nga phục kích tại Pokrovsk trong video đăng ngày 22/7. Video: X/AMK Mapping
Chiến thuật này cho phép quân đội Nga duy trì áp lực liên tục mà không phải chịu tổn thất lớn. "Lực lượng Nga đang cố gắng vượt qua Pokrovsk từ phía đông để siết chặt vòng vây, thay vì lao vào các cuộc tấn công trực diện gây thiệt hại nặng", Viktor Trehubov, phát ngôn viên lực lượng Ukraine ở mặt trận phía đông, cho hay.
Giai đoạn tiếp theo bắt đầu khi các tuyến hậu cần huyết mạch từ hậu phương Ukraine đến Pokrovsk, trong đó có đường cao tốc T-0406 và E-50, lọt vào tầm hoạt động của pháo binh và drone FPV Nga. Nhiều đoàn xe vận tải Ukraine đã bị tập kích trên đường đến và đi từ Pokrovsk, khiến lực lượng phòng thủ thường xuyên rơi vào tình trạng thiếu hụt nguồn lực.
Ngoài siết vòng vây và liên tục đánh phá tuyến hậu cần, Nga còn triển khai các đơn vị trinh sát đặc nhiệm luồn sâu vào trung tâm thành phố.
Tờ Ukrainska Pravda dẫn lời các binh sĩ đóng quân tại Pokrovsk cho biết họ đã phát hiện đặc nhiệm Nga xâm nhập đô thị này từ giữa tháng 7. Trong video do một quân nhân Ukraine đăng, ôtô của lực lượng phòng thủ đã lọt vào ổ phục kích của lính Nga khi đi qua nút giao giữa phố Shevchenko và Zakhystnykiv Ukrayiny tại trung tâm thành phố, khiến ít nhất một binh sĩ trúng đạn.
Nhóm phân tích Ukraine nhận định các đơn vị trinh sát đặc nhiệm Nga có kế hoạch lập vị trí phòng thủ để chờ quân tiếp viện. "Đáng buồn là chúng ta đã chịu tổn thất và tình trạng bắn nhầm đồng đội đang gia tăng. Mọi người đều biết các nhóm trinh sát đối phương đã xuất hiện, nhưng rất ít người nắm rõ hướng di chuyển và vị trí của họ", DeepState nói thêm.
Chiến thuật luồn sâu không chỉ gây áp lực tâm lý lên binh sĩ Ukraine mà còn làm suy yếu khả năng phối hợp phòng thủ của họ.
Alexander Khramchikhin, chuyên gia thuộc Viện Phân tích Chính trị và Quân sự có trụ sở tại Moskva, nhận định các cuộc tấn công vòng ngoài và hoạt động xâm nhập trong nội đô Pokrovsk sẽ khiến phòng tuyến Ukraine "rạn nứt nghiêm trọng".
Binh sĩ Nga thuộc cánh quân Trung tâm tại tỉnh Donetsk hồi tháng 7. Ảnh: RIA Novosti
Giới chuyên gia và binh sĩ Ukraine đánh giá tình hình ở Pokrovsk hiện nay tương tự Avdeevka và Ugledar, những thành trì chiến lược mà quân đội Ukraine phải từ bỏ sau khi lực lượng Nga lập gọng kìm và tạo nồi hầm. Các đơn vị Ukraine cố gắng bám trụ hai thành phố trên lâu nhất có thể, khiến họ phải chật vật rút lui dưới hỏa lực dữ dội của Nga và hứng chịu thương vong nặng.
Ivan Stupak, chuyên gia quân sự Ukraine, nhận định quân đội nước này nhiều khả năng phải rời Pokrovsk trong vòng 60 ngày tới. "Quân đội Nga đang dần siết vòng vây. Hành lang ra vào Pokrovsk rộng khoảng 17 km, việc di chuyển qua đây còn tương đối an toàn. Tuy nhiên, nếu tình hình xấu đi, nỗ lực cố thủ tại Pokrovsk sẽ là bất khả thi", ông nói.
Phong Lâm (Theo Bild, Topwar, Euromaidan Press, Vzglyad)