Theo ông Phan Thanh Hải, Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch TP Huế, bún bò Huế được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch (Bộ VHTTDL) công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia trong văn bản ký ngày 27/6.
Ông Hải đánh giá việc công nhận di sản văn hóa quốc gia là động lực để bảo tồn, phát huy giá trị di sản. Hiện địa phương đã có phương án bảo vệ, phát huy giá trị di sản mới được công nhận hướng đến mục tiêu trở thành Thành phố sáng tạo UNESCO trong lĩnh vực ẩm thực.
Bún bò là món ăn nổi tiếng trong và ngoài nước mà còn là kết tinh của tri thức dân gian được gìn giữ và truyền lại qua nhiều thế hệ. Món ăn gắn với đời sống tín ngưỡng, sinh hoạt cộng đồng và các làng nghề truyền thống như làng bún Vân Cù, Ô Sa, phản ánh sâu sắc phong cách sống, tâm hồn và văn hóa ẩm thực của người Huế.
Bún bò Huế. Ảnh: Tuấn Anh
Tô bún bò chuẩn vị Huế có nước dùng thơm mùi sả và mắm ruốc. Phần màu ớt vừa tạo vị cay vừa làm tô bún thêm nhiều màu sắc khi kết hợp với hành lá. Mỗi nghệ nhân có bí quyết riêng, khiến không có tô bún nào giống tô bún nào, càng tăng thêm chiều sâu văn hóa cho món ăn.
Ở Huế, bún bò không chỉ xuất hiện trong những quán ăn danh tiếng như mệ Kéo, Mụ Rơi, Bà Tuyết, Ông Vọng mà còn hiện diện trong những gánh hàng rong, nơi mệ, o, dì vẫn giữ hồn cốt món ăn bằng bàn tay và tình yêu nghề. Bún bò có mặt mọi thời điểm trong ngày, trở thành "hồn cốt" của Huế.
Năm 2014, bún bò Huế được chuyên gia ẩm thực nổi tiếng Anthony Boudain giới thiệu trên kênh truyền hình CNN của Mỹ "là món súp tuyệt vời nhất mà tôi từng nếm thử". Năm 2016, bún bò Huế đã được Tổ chức Kỷ lục châu Á đưa vào danh sách Top 100 món ăn đạt giá trị châu Á. Năm 2023, Taste Atlas, trang ẩm thực nổi tiếng quốc tế, xếp Huế ở vị trí 28 trong 100 thành phố có các món ăn ngon nhất thế giới, trong đó món bún bò Huế được coi là "là những món ngon xứ Huế phải thử khi đến đây".
Các tiêu chí để được công nhận di sản phi vật thể quốc gia gồm tính đại diện, thể hiện bản sắc của cộng đồng, địa phương; phản ánh sự đa dạng văn hóa và sự sáng tạo của con người, được kế tục qua nhiều thế hệ; có khả năng phục hồi và tồn tại lâu dài và được cộng đồng đồng thuận, tự nguyện đề cử và cam kết bảo vệ.
Tuấn Anh