Ngày 25/6, Veritas - startup Việt Nam chuyên sản xuất pallet từ phụ phẩm nông nghiệp trở thành một trong hai doanh nghiệp giành giải Nhất cuộc thi Doanh nghiệp nhỏ toàn cầu năm 2025 với sản phẩm NetZero Pallet (kệ đỡ sinh học làm từ vỏ dừa). Chương trình do Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) tổ chức. Vượt qua hơn 2.000 hồ sơ từ nhiều quốc gia, dự án được đánh giá cao nhờ đổi mới trong sản xuất và mô hình kinh doanh bền vững.

Chia sẻ về thành công trên, nhà sáng lập Veritas cho biết NetZero Pallet là một trong những sản phẩm "hồi sinh" công ty.

Hành trình của Veritas bắt đầu từ đam mê thời trang bền vững của nhà sáng lập Lê Thanh. Năm 2015, ông phát triển thương hiệu ShoeX với các sản phẩm như giày, ly, cốc làm từ bã cà phê.

Đến giai đoạn 2019-2020, khi đại dịch Covid-19 khiến chuỗi cung ứng đứt gãy, doanh nghiệp phải tạm chuyển sang sản xuất khẩu trang để duy trì hoạt động. Lúc này, doanh nghiệp ở trạng thái cầm chừng. Câu chuyện thay đổi khi ông gặp cộng sự là kỹ sư Trần Thảo, người người định hình công thức Pallet hiện tại, đồng sáng lập kiêm Giám đốc Chiến lược (CSO).

Cũng trong thời điểm dịch Covid-19, Thảo về quê ngoại ở Bến Tre (nay là Vĩnh Long) chứng kiến cảnh người dân đốt xơ dừa ngay trong vườn, khói phủ mù mịt. Với góc nhìn của một chuyên gia vật liệu, cô thấy tiềm năng từ những thứ bị bỏ đi như xơ dừa, vỏ cà phê, trấu các phụ phẩm giàu đặc tính cơ lý, có thể tạo ra vật liệu sinh học bền, chống ẩm và thân thiện với môi trường.

Thời điểm đó, Việt Nam có hơn 150 triệu tấn phụ phẩm nông nghiệp mỗi năm, trong đó 50% bị đốt bỏ hoặc thải ra môi trường, gây phát thải 12 triệu tấn CO2 mà hầu như không mang lại giá trị gia tăng nào cho người nông dân.

847 lần thất bại để tìm công thức chuẩn

Năm 2022, Thảo kết hợp với các cộng sự tại Veritas bắt đầu hành trình nghiên cứu vật liệu sinh học. Bước đầu thử nghiệm vật liệu bị giòn, dễ mốc, không đủ bền hoặc chi phí sản xuất cao.

Sau 7 tháng với 847 lần điều chỉnh giảm nhiệt độ ép và bổ sung 2% cao su tự nhiên, nhóm cho ra mẫu thử đạt đủ tiêu chí: bền, nhẹ, dẻo, chống ẩm và kháng nấm mốc. Công thức vật liệu sinh học độc quyền dần hình thành với 60% xơ dừa, 25% vỏ cà phê, 10% trấu và phần còn lại là cao su thiên nhiên, phụ gia sinh học.

Từ nền tảng công nghệ này, thương hiệu sản phẩm NetZero Pallet ra đời, hướng đến thay thế pallet gỗ truyền thống bằng vật liệu sinh học carbon thấp. Doanh nghiệp bắt đầu phát triển mạng lưới thu gom tại các tỉnh miền Tây và Đông Nam Bộ, thu hút hơn 15.000 nông hộ tham gia, mỗi hộ có thêm thu nhập 2-3 triệu đồng mỗi tháng từ chính thứ từng bị vứt bỏ.

Đơn hàng lớn đầu tiên từ một tập đoàn nước giải khát triển khai thử nghiệm 15.000 NetZero Pallet trong kho. Nhờ đáp ứng các tiêu chuẩn ISO 9001, ISPM 15, FSC và chịu vận hành liên tục trong 12 tháng giúp giải pháp từ pallet qua được vòng thử thách. Đến tháng 9 cùng năm, hợp đồng chính thức được ký kết.

Sản phẩm được thị trường đón nhận tích cực, giúp doanh thu năm 2023 tăng gấp ba lần so với 2022, với 100.000 pallet bán ra, chủ yếu theo mô hình B2B. Sang 2024, đơn hàng tăng gấp sáu lần, đạt 600.000 sản phẩm.

