Đâu đó tôi vẫn thường nghe thế này: "Việt Nam đá bóng không giỏi nhưng chúng ta là quốc gia rất yêu bóng đá" tôi trước cũng tin là thế, nhưng giờ tôi nghĩ điều đó có lẽ không hoàn toàn đúng.
Nói người Việt "yêu bóng đá" là chưa thật chính xác. Nếu thực sự yêu, thì mức độ đầu tư và ủng hộ sẽ phải khác. So với nhiều quốc gia trong khu vực, ngay cả Thái Lan, độ "chịu chơi" của người Việt dành cho bóng đá nội địa là quá khiêm tốn.
Khán giả Việt đến sân cổ vũ giải V-League thua xa khán giả Thái cổ vũ giải Thai League - dù dân số ta đông hơn.
Sự thật là, người Việt không hẳn yêu bóng đá, chúng ta chỉ yêu đội tuyển quốc gia. Chỉ đến khi có giải lớn, đội tuyển thắng, không khí mới sôi sục. Còn giải trong nước thì vắng như chùa bà Đanh, cầu thủ ra sân đá như làm thêm ngoài giờ.
Chúng ta không quá đam mê thể thao. Giới trẻ ít đá bóng, thế hệ lớn tuổi thì thờ ơ. Văn hóa "trung thành với đội bóng địa phương" gần như không tồn tại. Cách xem bóng đá qua tivi, không ra sân, không mua vé, không mua áo đấu... khiến nền bóng đá trong nước thiếu dưỡng chất nuôi sống.
Nếu tinh thần thể thao thấp, phong cách làm việc thiếu chuyên nghiệp từ cầu thủ, HLV, trọng tài cho tới ban tổ chức, thì giấc mơ "bóng đá Việt cất cánh" e là chỉ hợp làm phim hài, kiểu Đội bóng Thiếu Lâm của Châu Tinh Trì. Chỉ khác là, phim kia dù hài nhưng vẫn thắng được... còn ta thì vẫn đang tìm công thức để đá không thua.
Nên để bóng đá nước nhà cất cánh thật sự thì khán giả phải thật sự yêu bóng đã.
Chúng ta chỉ yêu đội tuyển quốc gia. Và tình yêu đó cũng mang tính thời điểm. Khi tuyển thắng - đặc biệt là những trận gây tiếng vang - cả xã hội sôi sục. Nhưng khi đội tuyển sa sút hay chỉ còn giải trong nước, mọi thứ im lìm như chưa từng có ai quan tâm.
Các sân vận động V-League trống vắng, giải hạng Nhất càng điều hiu. Các đội bóng "sống mòn" bằng ngân sách địa phương hoặc tiền túi của một ông bầu... thiếu động lực để chuyên nghiệp hóa.
Thực tế, người Việt không đam mê thể thao theo cách mà những quốc gia có nền bóng đá phát triển vẫn thể hiện. Giới trẻ ngày càng ít đá bóng, phần vì thiếu sân chơi, phần vì đã chuyển sang các thú giải trí khác. Người già thì không mặn mà, còn người trung niên phần lớn chỉ xem bóng đá qua tivi. Văn hóa "trung thành với CLB địa phương" - thứ giữ lửa cho bóng đá nhiều quốc gia - gần như không tồn tại ở Việt Nam.
Ngay cả hành vi tiêu dùng bóng đá cũng chưa phát triển: không mua vé, không mua áo đấu, không theo dõi các nền tảng chính thống. Điều đó khiến bóng đá Việt không có sức sống nội tại, phụ thuộc hoàn toàn vào ngân sách và lòng hảo tâm.
Muốn bóng đá nước nhà cất cánh, thì trước hết khán giả Việt phải học lại cách yêu bóng đá. Yêu không chỉ là reo hò mỗi lần đội tuyển thắng, mà là đồng hành mỗi ngày với bóng đá trong nước - từ sân cỏ hạng Nhì cho tới những trận cầu giữa hai CLB địa phương.
Phải có những người sẵn sàng mua vé, mua áo, tạo sức ép, bảo vệ danh tiếng CLB mình yêu, chấp nhận thắng - thua - và chờ đợi.
Không có tình yêu đủ sâu, thì mọi đòi hỏi thành tích đều chỉ là ảo vọng. Và khi niềm tin đặt nhầm chỗ, thất vọng sẽ lại nối dài.