Theo khảo sát công bố ngày 28/11 của Deep Current - công ty công nghệ logistics, 57% doanh nghiệp cho biết từng gặp chậm trễ giao hàng do lỗi chứng từ. Dù nhu cầu số hóa tăng mạnh, chỉ một phần nhỏ doanh nghiệp áp dụng công nghệ vào các quy trình vận hành cốt lõi.
Kết quả khảo sát cho thấy phần lớn đơn vị giao nhận, 3PL và hãng vận tải tầm trung tại châu Âu và Trung Đông đánh giá việc ứng dụng công nghệ là "tối quan trọng". Tuy vậy, chỉ 29% cho biết đã triển khai số hóa trên phần lớn quy trình.
Ông Tamim Fannoush, nhà sáng lập kiêm CEO Deep Current, nhận định xu hướng mới của ngành là ưu tiên những công cụ mô-đun kết nối với hệ thống cũ thay vì thay đổi toàn bộ nền tảng. "Tư duy 'tích hợp, không thay thế' sẽ định hình năm 2026, vì nó dung hòa được tham vọng và tính thực tế", ông nói.
Nhiều doanh nghiệp logistics tại châu Âu và Trung Đông chú trọng chuyển đổi số chứng từ. Ảnh: pexels
Khoảng cách số hóa giữa hoạt động đối ngoại và vận hành nội bộ
Khảo sát cho thấy doanh nghiệp ưu tiên triển khai công nghệ ở nhóm nghiệp vụ tiếp xúc khách hàng. Hiện có 55% dùng hệ thống theo dõi, hiển thị lộ trình hàng hóa; 41% đầu tư công cụ kiểm tra, đối chiếu chứng từ.
Ngược lại, các quy trình vận hành bên trong còn chậm thay đổi. Chỉ 24% số hóa toàn bộ quy trình xử lý chứng từ nội bộ như vận đơn hay hóa đơn. Đáng chú ý, 61% vẫn phụ thuộc email và bảng tính để liên lạc với đối tác nước ngoài.
Một chuyên gia logistics tại Đức chia sẻ: "Nhiều nhà cung cấp nói AI có thể giải quyết mọi vấn đề, nhưng lại không hiểu những lỗi cụ thể chúng tôi gặp hàng ngày như thiếu mã hồ sơ hay sai địa chỉ người nhận".
Rào cản triển khai công nghệ
47% lãnh đạo doanh nghiệp cho rằng tích hợp với hệ thống cũ, gồm ERP và TMS đã vận hành nhiều năm là rào cản lớn nhất do chi phí và rủi ro cao khi thay thế; 39% lo ngại chi phí và hiệu quả đầu tư không rõ ràng. Bên cạnh đó là những lý do như nhân sự ngại thay đổi; thiếu chuyên môn công nghệ để triển khai, giải pháp thị trường chưa phù hợp đặc thù nghiệp vụ logistics.
Thực tế, 57% lãnh đạo logistics xác nhận lỗi chứng từ từng khiến lô hàng bị chậm trong năm qua. Những sai sót nhỏ như thiếu dấu, gõ nhầm mã hay sai định dạng hóa đơn có thể làm đình trệ hàng triệu USD giá trị hàng hóa.
42% lãnh đạo thừa nhận mất cơ hội doanh thu vì quy trình thủ công kéo dài thời gian tiếp nhận khách hàng. 36% từng bị phạt do sai sót tuân thủ quy định, ảnh hưởng uy tín với chủ hàng và cơ quan quản lý.
Một giám đốc vận hành tại Hà Lan, có 40 năm kinh nghiệm, chia sẻ: "Sai sót lặp lại suốt nhiều thập kỷ. Không có công cụ phù hợp, đội ngũ của tôi vẫn dành nửa ngày để xử lý giấy tờ thay vì vận hành hàng hóa".
Định hướng đầu tư của ngành
Dù còn nhiều trở ngại, các doanh nghiệp logistics xác định 12 - 18 tháng tới là giai đoạn tăng tốc số hóa. 72% cho biết sẽ đầu tư công cụ tự động hóa chứng từ - nhóm nghiệp vụ gây nhiều lỗi và tốn nhiều nhân lực nhất.
Về công nghệ tiên tiến, 61% kỳ vọng AI đóng vai trò hỗ trợ, đặc biệt trong đối chiếu và trích xuất dữ liệu, nhưng nhấn mạnh chuyên môn của con người vẫn là yếu tố quyết định.
Ngành cũng nghiêng về các giải pháp linh hoạt. 49% muốn sử dụng công cụ mô-đun tích hợp vào hệ thống hiện có, thay vì các nền tảng lớn đòi hỏi thay đổi toàn diện.
Ông Fannoush kết luận: "Tương lai số hóa logistics không nằm ở việc đặt cược vào một nền tảng duy nhất hay kỳ vọng AI giải quyết mọi vấn đề. Đó là lựa chọn các công cụ trước tiên cho logistics, bổ trợ con người và tích hợp liền mạch với hệ thống sẵn có".
Ngọc Minh (theo Cyprus Shipping News)