"Chúng tôi không chỉ sản xuất pallet, mà còn muốn tái định nghĩa sản phẩm công nghiệp từ vật liệu sinh học," ông Lê Thanh chia sẻ.

Theo đại diện Veritas, ở giai đoạn hiện tại, NetZero Pallet có khả năng chịu tải cao (tải động 1.000-2.000 kg, tải tĩnh 5.000-10.000 kg), pallet góp phần nâng cao năng suất vận hành. Sản phẩm còn chống nước, mối mọt, giúp giảm tần suất thay thế và tiết kiệm chi phí dài hạn.

Thiết kế xếp chồng thông minh giúp giảm đến 70% không gian lưu trữ, từ đó cắt giảm chi phí vận chuyển. Ngoài ra, sản phẩm không chịu ràng buộc bởi quy định kiểm dịch ISPM 15 áp dụng với pallet gỗ, nhờ đó giảm chi phí xuất khẩu.

Pallet sinh học của Veritas có thể ứng dụng linh hoạt trong nhiều ngành: từ thương mại điện tử và kho vận - nơi cần tốc độ đóng gói và bảo toàn hàng hóa, đến xuất khẩu nông sản và thực phẩm với chứng nhận FDA, đảm bảo an toàn chuỗi cung ứng. Trong ngành điện tử, sản phẩm không chứa kim loại nặng, đạt chuẩn RoHS, phù hợp yêu cầu nghiêm ngặt của nhà máy linh kiện.

Tuy nhiên, bài toán tiếp theo là làm sao để tăng cạnh tranh với các đơn vị Pallet nhựa, gỗ và doanh nghiệp sản xuất giá rẻ.

AI tối ưu chi phí, tăng cạnh tranh

Quy trình sản xuất pallet gồm nhiều công đoạn. Nguyên liệu vỏ dừa được nghiền và sấy khô thành bột mịn trước khi đưa vào giai đoạn polymer hóa. Sau đó, hỗn hợp được trộn cùng chất kết dính sinh học để tạo vật liệu composite. Hệ thống máy ép định hình cho ra thành phẩm với công suất 500-1.000 pallet mỗi ngày. Công đoạn tiếp theo là hoàn thiện để đảm bảo đúng kích thước và tiêu chuẩn. Cuối cùng là kiểm định qua hệ thống QA/QC với các chỉ số như độ bền cơ học, độ ẩm và khả năng chịu tải.

Để tối ưu chi phí, công ty ứng dụng AI để mô phỏng thiết kế ngay từ bản vẽ, tối ưu độ bền và chi phí, đồng thời cho phép tùy chỉnh theo từng nhu cầu của khách hàng. Ứng dụng AI giúp chấm điểm và phân loại nguyên liệu ngay từ khâu thu mua, đảm bảo 95% nguyên liệu đạt chuẩn đầu vào, tiết kiệm một nửa chi phí, tăng năng suất.

Theo CEO Veritas, mỗi 6 pallet tương đương với việc bảo vệ một cây xanh. Với năng lực sản xuất hơn 1,6 triệu pallet mỗi năm, công ty có thể gián tiếp góp phần bảo vệ khoảng 270.000 cây xanh mỗi năm. Đây là một trong những chỉ dấu cho thấy tác động môi trường tích cực từ việc thay thế pallet gỗ truyền thống bằng giải pháp sinh học từ phụ phẩm nông nghiệp.

Với định hướng trở thành nhà sản xuất pallet sinh học lớn nhất khu vực, công ty đặt mục tiêu thay thế 10,3 triệu pallet truyền thống vào năm 2029.

Thị trường pallet toàn cầu đạt 79 tỷ USD (2023), trong đó pallet bền vững đang tăng trưởng nhanh. Theo báo cáo từ Gitnux, ngành logistics (vận tải hàng hóa) chiếm 8-10% tổng phát thải khí nhà kính toàn cầu, trong đó riêng vận tải đường bộ chiếm khoảng 70% tổng phát thải trong lĩnh vực logistics.

Trong bối cảnh toàn cầu đẩy mạnh trung hòa carbon, nhiều doanh nghiệp chủ động cắt giảm phát thải ngay từ quy trình sản xuất và logistics. Giải pháp như NetZero Pallet được kỳ vọng trở thành mắt xích xanh trong chuỗi cung ứng bền vững.

Việc thay thế pallet gỗ bằng vật liệu sinh học như giải pháp của Veritas được kỳ vọng trở thành mắt xích quan trọng trong quá trình chuyển đổi xanh, vừa mở ra hướng phát triển bền vững cho doanh nghiệp, vừa mang lại giá trị tích cực cho môi trường và cộng đồng.

Thái Anh