Bãi chôn lấp Ghazipur ở Delhi là một trong những bãi chôn lấp lâu đời và lớn nhất Ấn Độ, nổi tiếng với mùi hôi thối và dễ bốc cháy. Được đưa vào sử dụng năm 1984, rác thải tại bãi chôn lấp hiện cao tới 65 m. Các núi rác như Ghazipur gây ra nhiều rủi ro về môi trường và sức khỏe cho dân cư xung quanh.
Theo Nikkei Asia, lượng rác thải rắn mỗi ngày của Ấn Độ vượt ngưỡng 170.000 tấn. Một lượng lớn rác thải đô thị được đưa đến các bãi chôn lấp, một số bãi tiếp nhận 2.000-9.000 tấn rác mỗi ngày. Các bãi chôn lấp tại Delhi và Mumbai đóng góp lần lượt 6% và 26% lượng phát thải methane, khí nhà kính gây ấm lên toàn cầu, của cả thành phố. Những thống kê này có thể chưa phản ánh đầy đủ mức độ nghiêm trọng vì tỷ lệ giữa hoạt động xử lý rác không được kiểm soát so với việc sử dụng bãi chôn lấp hợp vệ sinh là 10:1.
Khói bốc mù mịt từ bãi rác Ghazipur ở Delhi tháng 4/2024. Ảnh: AFP
Times of India cho biết, trong thập kỷ qua, nhiều startup đã tham gia vào lĩnh vực quản lý chất thải rắn (SWM), với phương thức hoạt động khác các tập đoàn lớn và chính quyền thành phố, vốn có nhiều thủ tục rườm rà.
Tính đến tháng 4/2023, 1.411 startup về quản lý rác thải đã được Cục Xúc tiến Công nghiệp và Thương mại Nội địa Ấn Độ (DPIIT) công nhận. Các bang có số lượng startup nhiều nhất là Maharashtra, Delhi, Uttar Pradesh, Karnataka và Gujarat. Nhiều startup thậm chí có những công nghệ tiên phong hiện được các công ty lớn và chính quyền áp dụng rộng rãi như nhà máy ủ phân cộng đồng xử lý rác hữu cơ, hệ thống AI thu thập dữ liệu về những mô hình phát sinh rác thải.
Rahul Nainani và Gurashish Singh Sahni, hai nhà đồng sáng lập ReCircle, bước chân vào lĩnh vực quản lý rác thải sau vụ cháy kéo dài nhiều ngày tại một núi rác khổng lồ ở Deonar, Mumbai, năm 2016. "Thảm họa đưa chúng tôi đến khảo sát Shivaji Nagar, khu ổ chuột giáp bãi rác, và phát hiện tuổi thọ trung bình của cư dân chỉ là 39", Nainani cho biết.
ReCircle ban đầu tập trung vào mọi loại rác khô, hỗ trợ kết nối các hộ gia đình với cơ sở tái chế. Năm 2018, công ty chuyển sang mô hình B2B (doanh nghiệp với doanh nghiệp) tập trung vào rác thải nhựa.
ReCircle hiện có mạng lưới đối tác thu gom và xử lý rác thải lớn, hoạt động trên 271 địa điểm tại Ấn Độ. Đến nay, công ty đã giúp 269.000 tấn rác thải không bị đổ thẳng ra bãi chôn lấp. Nền tảng kỹ thuật số độc quyền của công ty, ClimaOne, cho phép theo dõi sự di chuyển của rác thải trong toàn bộ chuỗi cung ứng theo thời gian thực.
Ảnh vệ tinh đám cháy tại bãi rác ở Deonar, Mumbai, năm 2016. Ảnh: NASA
Trong khi đó, startup WeVois Labs phát triển ứng dụng hỗ trợ người thu gom rác, cung cấp cho họ mọi thông tin cần thiết. "Chúng tôi cung cấp thông tin này bằng ngôn ngữ địa phương, họ chỉ cần đi theo bản đồ để đảm bảo thu gom hiệu quả. Các nhà chức trách cũng có thể giám sát dữ liệu và cải tiến quy trình dựa vào đó", Abhishek Gupta, đồng sáng lập kiêm CEO của WeVois Labs, cho biết.
Hiện nay, WeVois hoạt động tại 25 thành phố Ấn Độ. Nhờ đội ngũ nhân viên riêng và các tổ chức hợp tác, startup này giúp 1.200 tấn rác thải được thu gom và chuyển đến cơ sở xử lý phù hợp mỗi ngày. Công ty cũng xây dựng 4 cơ sở phân loại và tái sử dụng rác.
TrashCon Labs, startup có trụ sở tại Bengaluru, phát triển công nghệ hoàn toàn tự động TrashBot nhằm phân loại rác thải đô thị rắn hỗn hợp thành rác hữu cơ và rác không phân hủy sinh học. Năm 2022, startup này ra mắt thương hiệu WoWMaterials, cung cấp vật liệu xây dựng bền vững như ván khuôn, khung cửa, pallet làm từ rác thải nhựa.
Hàng loạt startup khác cũng đang nỗ lực "san bằng" các núi rác của Ấn Độ bằng cách cung cấp sản phẩm bền vững và thân thiện với môi trường ngay từ đầu. Gud Gum tạo ra kẹo cao su với khả năng phân hủy sinh học 100% từ nhựa cây chicle và hương vị tự nhiên. Woolah Tea mang đến trải nghiệm không nhựa với các loại trà nhúng không túi, loại bỏ nguy cơ vi nhựa trong túi lọc truyền thống. Trong lĩnh vực thời trang bền vững, TurnS Intelligent Apparel áp dụng phương pháp thiết kế ưu tiên trang phục thân thiện với môi trường.
Cơ sở xử lý rác của ReCircle ở Dahisar, Mumbai. Ảnh: ReCircle
Theo nền tảng thông tin thị trường Tracxn, lĩnh vực công nghệ môi trường của Ấn Độ, bao gồm các giải pháp phần mềm cho quản lý rác thải rắn, nhận được tổng vốn đầu tư hơn 11,2 tỷ USD trong thập kỷ qua. Các nhà sản xuất xe điện chiếm ưu thế trong khoản đầu tư này, nhưng ReCircle và WeVois hy vọng, sự quan tâm ngày càng tăng đối với quản lý chất thải sẽ tạo ra bước ngoặt cho các startup như họ.
"Khi ReCircle thành lập năm 2016, 'bền vững' và 'kinh tế tuần hoàn' không phải những từ khóa đáng chú ý trên thị trường nên việc thu hút đầu tư rất khó", Nainani giải thích. "Sau khi chuyển sang B2B, chúng tôi đã xây dựng được mô hình vận hành sinh lợi hơn, từ đó thu hút được các khoản đầu tư thiên thần, tài trợ và vốn tác động xã hội".
Theo Times of India, lượng rác thải hàng năm của Ấn Độ dự kiến tăng lên 165 triệu tấn vào năm 2030. Trong khi đó, Divya Ravichandran, nhà sáng lập kiêm CEO công ty quản lý rác thải Skrap, cho rằng tình hình ứng dụng các giải pháp quản lý rác thải vẫn đang ở giai đoạn sơ khai. Bà nhận định: "Chúng tôi thấy xu hướng quan tâm và hỗ trợ những startup về quản lý rác thải đang tăng, nhưng vẫn chưa tương xứng với quy mô khổng lồ của vấn đề".
Thu Thảo tổng hợp