Chính phủ Anh ngày 24/6 thông báo sẽ mua 12 chiến đấu cơ F-35A có khả năng mang vũ khí hạt nhân chiến thuật, trong khuôn khổ kế hoạch mở rộng năng lực răn đe hạt nhân "lớn nhất trong một thế hệ".
Động thái này sẽ giúp không quân Anh lần đầu tiên sở hữu năng lực sử dụng vũ khí nguyên tử sau hàng chục năm. Lần cuối cùng quân đội Anh được trang bị đạn hạt nhân triển khai từ máy bay là năm 1998, khi nước này loại biên bom WE-177.
"Trong kỷ nguyên bất ổn sâu sắc như hiện nay, chúng ta không thể tiếp tục coi hòa bình là điều hiển nhiên. Đó là lý do chính phủ của tôi đang đầu tư vào an ninh quốc gia", Thủ tướng Anh Keir Starmer cho hay.
Chính phủ Anh cho biết thương vụ trên sẽ giúp tạo ra 20.000 công ăn việc làm và tái khẳng định cam kết của London với NATO, khi có thể đóng góp cho liên minh máy bay mang được vũ khí hạt nhân trong trường hợp xảy ra xung đột.
Tiêm kích F-35A Mỹ rời khỏi căn cứ không quân Hill hôm 2/6. Ảnh: USAF
Tổng thư ký NATO Mark Rutte cũng đánh giá đây là "một đóng góp to lớn nữa" của Anh dành cho khối.
Vũ khí hạt nhân chiến thuật là loại đầu đạn cỡ nhỏ dùng để đạt lợi ích cục bộ trên chiến trường, trong khi vũ khí hạt nhân chiến lược được thiết kế để tập kích vào mục tiêu lớn hơn ở khoảng cách rất xa.
Năng lực răn đe hạt nhân của Anh hiện phụ thuộc hoàn toàn vào các tàu ngầm lớp Vanguard, mỗi chiếc mang được 16 tên lửa hạt nhân Trident D5 với tầm bắn 12.000 km. Một tàu ngầm Vanguard đã khai hỏa không thành công tên lửa Trident vào tháng 1/2024, vụ thử nghiệm thất bại thứ hai liên tiếp sau lần phóng chệch hướng hồi năm 2016.
Bằng việc mua tiêm kích F-35A, quân đội Anh sẽ sở hữu thêm phương án quân sự và tiệm cận hơn về mặt năng lực với các đồng minh trong NATO như Pháp hay Mỹ, quốc gia sở hữu khả năng khai hỏa vũ khí hạt nhân từ cả trên biển, trên mặt đất và trên không.
Chiến đấu cơ F-35A có khả năng mang bom hạt nhân chiến thuật B-61 do Mỹ sản xuất. Một quan chức quốc phòng Anh giấu tên cho biết London có thể sẽ cần Washington cung cấp loại bom này để trang bị cho tiêm kích F-35A sắp mua.
Mỹ ngừng triển khai vũ khí hạt nhân tại Anh kể từ năm 2008, trong bối cảnh nguy cơ bùng phát xung đột hậu Chiến tranh Lạnh đã giảm.
Anh gần đây đẩy mạnh chi tiêu quốc phòng và hiện đại hóa quân đội, trong đó có lực lượng tàu ngầm, để ứng phó tình hình phức tạp của thế giới, cũng như nguy cơ Mỹ giảm dần vai trò bên bảo vệ an ninh cho châu Âu.
London đã cam kết sẽ tăng ngân sách dành cho quốc phòng và an ninh lên tương đương 5% GDP vào năm 2025 để đáp ứng mục tiêu của NATO. Chính phủ của Thủ tướng Starmer hôm 24/6 cũng tuyên bố nước này cần "tích cực chuẩn bị" cho nguy cơ xảy ra chiến tranh trên lãnh thổ.
Phạm Giang (Theo Reuters)